Facebook Twitter youtube Tiktok

Quản lý hải quan đối với hoạt động thương mại điện tử

(HQ Online) - Sự phát triển nhanh chóng hoạt động thương mại điện tử đối với hàng hóa XK, NK tại Việt Nam đòi hỏi phải có các quy định riêng để đảm bảo việc quản lý nhà nước và tạo khung pháp lý để các đối tượng tham gia giao dịch thương mại điện tử thực hiện đúng quy định pháp luật.
quan ly hai quan doi voi hoat dong thuong mai dien tu Thương mại điện tử đối với hàng hóa xuất nhập khẩu: Bộ Tài chính dự kiến đối tượng quản lý
quan ly hai quan doi voi hoat dong thuong mai dien tu Bán buôn trên mạng: Xem hình ảnh thật, mua phải hàng giả, hàng nhái
quan ly hai quan doi voi hoat dong thuong mai dien tu Báo động vi phạm trong thương mại điện tử
quan ly hai quan doi voi hoat dong thuong mai dien tu
Ảnh minh họa.

Gia tăng thương mại điện tử- xu hướng tất yếu

Theo khảo sát của Tổng cục Hải quan, số liệu công bố của Statista (Hãng nghiên cứu thị trường của Đức), năm 2018, doanh thu thương mại điện tử Việt Nam đạt 2,269 triệu USD và nằm trong top 6 nền thương mại điện tử phát triển nhất năm 2018. Theo đánh giá của Hiệp hội thương mại điện tử Việt Nam tại báo cáo về Chỉ số Thương mại điện tử Việt Nam (EBI) năm 2018 thì tốc độ tăng trưởng trung bình năm của Việt Nam từ 25% đến 30%. Nếu Việt Nam vẫn duy trì mức độ tăng trưởng này thì quy mô thị trường thương mại điện tử Việt Nam năm 2025 đứng thứ ba Đông Nam Á sau Indonesia và Thái Lan.

Tại Việt Nam hiện nay đã xuất hiện các sàn thương mại điện tử như Lazada, Tiki, Shopee, Adayroi… Tốc độ tăng trưởng của các trang thương mại điện tử cao, điều này cho thấy người tiêu dùng Việt Nam không còn xa lạ trong việc mua hàng trên các sàn giao dịch thương mại điện tử. Ngoài ra, tại các thành phố lớn như: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng thì người tiêu dùng còn có thói quen mua hàng từ các sàn giao dịch thương mại điện tử trên thế giới như: Enay, amazon…

Theo đánh giá của Tổng cục Hải quan, hoạt động thương mại điện tử đối với hàng hóa XK, NK tại Việt Nam được thực hiện giao dịch qua các webite thương mại điện tử bán hàng, các sàn giao dịch thương mại điện tử; hàng hữu hình (vật lý) được di chuyển từ quốc gia hoặc vùng lãnh thổ đến Việt Nam và ngược lại; việc thanh toán có thể qua các đơn vị thanh toán trung gian hoặc bằng tiền mặt.

Phương thức hoạt động của thương mại điện tử đối với hàng hóa XK, NK hiện nay thường được thực hiện dưới hai hình thức: Người mua hàng tại Việt Nam thực hiện đặt hàng sau đó hàng hóa mới được vận chuyển về Việt Nam (hàng NK), người mua tại nước ngoài thực hiện đặt hàng hóa tại Việt Nam sau đó hàng hóa được chuyển ra nước ngoài cho khách hàng (hàng XK).

Các doanh nghiệp thương mại điện tử (thường là các chủ sàn giao dịch thương mại điện tử) thực hiện việc NK hàng hóa về Việt Nam (hàng hóa đã hoàn thành thủ tục hải quan), khi khách hàng đặt hàng doanh nghiệp thực hiện giao hàng hóa cho khách hàng tại Việt Nam.

