Những lô hàng chứng từ tài liệu liên quan đến mặt hàng đến kim cương

Giấy chứng nhận, báo cáo kim cương nghi vấn chứa kim cương.

Địa chỉ nhận hàng là tiệm kim cương

Từ đầu năm 2024, Chi cục Hải quan Chuyển phát nhanh (Cục Hải quan TPHCM) đã tăng cường triển khai kiểm tra, kiểm soát đối với hàng hoá gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh khai báo trị giá thấp, chống buôn lậu đối với mặt hàng có trị giá cao.

Đối với hàng nhập khẩu do các công ty chuyển phát nhanh phân nhóm 1 (tờ khai tài liệu, chứng từ không có giá trị thương mại, nhập khẩu, theo Thông tư 56/2019/TT-BTC ngày 23/8/2019 của Bộ Tài chính sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 191/2015/TT- BTC ngày 24/11/2015 quy định thủ tục hải quan đối với hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh quốc tế), quá trình soi chiếu, cơ quan Hải quan phát hiện nghi vấn có kim cương, đá quý đi kèm tài liệu.

Kiểm tra 3 kiện hàng khai báo là tài liệu (tạp chí) gửi từ Hồng Kông về Việt Nam cho người nhận tên Thy cư ngụ tại đường Nguyễn Công Trứ, quận 1, TPHCM, qua soi chiếu, phát hiện hàng có nghi vấn cất giấu kim cương nên Chi cục đã yêu cầu công ty chuyển phát nhanh liên hệ chủ hàng để phối hợp kiểm tra thực tế lô hàng.

Cùng với đó, cơ quan Hải quan gửi giấy mời 3 lần đến người nhận hàng theo địa chỉ trên vận đơn đến trụ sở Chi cục để phối hợp kiểm tra thực tế lô hàng nhưng người nhận hàng không đến làm việc. Xác minh tại địa chỉ trên, Công an phường Nguyễn Thái Bình, quận 1, TPHCM xác nhận “tại địa chỉ không có nhân khẩu tên Thy cư trú, tạm trú”.

Tương tự, kiểm tra kiện hàng nhập khẩu là GIA Report/IGI Report (Giấy chứng nhận, báo cáo kim cương) gửi từ Hồng Kông cho người nhận tên Hiếu, ngụ tại đường Nguyễn Trung Trực, phường bến Thành, quận 1, công chức Hải quan phát hiện có nghi vấn cất giấu kim cương trong tài liệu. Chi cục gửi giấy mời 3 lần yêu cầu đến phối hợp kiểm tra thực tế hàng, nhưng ông Hiếu không đến.

Tương tự kiểm tra kiện hàng nhập khẩu là tài liệu từ Hồng Kông gửi cho người nhận tại đường Trần Phú, phường 8, quận 5, TPHCM, công chức Hải quan nghi vấn phần gáy quyển sách được gia cố lại ở 2 đầu sách bằng miếng mút trắng, bên trong gáy sách qua soi chiếu nghi vấn có chứa hạt đá màu trắng.

Ngày 3/5/2024, Chi cục yêu cầu công ty chuyển phát nhanh mời người nhận hàng phối hợp thực hiện kiểm tra lô hàng, tuy nhiên sau 3 lần liên hệ, chủ hàng không bắt máy điện thoại.

Ngoài các lô hàng trên, quá trình soi chiếu đối với tài liệu nhập khẩu trong khoảng thời gian từ 17/4/2024 đến 3/5/2024, Chi cục Hải quan chuyển phát nhanh phát hiện 23 gói/kiện hàng là Giấy chứng nhận, báo cáo kim cương.

Trọng lượng mỗi kiện đa phần 0,3kg tới 0,5kg, đặc biệt có 1 kiện 7kg. Người gửi gồm cá nhân/tổ chức, người nhận là cá nhân và nhiều kiện có chung người gửi - người nhận. Số lượng Giấy chứng nhận, báo cáo kim cương đã kiểm đếm (có sự chứng kiến của người nhận hàng là 2 cá nhân) tới thời điểm này là 479 Giấy chứng nhận kim cương gồm nhiều chủng loại; chứng nhận cho kim cương tự nhiên, kim cương nhân tạo; loại trên 1 carat và dưới 1 carat.

Qua kiểm tra thông tin trên Website tại địa chỉ người nhận của 21 Bill là cá nhân nhận Giấy chứng nhận, báo cáo kim cương, cơ quan Hải quan phát hiện có 6 bill thể hiện là cửa hàng bán trang sức kim cương. Trong đó, cá nhân Ngọc Khanh nhận 2 bill nghi vấn có kim cương và thể hiện địa chỉ cửa hàng bán kim cương tại quận 5, TPHCM.

Nhập tài liệu kim cương để chào hàng?

Làm việc với cơ quan Hải quan, một số chủ hàng là cá nhân giải trình lý do nhập Giấy chứng nhận, báo cáo kim cương do người nhà/người quen bên Hồng Kông gửi về Việt Nam nhờ chào hàng, vì bên Hồng Kông sắp có triển lãm kim cương, đá quý. Có trường hợp nêu lý do “tôi nhận và đi giới thiệu cho người tiêu dùng nếu ai có nhu cầu thì tôi sẽ hướng dẫn mua vé máy bay và đặt khách sạn. Khách tham gia sẽ được hưởng nhiều ưu đãi về giảm giá và cả chương trình khuyến mại khác tại hội chợ”…

Qua đây nhiều câu hỏi nghi vấn được cơ quan Hải quan đặt ra: mục đích nhập khẩu Giấy chứng nhận, báo cáo kim cương của các cá nhân là để quảng cáo giới thiệu kim cương hay để chứng nhận chất lượng cho kim cương nhập lậu? Người gửi hàng và người nhận hàng trên vận đơn có phải là chủ sở hữu GIA Report/IGI Report này không? Bên cạnh đó, chưa có cơ sở xác nhận các Giấy chứng nhận này là tài liệu, chứng từ có liên quan hoạt động mua bán, cho biếu tặng kim cương giữa người gửi và người nhận.

Đối với các trường hợp nghi vấn cất giấu kim cương, vàng phải thực hiện giám định, điều tra người xuất, nhập khẩu... nhưng đơn vị hải quan ngoài cửa khẩu hạn chế về thẩm quyền điều tra hình sự, kinh phí giám định hàng hóa.

Từ những dấu hiệu trên, Chi cục Hải quan Chuyển phát nhanh đã trao đổi, phối hợp với các phòng chức năng của Cục Hải quan TPHCM và Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TPHCM làm rõ cơ sở pháp lý để nhập khẩu Giấy chứng nhận, báo cáo kim cương; điều tra các lô hàng cất giấu kim cương.