Facebook Twitter youtube Tiktok

Ngành Hải quan: Nỗ lực kết nối, cải cách kiểm tra chuyên ngành

(HQ Online) - Trong dòng chảy hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa qua biên giới, kiểm tra chuyên ngành (KTCN) là công cụ để kiểm soát chất lượng hàng hóa, đảm bảo an ninh, an toàn. Song nếu như kiểm soát chồng chéo, bất hợp lý lại là lực cản của dòng chảy ấy. Những câu chuyện về bất cập, chồng chéo trong hoạt động KTCN thậm chí diễn ra trong thời gian dài. Công cuộc “gỡ rối tơ vò” đã được Chính phủ chỉ đạo trong nhiều năm qua, chuyển biến đã có, nhưng bất cập chưa hết. Chính vì vậy với việc Chính phủ chỉ đạo giao Bộ Tài chính chủ trì xây dựng Đề án cải cách KTCN theo hướng cơ quan Hải quan là đầu mối thực hiện KTCN tại cửa khẩu, còn bộ ngành thực hiện “hậu kiểm” được coi là bước đột phá để cải cách sâu rộng công tác kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.
Hoàn thành cắt giảm, đơn giản hóa danh mục hàng hóa kiểm tra chuyên ngành trong quý 4
Nước rút hoàn thiện Đề án cải cách thực chất và toàn diện kiểm tra chuyên ngành
Cải cách kiểm tra chuyên ngành: Cuộc cách mạng trong hoạt động xuất nhập khẩu
Những vướng mắc về quản lý, kiểm tra chuyên ngành vẫn chậm được giải quyết
Tiếp tục hoàn thiện dự thảo Đề án về cải cách công tác kiểm tra chuyên ngành
0040 15 img 4075
Trạm kiểm định di động VILAS của Cục Kiểm định hải quan. Ảnh: H.NỤ

Khẳng định vai trò kết nối

Cách đây hơn 6 năm, công cuộc cải cách KTCN đối với hàng hóa xuất nhập khẩu (XNK) được Chính phủ quyết tâm thực hiện khi lần đầu tiên ban hành Nghị quyết 19/2014/NQ-CP, yêu cầu Bộ Tài chính phối hợp với các bộ, ngành rà soát, đánh giá lại quy trình, hồ sơ và thủ tục XNK; giảm thời gian XNK cho DN. Năm 2015, Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan) đã “định hình” được bức tranh toàn diện những hạn chế, bất cập của công tác KTCN, kiến nghị Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 2026/QĐ-TTg ngày 17/11/2015 phê duyệt Đề án giải pháp nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động KTCN đối với hàng hóa XK, NK, giao các bộ, ngành thực hiện các giải pháp được nêu trong Đề án.

Từ đó đến nay, trong vai trò đầu mối, Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan) đã phối hợp với các bộ tích cực triển khai các giải pháp cải cách toàn diện hoạt động KTCN đối với hàng hóa XNK theo đúng mục tiêu cắt giảm thủ tục KTCN đã được Chính phủ chỉ đạo. Với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, sự vào cuộc của Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan) cùng các bộ, ngành, trong những năm qua, công tác KTCN đối với hàng hóa XNK đã có những kết quả ban đầu, tỷ lệ các lô hàng nhập khẩu phải KTCN trước thông quan đã giảm, từ mức xấp xỉ 26% năm 2015 xuống mức 19,1%; thời gian làm thủ tục ở nhiều lĩnh vực KTCN đã giảm đáng kể. Tuy vậy, con số này chưa đạt được yêu cầu của Chính phủ đặt ra là phải giảm được dưới mức 10% đối với hàng nhập khẩu vào năm 2018-2019; nhiều bất cập, chồng chéo vẫn chưa được giải quyết.

Những vấn đề vướng mắc trong KTCN vẫn “đeo đẳng”, làm khó hoạt động XNK hàng hóa. Từ thực tế ấy, một lần nữa Chính phủ lại quyết tâm cải cách, theo hướng đột phá giao Bộ Tài chính: “chủ trì xây dựng Đề án cải cách KTCN theo hướng cơ quan Hải quan là đầu mối thực hiện KTCN tại cửa khẩu (trừ các mặt hàng liên quan đến an ninh, quốc phòng, kiểm dịch...), bộ quản lý chuyên ngành thực hiện hậu kiểm” (tại Nghị quyết số 99/NQ-CP ngày 13/11/2019, và Nghị quyết số 02/NQ-CP ngày 1/1/2020 của Chính phủ).