Cần cơ chế quản lý riêng

Hiện nay Việt Nam chưa có các quy định riêng đối với việc quản lý nhà nước về thương mại điện tử đối với hàng hóa XK, NK. Cơ quan quản lý nhà nước thực hiện quản lý hoạt động thương mại điện tử đối với hàng hóa XK, NK như đối với hàng hóa thông thường. Khi đó, hàng hóa XK, NK thực hiện thủ tục kiểm tra chuyên ngành, thủ tục hải quan, áp dụng chính sách thuế được thực hiện như đối với hàng hóa XK, NK thông thường.

Việc quản lý của cơ quan quản lý nhà nước về hàng hóa được giao dịch qua thương mại điện tử được thực hiện từ khi người khai thực hiện khai báo với cơ quan quản lý nhà nước (khai báo với cơ quan quản lý chuyên ngành, cơ quan Hải quan). Vì vậy, việc kiểm soát chỉ có thể thực hiện từ khi người khai thực hiện khai báo. Do đó, thông tin liên quan đến hàng hóa được gửi đến cơ quan quản lý tại thời điểm muộn hơn rất nhiều so với thời điểm giao dịch thương mại điện tử được xác lập và cơ quan quản lý không biết được thời điểm thực tế phát sinh các giao dịch thương mại điện tử.

Tại một số nước trên thế giới, tùy vào mục tiêu quản lý, mỗi quốc gia có các biện pháp khác nhau trong việc quản lý hoạt động thương mại điện tử đối với hàng hóa XK, NK. Đối với Nhật Bản thì không phân biệt việc quản lý hoạt động thương mại điện tử đối với hàng hóa XK, NK, trong khi đó Hàn Quốc lại chú trọng trong việc thông quan nhanh hàng hóa được gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh do Hàn Quốc đánh giá hàng hóa giao dịch qua thương mại điện tử đa số là sản phẩm cá nhân, trị giá nhỏ và được gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh. Bên cạnh đó, Indonesia và Trung Quốc thì có các ưu đãi riêng đối với hàng thương mại điện tử về chính sách thuế, thủ tục hải quan. Đối với Trung Quốc thì có thêm các chính sách ưu đãi về việc kiểm tra chuyên ngành.

Tại Việt Nam, để đảm bảo việc quản lý được các hoạt động thương mại điện tử đối với hàng hóa XK, NK cần thiết phải xây dựng một hệ thống để quản lý được toàn bộ giao dịch thương mại điện tử đang diễn ra trong thực tế. Hiện tại, Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan) đang lấy ý kiến các bộ, cơ quan ngang bộ, UBND tỉnh thành phố về dự thảo Đề án quản lý hoạt động thương mại điện tử đối với hàng hóa XK, NK.

Theo đó, để đảm bảo việc quản lý các đối tượng tham gia giao dịch thương mại điện tử đồng thời tạo thuận lợi, thúc đẩy hoạt động thương mại phát triển tại Việt Nam, Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan) đang đề xuất các nhóm giải pháp cụ thể.

Đối với nhóm giải pháp liên quan đến việc thông quan hàng hóa cần phải thực hiện hai nhiệm vụ. Thứ nhất, cần phải xây dựng các thủ tục hải quan, thủ tục kiểm tra chuyên ngành nhằm kiểm soát được hàng hóa nhưng giảm thời gian, thủ tục cho người khai hải quan. Để triển khai được nhiệm vụ này cần thiết phải xây dựng một Nghị định quy định về quản lý hoạt động thương mại điện tử đối với hàng hóa qua biên giới nhằm quy định về thủ tục hải quan, chính sách mặt hàng, chính sách thuế…

Thứ hai, cần xây dựng một hệ thống nhằm quản lý được hoạt động thương mại điện tử. Do các giao dịch được thực hiện thông qua hệ thống, phần mềm, nền tảng công nghệ… nên để quản lý được hoạt động này các cơ quan quản lý cũng cần phải có hệ thống phù hợp với sự phát triển của thời ký phát triển công nghiệp lần thứ tư.

