Ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội: Đầu tư sân bay không nên chỉ dừng ở "lỗ hay lãi"

	Ồ ạt xin đầu tư sân bay
	Hải quan sân bay Vân Đồn sẵn sàng đón chuyến bay trở lại

Ông Phan Đức Hiếu.

Thưa ông, hiện nay nhiều địa phương đang đề xuất xây dựng sân bay. Ông đánh giá như thế nào về thực trạng này?

Việc các địa phương đề xuất là nhu cầu chính đáng với mong muốn phát triển địa phương và phải tôn trọng việc đó. Như tỉnh Lào Cai, rất nhiều lãnh đạo qua các thời kỳ đều trăn trở đầu tư xây dựng sân bay để phát triển tỉnh, kết nối với cả vùng, kết nối quốc tế.

Tuy nhiên quyết định có xây dựng hay không còn phải trải qua quá trình thẩm định khoa học, có hệ thống và dài hạn. Các địa phương có thể tham vấn từ sớm các chuyên gia về hàng không và nhà đầu tư xây dựng cụm cảng hàng không. Thậm chí, các địa phương khi có sân bay nằm trong tầm quy hoạch gần nhau sẽ hợp tác xây dựng kế hoạch để bổ trợ cho nhau cùng phát triển. Càng tính toán kỹ, sai sót càng giảm bớt.

Từ bài học quốc tế, chúng ta nhìn nhận lợi ích của sân bay không chỉ dừng lại hiệu quả sân bay có lỗ hay có lãi mà có lợi ích trực tiếp, gián tiếp và phát triển kinh tế - xã hội. Tôi cho rằng, để quyết định đánh giá phát triển sân bay cần nhìn theo lợi ích tổng thể, và lợi ích tiềm năng và các vấn đề xã hội khác (thiên tai bão lũ, hỗ trợ).

Vậy theo ông, tiêu chí nào để lựa chọn xây dựng sân bay tại các địa phương?

Tiêu chí lựa chọn sân bay đã có, tuy nhiên tôi mong muốn mọi vấn đề cần minh bạch, công bằng để làm sao địa phương này được và địa phương khác không được, tránh có sự ấm ức. Nên có tiêu chí xác định ưu tiên. Và quy hoạch cũng cần được sớm thông qua để địa phương căn cứ vào đó thực hiện nhu cầu của họ.

Theo tôi, nên tính toán làm sao có mô hình kế hoạch đầu tư khai thác càng rõ ràng, càng chi tiết càng tốt. Có thể tham vấn từ sớm các chuyên gia về hàng không và nhà đầu tư xây dựng cụm cảng hàng không. Các địa phương có sân bay có thể ngồi lại tham vấn với nhau, thảo luận kỹ vì các sân bay có thị trường khác nhau, có thị trường bổ trợ nhau.

Ngoài ra, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội để phát triển sân bay địa phương cũng là vấn đề quan trọng. Có hai bài toán cần giải, thứ nhất là bài toán về nhu cầu địa phương và thứ hai là bài toán tổng thể quy hoạch quốc gia.

Trong thời gian tới, việc đầu tư sân bay tại các địa phương cần được triển khai như thế nào, thưa ông?

Ngoài nỗ lực của địa phương, quốc gia cũng cần có chính sách thuận lợi cho sớm khai thác và cơ hội phát triển của sân bay nhỏ khi tận dụng máy bay nhỏ, máy bay bằng động cơ điện trong tương lai.

Hiện nay, có nhiều “hòn ngọc” vẫn chưa có đầy đủ cơ hội tỏa sáng hết mình trên bản đồ du lịch Việt Nam, trải dài từ địa đầu Tổ quốc đến cực Nam đất nước. Nhiều trang tư vấn du lịch tên tuổi trong và ngoài nước và rất nhiều nhân vật trải nghiệm nổi tiếng đều đã gọi tên hàng loạt điểm đến hấp dẫn, mà trong số đó có không ít những danh lam, thắng cảnh, địa danh lịch sử nằm ở những địa bàn xa xôi cách trở, chưa được kết nối với mạng lưới cao tốc, đường không và đường sắt.

Theo đó, có thể kể đến ở đây Đảo ngọc Phú Quốc, trong vòng một thập niên qua, kể từ khi sân bay quốc tế tại đây chính thức đi vào hoạt động, từ hình ảnh một huyện đảo nghèo vào năm 2010 thì nay đã trở thành một đô thị đảo sầm uất, hiện đại, phát triển. Đây chính là hình ảnh gợi ý rất nhiều về vai trò của hàng không trong sự phát triển kinh tế xã hội của địa phương này.

Hay như câu chuyện của Hà Giang, theo các nhà chuyên môn, trong bối cảnh việc đầu tư các tuyến cao tốc kết nối địa phương này với Thủ đô có chi phí đầu tư rất lớn, thời gian xây dựng kéo dài cả chục năm, thì việc đầu tư ngay một sân bay có quy mô hợp lý với chi phí chỉ bằng vài chục cây số đường cao tốc có thể mang lại cú hích rất lớn trong thu hút đầu tư, đánh thức các tiềm năng, lợi thế du lịch.

Những câu chuyện tương tự cũng sẽ không khó để tìm ra ở những địa bàn miền núi phía Bắc, Tây Nguyên hay Đồng bằng sông Cửu Long.

Xin cảm ơn ông!