Nhận diện thủ đoạn gian lận thương mại “biến tướng” trên biên giới xứ Lạng

	ASEAN sẽ có ngày hội mua sắm, thúc đẩy thương mại xuyên biên giới
	Hải quan Lạng Sơn: Tập trung ngăn buôn lậu, gian lận thương mại
	Thủ đoạn vi phạm điển hình trên tuyến biên giới phía Bắc

Hoạt động soi chiếu container di động tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị. Ảnh: H.Nụ

Ghi nhận của phóng viên Tạp chí Hải quan, từ cuối năm 2020, để phòng chống dịch, trên toàn tuyến biên giới, phía Trung Quốc đã áp dụng chính sách “Zero Covid”, thực hiện rào kín biên giới với tường rào cao 3-4m và lập nhiều chốt canh gác có cảm ứng nhiệt, camera, loa phóng thanh. Đồng thời, sự quyết liệt, siết chặt kiểm tra, kiểm soát của lực lượng chức đã khiến nhiều đối tượng buôn lậu, mang vác, vận chuyển trái phép hàng hóa qua các đường mòn, lối mở trên tuyến biên giới Lạng Sơn “bỏ cuộc”.

Theo đánh giá của cơ quan chức năng, hiện nay, tính chất buôn lậu và gian lận thương mại bắt đầu tinh vi hơn, với nhiều thủ đoạn mới nhằm qua mặt các lực lượng, nhất là gian lận thương mại qua đường NK hàng hóa chính ngạch. Các đối tượng lợi dụng pháp nhân và sự thông thoáng từ khâu thành lập, quản lý DN, ký kết hợp đồng thương mại, quy trình hải quan điện tử, hàng hóa được phân luồng Xanh, luồng Vàng (miễn kiểm tra thực tế) để khai sai về tên hàng, số lượng, chủng loại, mã số hàng hóa, xuất xứ... gian lận thương mại, kinh doanh hàng giả, hàng hóa, dịch vụ vi phạm quyền sở hữu trí tuệ (SHTT), hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh hoặc chiếm đoạt tiền hoàn thuế với quy mô lớn.

Qua công tác trực ban, giám sát trực tuyến, thời gian qua, Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị (Hải quan Hữu Nghị) đã thực hiện giám sát, kiểm tra và phát hiện nhiều vụ gian lận trong quá trình khai báo hàng hóa được NK chính ngạch từ Trung Quốc vào Việt Nam. Điều đáng nói, dù trên tờ khai hải quan do DN khai báo thông tin, hàng hóa có nguồn gốc từ Trung Quốc, nhưng khi kiểm tra thực tế bao bì sản phẩm lại có nhãn hiệu Nhật Bản, Hàn Quốc, Indonesia… Hay số lượng khai báo một đằng nhưng thực tế số lượng hàng hóa NK lại một nẻo, sai chủng loại, mẫu mã…

Thống kê cho thấy, năm 2022, qua công tác trực ban, trực tuyến, Hải quan Lạng Sơn đã thực hiện và xử lý 298 tin báo trên hệ thống quản lý trực ban. Trong đó, đã xử lý 280 tin báo, phát hiện vi phạm 171 tin báo. Tiến hành truy thu số tiền gần 2,3 tỷ đồng, xử lý vi phạm hành chính với số tiền gần 800 triệu đồng nộp NSNN.

Từ đầu năm 2023 đến nay, đơn vị đã phát hiện và xử lý 79 vụ vi phạm, trị giá hàng hóa trên 18 tỷ đồng và 351,5 kg pháo nổ. Con số này giảm 31,89% so với năm 2022 về số vụ nhưng lại tăng 426,37% về trị giá. Hải quan Lạng Sơn đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính đạt 78 vụ, số tiền nộp NSNN trên 486 triệu đồng; chuyển cơ quan Công an xử lý 2 vụ việc có tang vật vi phạm là 351,5 kg pháo nổ. Qua công tác trực ban, Hải quan Lạng Sơn đã tạo và xử lý 8 tin báo trên hệ thống Quản lý trực ban, trong đó đã xử lý 4 tin báo, truy thu hơn 100 triệu đồng, xử phạt vi phạm hành chính hơn 20 triệu đồng.

Điển hình, ngày 21/2/2023 qua công tác trực ban nghi vấn DN khai báo sai số lượng, chủng loại, thuế suất, Hải quan Hữu Nghị đã chuyển luồng kiểm tra hàng hóa của Công ty TNHH MTV Xuân Thắng Lợi LS xử phạt DN này 86 triệu đồng, truy thu 43 triệu tiền thuế.

Trước đó, ngày 17/1, Hải quan Hữu Nghị cũng chuyển luồng kiểm tra nghi vấn hàng hóa có dấu hiệu xâm phạm quyền SHTT đối với khai báo NK mặt hàng đồ chơi lắp ghép của Công ty CP Global Logistis Hoàng Bảo. Cuối năm 2022, Hải quan Hữu Nghị cũng chuyển luồng kiểm tra hàng hóa của Công ty TNHH Phát triển thương mại và XNK Order HIP do nghi ngờ không khai báo, khai bảo sai chủng loại số lượng hàng. DN này đã nhiều lần vi phạm về khai sai chủng loại, thuế suất và bị phạt vi phạm hành chính.

Từ các vụ việc phát sinh cho thấy, chính sách tạo thuận lợi trong quá trình khai hải quan đang bị một số DN lợi dụng để thực hiện các hành vi gian lận. Đặc biệt, nổi lên tình trạng gian lận qua hình thức thương mại điện tử, gian lận về nguồn gốc, xuất xứ, về SHTT, sở hữu kiểu dáng công nghiệp đã được bảo hộ nhằm trục lợi…