Với nhóm giải pháp liên quan đến kiểm tra chuyên ngành, hiện tại hàng hóa giao dịch qua thương mại điện tử không chỉ gửi về Việt Nam qua đường chuyển phát nhanh, bưu chính mà còn có thể gửi qua các DN vận chuyển về Việt Nam bằng đường biển, đường sắt, đường bộ. Vì vậy, cần có quy định về việc miễn kiểm tra chuyên ngành, cấp giấy phép đối với hàng hóa phải kiểm tra chuyên ngành trong từng trường hợp cụ thể. Bên cạnh đó, có quy định về việc giảm thời gian kiểm tra chuyên ngành.

Đối với nhóm giải pháp liên quan đến chính sách thuế, hiện nay do chưa có hệ thống để tiếp nhận, lưu giữ, xử lý dữ liệu liên quan đến giao dịch thương mại điện tử nên các khách hàng khi thực hiện mua hàng qua các sàn giao dịch thương mại điện tử, các website điện tử bán hàng vào thời điểm hàng hóa được giảm giá nhưng khi về đến Việt Nam cơ quan Hải quan không có căn cứ để tính thuế trên trị giá hàng hóa đã giảm mà tính nguyên giá của hàng hóa, như vậy không phản ánh đúng trị giá giao dịch của hàng hóa.

Chính vì vậy, theo Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan) cần có quy định cụ thể về việc chấp nhận trị giá giao dịch qua thương mại điện tử là trị giá thực của giao dịch để thực hiện tính thuế với điều kiện các thông tin về giao dịch thương mại điện tử được gửi đến hệ thống quản lý hàng hóa giao dịch thương mại điện tử.

Hiện tại dự thảo Đề án quản lý hoạt động thương mại điện tử đối với hàng hóa XK, NK vẫn đang được lấy ý kiến rộng rãi. Trong thời gian tới, Tổng cục Hải quan sẽ tiếp tục tổ chức các hoạt động hội thảo, làm việc tập trung để lấy ý kiến của cộng đồng DN, bộ, ngành và chuyên gia về dự thảo Đề án quản lý hoạt động thương mại điện tử đối với hàng hóa XK, NK; dự thảo Quyết định phê duyệt Đề án; dự thảo Tờ trình Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án và dự thảo Nghị định quy định về quản lý hoạt động thương mại điện tư qua biên giới trong lĩnh vực hải quan. Bên cạnh đó, ngày 19/9 tới đây, Báo Hải quan cũng tổ chức buổi Tọa đàm: “Quản lý hải quan đối với hoạt động thương mại điện tử”.

Theo Tổng cục Hải quan, các số liệu thống kê cho thấy, thương mại điện tử đối với hàng hóa XK, NK đóng góp 21% doanh thu tổng thương mại điện tử toàn cầu và tạo ra nhiều lợi ích cho cả người mua và người bán. Năm 2018 có 1,6 tỷ người trên toàn cầu mua sắn trực tuyến, dự kiến, năm 2019, kinh doanh thương mại điện tử toàn cầu ước tính 3,4 nghìn tỷ USD và con số này tăng lên 4,06 nghìn tỷ USD trong năm 2020.
N.Linh

Tin liên quan

Chống hàng giả trên môi trường số: Minh bạch sản phẩm để tăng niềm tin

Chống hàng giả trên môi trường số: Minh bạch sản phẩm để tăng niềm tin

Khi hàng giả, hàng nhái tràn lan và người tiêu dùng ngày càng mất niềm tin với việc mua sắm online, công nghệ đang được kỳ vọng là “lá chắn thép” giúp xác thực, truy xuất nguồn gốc hàng hóa. Với blockchain, mã QR và định danh số sẽ giúp minh bạch hóa sản phẩm, bảo vệ người tiêu dùng.
Xuất nhập khẩu qua cửa khẩu Móng Cái tăng mạnh

Xuất nhập khẩu qua cửa khẩu Móng Cái tăng mạnh

Hoạt động xuất nhập khẩu qua Lối thông quan cầu Bắc Luân II tiếp tục duy trì đà tăng trưởng mạnh, với khối lượng và kim ngạch thương mại ấn tượng.
Doanh thu hàng trăm tỷ đồng nhưng không kê khai, nộp thuế - Nhiều người nổi tiếng bị khởi tố