0113 27 img 8434
CBCC Cục Kiểm định hải quan phân tích mẫu hàng hóa trong phòng Lab. Ảnh: N.Linh

Đầu mối thực hiện KTCN tại cửa khẩu

Rõ ràng đây không phải là nhiệm vụ đơn giản, bởi nếu như trước đây Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan) trong vai trò đầu mối thúc đẩy các bộ, ngành triển khai thì nay trọng trách nâng lên nhiều lần với vai trò “đầu mối thực hiện KTCN tại cửa khẩu”. Như Thứ trưởng Bộ Tài chính Vũ Thị Mai phát biểu tại cuộc họp với đại diện các bộ, ngành có liên quan mới đây, cho rằng: Đề án cải cách mô hình kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu là đề án khó. Dù khó là vậy, nhưng chỉ trong gần 10 tháng qua, dù chịu ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan) nghiêm túc triển khai thực hiện, nỗ lực phối hợp với các bên tham gia nghiên cứu hoàn thiện đề án.

Chủ trương quy về một mối không chỉ thuần túy là câu chuyện giải quyết gọn ghẽ đầu mối hành chính mà là câu chuyện tập trung về mặt dữ liệu, cách thức tương tác và thay đổi cơ bản những hoạt động diễn ra tại khu vực cửa khẩu. DN cũng quan tâm đến câu chuyện mô hình này phải đi kèm với hoạt động xã hội hóa một cách mạnh mẽ. Bởi vì hoạt động KTCN giao cho Tổng cục Hải quan làm đầu mối không có nghĩa Tổng cục Hải quan làm toàn bộ những khâu kiểm tra và đánh giá chất lượng, mà trở thành đầu mối trong công tác tổ chức hoạt động đó. Còn lực lượng tham gia vào khâu KTCN và đánh giá chất lượng sản phẩm hàng hóa, DN mong muốn Chính phủ đẩy mạnh xã hội hóa và tư nhân hóa.

Bà Phạm Thị Ngọc Thủy, Phó Giám đốc thường trực Văn phòng Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV, thuộc Hội đồng Tư vấn cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng Chính phủ) là người theo sát đề án từ những ngày đâu tiên cho rằng, so với bản dự thảo lần đầu thì bản dự thảo gần đây đã đáp ứng cơ bản những mong muốn của cộng đồng DN, điều quan trọng nhất bây giờ là quyết định của Chính phủ và khâu tổ chức thực thi của Tổng cục Hải quan.

Cũng theo bà Phạm Thị Ngọc Thủy, thời gian qua Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo cải cách công tác KTCN, cũng như hoạt động XNK, kết quả đã có nhưng vẫn có những độ chững nhất định và chưa giải quyết được một số vấn đề mang tính gốc rễ, đặc biệt là câu chuyện phối hợp các bộ ngành, cơ quan liên quan tại cửa khẩu. “Ý kiến của cộng đồng DN đặc biệt nhất quán khi bàn về giải pháp cải cách KTCN ngay từ ngày đầu tiếp cận về ý tưởng đến bây giờ khi đi vào nội dung thảo luận chi tiết. 99% ý kiến DN cho rằng nếu Chính phủ quyết tâm thực hiện giải pháp cải cách KTCN sẽ thực sự là cuộc cách mạng trong hoạt động XNK” – bà Thủy cho biết.

Nêu lên ý kiến của Hiệp hội DN dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA), ông Trần Đức Nghĩa đại diện Hiệp hội cho biết, VLA nhất trí chủ trương đề án và cam kết sẽ đồng hành cùng cơ quan quản lý trong quá trình thực hiện. Tuy nhiên, đề án cần nêu được phương án xử lý khi có xung đột DN không chấp nhận kết quả KTCN.

