Oái oăm “mèo lại hoàn mèo”

	Lại chuyện đặt tên
	Nghệ thuật đặt tên

Ảnh minh họa

Những việc khác không nói làm gì, nhưng tên gọi của quán bar không khỏi khiến người ta lưu ý. Ảnh chụp bên trong quán cho thấy có trưng bày nhiều tượng Phật, tranh ảnh về Đức Phật và những đồ trang trí nội thất khác mang hơi hướng Phật giáo.

Thực tế, việc đặt tên Phật ở lĩnh vực hoạt động khác, không xung đột gì với niềm tin tôn giáo hay thuần phong mỹ tục vẫn có thể được chấp nhận. Như Công ty Phật Ngọc, Công ty Phật Sơn, Công ty Đạo Phật Ngày Nay… Việc ngành kinh doanh ẩm thực lấy cảm hứng từ một hình tượng tôn giáo cũng không phải quá hiếm (có một món ăn được giới đầu bếp Sài Gòn đặt tên một cách dí dỏm là “Phật nhảy tường”). Nhưng cảnh tượng náo nhiệt và gợi cảm của một quán bar diễn ra trước những pho tượng Phật uy nghiêm; những ly rượu nâng lên đặt xuống giữa những đồ pháp bảo thì có lẽ đã đi quá giới hạn của sự hài hước.

Tra cứu một chút, tôi giật mình nhận ra rằng đây không phải chuyện mới mẻ gì. Tên quán đã có từ lâu và ít nhất đã có một lần, vào năm 2011, trước sự phản đối của Phật tử, chủ quán đã cho hạ bảng hiệu, thay tên quán. Không rõ từ bao giờ, “mèo lại hoàn mèo”.

Đối chiếu với những quy định hiện hành về đặt tên doanh nghiệp tại các nghị định hướng dẫn thực hiện Luật Doanh nghiệp 2014 thì thấy “không được sử dụng từ ngữ, ký hiệu vi phạm truyền thống lịch sử, văn hóa, đạo đức và thuần phong mỹ tục của dân tộc, tên danh nhân để đặt tên riêng cho doanh nghiệp, hộ kinh doanh. Yếu tố tôn giáo không được nhắc đến cụ thể. Tuy nhiên, việc tôn trọng tín ngưỡng tôn giáo cũng được xem là thuần phong mỹ tục của dân tộc ta. Luật đã trao quyền cho cơ quan đăng ký kinh doanh được từ chối khi nhận thấy tên gọi của doanh nghiệp không phù hợp. Mặc dù vậy, về lâu về dài, các quy định về đặt tên doanh nghiệp cũng cần tiếp tục được chỉnh lý, bổ sung để tránh gây tranh cãi.

Cần nói thêm rằng ngay cả ở những nước đề cao quyền tự do cá nhân, thì tên riêng của một em bé (ít ảnh hưởng đến xã hội hơn nhiều so với tên một doanh nghiệp có sự “giao lưu” rộng rãi với công chúng như quán bar nói trên) cũng không phải muốn đặt thế nào cũng được. Mỹ cấm đích danh việc đặt tên Osama bin Laden, còn Bộ Nội vụ NewZealand ban hành hẳn một danh sách gồm 77 cái tên mà cha mẹ không được phép đặt cho trẻ. Trong danh sách 77 cái tên này, có những cái tên như "V8" (ký hiệu động cơ xe hơi V8), "Queen Victoria" (nữ hoàng Victoria), "4Real"..., thậm chí tên đặt theo số thứ tự như "2nd" (hai), "3rd" (ba) hoặc "5th" (năm)... Các tên có chứa các chữ thể hiện tước vị hoàng gia như "King" (Vua), "Duke" (Công tước) và "Princess" (Công chúa)… cũng không được phép lựa chọn.