Doanh thu hàng trăm tỷ đồng nhưng không kê khai, nộp thuế - Nhiều người nổi tiếng bị khởi tố

Trong bối cảnh nền kinh tế số và công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ, thương mại điện tử (TMĐT) đã và đang trở thành một xu hướng tất yếu, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và thay đổi toàn diện phương thức kinh doanh truyền thống. Tuy nhiên tận dụng các nền tảng TMĐT, mạng xã hội như Facebook, TikTok, YouTube... nhiều người nổi tiếng (KOLs), influencer (người có tầm ảnh hưởng) đã kinh doanh và có doanh thu hàng trăm tỷ đồng nhưng không kê khai nộp thuế. Điều này đang tạo ra sự bất bình đẳng trong hoạt động sản xuất kinh doanh.
Hải quan TP. Hồ Chí Minh luôn giữ vị trí đặc biệt trong hệ thống tổ chức ngành Hải quan

Hải quan TP. Hồ Chí Minh luôn giữ vị trí đặc biệt trong hệ thống tổ chức ngành Hải quan

Đó là đánh giá của Cục trưởng Cục Hải quan Nguyễn Văn Thọ tại Lễ kỷ niệm niệm 50 năm thành lập Hải quan TP. Hồ Chí Minh vào chiều ngày 11/7.
Hải quan khu vực III thông quan hơn 56 tỷ USD hàng xuất nhập khẩu

Hải quan khu vực III thông quan hơn 56 tỷ USD hàng xuất nhập khẩu

6 tháng đầu năm 2025, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa tại các đơn vị trực thuộc Chi cục Hải quan khu vực III đạt 56,11 tỷ USD, theo Chi cục Hải quan khu vực III.
Chi cục Hải quan khu vực XX phổ biến 25 văn bản mới cho công chức

Chi cục Hải quan khu vực XX phổ biến 25 văn bản mới cho công chức

Đó là 25 văn bản mới gồm nghị quyết, luật, nghị định, thông tư và các quyết định của Cục Hải quan đã được Chi cục Hải quan khu vực XX quán triệt, phổ biến đến cán bộ công chức trong đơn vị thực hiện.
Hải quan khu vực I thu ngân sách đạt 20.240 tỷ đồng

Hải quan khu vực I thu ngân sách đạt 20.240 tỷ đồng

Chi cục Hải quan khu vực I đã tập trung triển khai đồng bộ các giải pháp tạo thuận lợi thương mại, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, chống thất thu. Theo đó, tính đến ngày 30/6, Chi cục Hải quan khu vực I thu nộp NSNN đạt 20.240 tỷ đồng, tăng 135,2% cùng kỳ năm 2024.
Hải quan khu vực XVIII nỗ lực ổn định hoạt động theo mô hình mới

Hải quan khu vực XVIII nỗ lực ổn định hoạt động theo mô hình mới

Trong 6 tháng đầu năm 2025, Hải quan khu vực XVIII đã nhanh chóng ổn định tổ chức sau hai đợt sắp xếp lớn. Quá trình kiện toàn bộ máy được triển khai hiệu quả, đảm bảo hoạt động quản lý hải quan không gián đoạn, giữ vững kỷ luật công vụ và ổn định nội bộ, góp phần hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Chi cục Hải quan khu vực XVIII công bố quyết định bổ nhiệm lãnh đạo

Chi cục Hải quan khu vực XVIII công bố quyết định bổ nhiệm lãnh đạo

Chiều ngày 10/7, Chi cục Hải quan khu vực XVIII đã dự tổ chức Hội nghị công bố các quyết định điều động, bổ nhiệm các Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan khu vực XVIII.
Hải quan Việt Nam chia sẻ kinh nghiệm và thách thức trong thực hiện nhiệm vụ thu ngân sách

Hải quan Việt Nam chia sẻ kinh nghiệm và thách thức trong thực hiện nhiệm vụ thu ngân sách