Ở góc độ Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), ông Đậu Anh Tuấn-Trưởng Ban Pháp chế đánh giá cao quá trình nghiên cứu kỹ lưỡng, tham vấn ý kiến các bộ, ngành, các cơ quan liên quan của Ban soạn thảo. Nhiều ý kiến của VCCI được tiếp thu trong dự thảo này. Đặc biệt, quá trình xây dựng đề án có sự điều chỉnh nội dung nhưng vẫn xác định rất rõ mục tiêu phải giảm chi phí, thời gian cho doanh nghiệp. Đây là điều cần phải bám sát và thể hiện rõ hơn trong dự thảo Đề án cũng như dự thảo Nghị định. Ông Đậu Anh Tuấn nêu quan điểm, đề án cho phép DN có quyền rộng hơn liên quan đến lựa chọn tổ chức đánh giá sự phù hợp, nhưng trong dự thảo cần làm rõ cách thức thực hiện để triển khai có hiệu quả trong thực tế. Điều quan trọng không chỉ liên quan đến tạo thuận lợi cho hoạt động XNK mà còn đảm bảo sự công bằng, minh bạch cho sự tham gia của các tổ chức đánh giá sự phù hợp.

Với sự ủng hộ của các bên có liên quan, cùng sự quyết tâm, khẩn trương triển khai thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính nhằm đổi mới căn bản công tác KTCN đối với hàng hóa XNK, trong thời gian qua Tổng cục Hải quan đã nghiên cứu, xây dựng Đề án cải cách mô hình kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu. Tổng cục Hải quan cũng đã chủ động thành lập Tổ soạn thảo Đề án đổi mới mô hình triển khai công tác KTCN đối với hàng hóa XNK; Bộ Tài chính đã thành lập Tổ công tác triển khai thực hiện chỉ đạo của Chính phủ về cải cách công tác KTCN. Rất nhiều cuộc làm việc với chuyên gia trong nước, quốc tế, hiệp hội, các DN, nhà nghiên cứu; đồng thời báo cáo Văn phòng Chính phủ và nhận được chỉ đạo cũng như ý kiến tham gia của các bộ, ngành trong việc xây dựng Đề án cải cách mô hình kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu. Cùng với đó, Tổng cục Hải quan cũng nghiên cứu, tích lũy kinh nghiệm triển khai tại các nước để áp dụng tại Việt Nam để xây dựng mô hình mới về kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu.

Đề án bám sát mục tiêu cắt giảm chi phí, thời gian và tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế trên cơ sở cải cách thực chất công tác KTCN theo hướng cơ quan Hải quan là đầu mối thực hiện kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu tại cửa khẩu, đảm bảo hiệu lực quản lý nhà nước, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh và người tiêu dùng.

Ngọc Linh

Tin liên quan

Quy trình thẩm định để công nhận doanh nghiệp ưu tiên thế nào?

Quy trình thẩm định để công nhận doanh nghiệp ưu tiên thế nào?

Theo Nghị định 167 ngày 30/6/2025 của Chính phủ, sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 08/2015/NĐ-CP (quy định chi tiết và biện pháp thi hành Luật Hải quan), việc thẩm định để công nhận doanh nghiệp ưu tiên được thực hiện dựa trên hồ sơ và thẩm định thực tế.
Hải quan nghiên cứu, triển khai mô hình thông quan tập trung

Hải quan nghiên cứu, triển khai mô hình thông quan tập trung

Cục trưởng Cục Hải quan Nguyễn Văn Thọ, Trưởng ban chỉ đạo về phát triển khoa học, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số của Cục Hải quan vừa chủ trì phiên họp lần thứ 4 của Ban Chỉ đạo.
Từ ngày 15/8, 3 đối tượng phải thực hiện thủ tục, kiểm tra, giám sát hải quan

Từ ngày 15/8, 3 đối tượng phải thực hiện thủ tục, kiểm tra, giám sát hải quan

Theo quy định tại Nghị định 167/2025/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 08/2015/NĐ-CP, có hiệu lực thi hành từ ngày 15/8/2025 sẽ có 3 đối tượng phải làm thủ tục hải quan, chịu sự kiểm tra và giám sát hải quan.
Hải quan khu vực XII ký kết biên bản phối hợp phòng chống tội phạm