Ngày 10/7/2025, đoàn công tác của Ủy ban Cải cách thuế của Tổng thống Tanzania do Đại sứ Tarishi, Phó Chủ tịch Ủy ban dẫn đầu đã có buổi làm việc tại Cục Hải quan trong khuôn khổ chuyến thăm và làm việc của đoàn tại Việt Nam.
Bài 2: Doanh nghiệp tuân thủ tốt pháp luật sẽ nâng cao vị thế hoạt động xuất nhập khẩu

Bài 2: Doanh nghiệp tuân thủ tốt pháp luật sẽ nâng cao vị thế hoạt động xuất nhập khẩu

Như đã đề cập ở kỳ trước, cơ quan Hải quan có nhiều nỗ lực trong việc giúp doanh nghiệp cải thiện mức độ tuân thủ pháp luật hải quan. Liên quan đến vấn đề này, phóng viên Tạp chí Kinh tế-Tài chính đã có cuộc phỏng vấn bà Đỗ Thị Thu Thuỷ, Giám đốc Pháp lý & Hải quan, Công ty TNHH Chuyển phát nhanh DHL- VNPT, thành viên Hiệp hội Chuyển phát nhanh châu Á-Thái Bình Dương (CAPEC).
Chi cục trưởng Hải quan khu vực III tham gia Ban Chấp hành Đảng bộ UBND TP Hải Phòng

Chi cục trưởng Hải quan khu vực III tham gia Ban Chấp hành Đảng bộ UBND TP Hải Phòng

Bí thư Đảng ủy, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan khu vực III Trần Mạnh Cường được chỉ định tham gia Ban Chấp hành Đảng bộ UBND TP Hải Phòng.
Hải quan khu vực VIII thu hút thêm gần 500 doanh nghiệp đến làm thủ tục

Hải quan khu vực VIII thu hút thêm gần 500 doanh nghiệp đến làm thủ tục

Nửa đầu năm 2025, Chi cục Hải quan khu vực VIII đã làm thủ tục cho 98.080 tờ khai các loại hình của 1.872 doanh nghiệp, tăng 22,75% về số lượng tờ khai và tăng 36% (495 doanh nghiệp) về số lượng doanh nghiệp so với cùng kỳ năm trước.
Hải quan Khu vực XVIII ra mắt Trợ lý ảo AI trên trang OA

Hải quan Khu vực XVIII ra mắt Trợ lý ảo AI trên trang OA

Trong nỗ lực hiện đại hóa hoạt động quản lý nhà nước về hải quan và nâng cao chất lượng phục vụ doanh nghiệp, người dân, Chi cục Hải quan Khu vực XVIII vừa chính thức tích hợp Trợ lý ảo AI trên tài khoản Zalo Official Account (OA) – kênh thông tin cập nhật chính sách, văn bản mới thân thiện, nhanh chóng và chính xác.
Hải quan khu vực XIX thu ngân sách đạt gần 56% trong nửa đầu năm

Hải quan khu vực XIX thu ngân sách đạt gần 56% trong nửa đầu năm

Trong 6 tháng đầu năm 2025, Chi cục Hải quan khu vực XIX đã đạt kết quả ấn tượng khi thu nộp ngân sách nhà nước đạt gần 56% chỉ tiêu được giao, đồng thời đảm bảo hiệu quả công tác quản lý, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp hoạt động xuất nhập khẩu tại địa bàn.
Mã hải quan của các đơn vị thuộc Chi cục Hải quan khu vực II

Mã hải quan của các đơn vị thuộc Chi cục Hải quan khu vực II

Để tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp làm thủ tục xuất nhập khẩu (XNK), Chi cục Hải quan khu vực II đã thông báo mã hải quan đối với từng đơn vị hải quan cửa khẩu và ngoài cửa khẩu.
Xem thêm
cong-ty-co-phan-thuong-mai-va-dau-tu-dai-phuc
cong-ty-co-phan-dau-tu-va-phat-trien-lifetech

Tin mới

Đã triển khai nhiều dịch vụ thuế điện tử dành cho người nộp thuế là cá nhân

Đã triển khai nhiều dịch vụ thuế điện tử dành cho người nộp thuế là cá nhân

Cơ quan thuế đã tiếp nhận hơn 141,7 nghìn tờ khai điện tử của cá nhân cho thuê tài sản, gần 1,2 triệu tờ khai lệ phí trước bạ điện tử đối với ô tô, xe máy
Hải quan TP. Hồ Chí Minh luôn giữ vị trí đặc biệt trong hệ thống tổ chức ngành Hải quan

Hải quan TP. Hồ Chí Minh luôn giữ vị trí đặc biệt trong hệ thống tổ chức ngành Hải quan

Đó là đánh giá của Cục trưởng Cục Hải quan Nguyễn Văn Thọ tại Lễ kỷ niệm 50 năm thành lập Hải quan TP. Hồ Chí Minh vào chiều ngày 11/7.
Hải quan khu vực III thông quan hơn 56 tỷ USD hàng xuất nhập khẩu

Hải quan khu vực III thông quan hơn 56 tỷ USD hàng xuất nhập khẩu

Tổng kim ngạch xuất khẩu làm thủ tục tại Chi cục Hải quan khu vực III trong 6 tháng đạt hơn 27 tỷ USD.
Tiếp tục lan tỏa các phong trào thi đua trong toàn ngành Thuế

Tiếp tục lan tỏa các phong trào thi đua trong toàn ngành Thuế

Giai đoạn 2021-2025 vừa qua là minh chứng cho những nỗ lực của toàn ngành Thuế trong việc đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, tạo nền tảng vững chắc cho chặng đường phát triển tiếp theo.
Phân khúc văn phòng cho thuê chất lượng cao chiếm ưu thế

Phân khúc văn phòng cho thuê chất lượng cao chiếm ưu thế

Việc nâng cấp chất lượng văn phòng vẫn là yếu tố được các doanh nghiệp tại Hà Nội cân nhắc trong chiến lược dài hạn.
(INFORGRAPHICS): 5 nhóm hàng xuất khẩu chục tỷ USD trong nửa đầu năm

(INFORGRAPHICS): 5 nhóm hàng xuất khẩu chục tỷ USD trong nửa đầu năm

Theo thống kê mới nhất của Cục Hải quan, hết tháng 6, kim ngạch xuất khẩu cả nước đạt 219,86 tỷ USD, tăng 14,5% so với cùng kỳ năm ngoái.
(INFORGRAPHICS): Hướng dẫn các kênh nộp thuế điện tử nhanh chóng, tiện lợi

(INFORGRAPHICS): Hướng dẫn các kênh nộp thuế điện tử nhanh chóng, tiện lợi

Hiện nay, hộ, cá nhân cư trú có hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử (TMĐT) có thể nộp thuế qua các kênh sau:
(INFORGRAPHICS): 10 doanh nghiệp niêm yết có vốn hóa lớn nhất tại TP. Hà Nội

(INFORGRAPHICS): 10 doanh nghiệp niêm yết có vốn hóa lớn nhất tại TP. Hà Nội

Trong 10 doanh nghiệp niêm yết có vốn hóa lớn nhất tại TP. Hà Nội, thì có 7 doanh nghiệp có vốn hóa lớn nhất toàn thị trường tính đến ngày 30/6/2025.
(INFORGRAPHICS): Những điểm cần lưu ý đối với tài khoản định danh điện tử của doanh nghiệp

(INFORGRAPHICS): Những điểm cần lưu ý đối với tài khoản định danh điện tử của doanh nghiệp

Để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tạo tài khoản định danh điện tử, Cục Thuế đã chỉ ra một số điểm cần lưu ý.
(INFORGRAPHICS) - Cơ cấu tổ chức bộ máy mới của ngành Thuế từ ngày 1/7/2025

(INFORGRAPHICS) - Cơ cấu tổ chức bộ máy mới của ngành Thuế từ ngày 1/7/2025

Từ ngày 1/7/2025, cơ cấu tố chức mới của cơ quan thuế bao gồm 34 Thuế tỉnh, thành phố; 350 Thuế cơ sở đồng bộ với mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.
Phiên bản di động