Hải quan khu vực XII ký kết biên bản phối hợp phòng chống tội phạm

Chương trình kiểm soát hành khách và hàng hóa (PCCP) là sáng kiến được xây dựng nhằm hỗ trợ Chính phủ các nước đang phát triển tăng cường năng lực cho lực lượng thực thi pháp luật, nâng cao hiệu quả kiểm soát container tại các cảng biển, giảm thiểu nguy cơ bị các tổ chức tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia.
Hải quan khu vực IX và Hải quan Khăm Muộn ký kết biên bản hợp tác

Hải quan khu vực IX và Hải quan Khăm Muộn ký kết biên bản hợp tác

Ngày 1/8, tại Quảng Trị, Chi cục Hải quan khu vực IX (Hải quan Việt Nam) và Hải quan tỉnh Khăm Muộn (Hải quan Lào) đã tổ chức Hội đàm thường niên và thống nhất ký kết Biên bản ghi nhớ với nhiều nội dung hợp tác trao đổi thông tin giữa hai bên.
Sử dụng con dấu có số hiệu trong thực hiện quy trình thủ tục hải quan

Sử dụng con dấu có số hiệu trong thực hiện quy trình thủ tục hải quan

Từ ngày 1/8/2025, 204 công chức làm nghiệp vụ hải quan thuộc Chi cục Hải quan khu vực VI chính thức sử dụng con dấu số hiệu công chức mới trong thực hiện quy trình hải quan theo đúng chức năng, công việc phụ trách.
Hải quan khu vực IX đảm bảo thông suốt sau triển khai mô hình chính quyền 2 cấp

Hải quan khu vực IX đảm bảo thông suốt sau triển khai mô hình chính quyền 2 cấp

Chi cục Hải quan khu vực IX nhanh chóng, kịp thời việc sắp xếp tổ chức bộ máy mới, đảm bảo hoạt động thông suốt, không bỏ trống địa bàn, không ngắt quãng công việc.
Xuất nhập khẩu qua Hải quan Bắc Phong Sinh đạt hơn 46 triệu đô

Xuất nhập khẩu qua Hải quan Bắc Phong Sinh đạt hơn 46 triệu đô

7 tháng đầu năm 2025, tổng kim ngạch hàng hóa qua Hải quan cửa khẩu Bắc Phong Sinh (Chi cục Hải quan khu vực VIII) đạt hơn 46,3 triệu USD.
5 nhóm giải pháp tạo thuận lợi thương mại, thúc đẩy logistics xanh

5 nhóm giải pháp tạo thuận lợi thương mại, thúc đẩy logistics xanh

Ngày 31/7, tại Tọa đàm “Chính sách tài chính phát triển logistics xanh” do Tạp chí Kinh tế - Tài chính phối hợp với Vinexad tổ chức, đại diện Cục Hải quan (Bộ Tài chính) đã chia sẻ 5 nhóm giải pháp tạo thuận lợi thương mại, thúc đẩy logistics xanh trong thời gian tới.
Phấn đấu thu ngân sách từ xuất nhập khẩu ở Thanh Hóa đạt hơn 18.000 tỷ đồng

Phấn đấu thu ngân sách từ xuất nhập khẩu ở Thanh Hóa đạt hơn 18.000 tỷ đồng

Năm 2025, Chi cục Hải quan khu vực X được giao thu ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa 18.000 tỷ đồng (Quyết định số 1524/QĐ-TTg ngày 6/12/2024 của Thủ tướng Chính phủ).
Hải quan Việt Nam phát huy vai trò chủ động, tích cực trong khuôn khổ APEC

Hải quan Việt Nam phát huy vai trò chủ động, tích cực trong khuôn khổ APEC

Từ ngày 28/7-1/8/2025, đoàn công tác của Hải quan Việt Nam tham dự Cuộc họp lần thứ hai năm 2025 của Tiểu ban các vấn đề về hải quan (SCCP) trong khuôn khổ Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC) và các cuộc họp liên quan, được tổ chức tại Incheon (Hàn Quốc).
Vai trò của ngành Hải quan trong phát triển logistics xanh

Vai trò của ngành Hải quan trong phát triển logistics xanh

Với vai trò là "người gác cửa" trong chuỗi cung ứng toàn cầu, cơ quan Hải quan đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy và hỗ trợ phát triển logistics xanh thông qua các chính sách, quy trình và hoạt động kiểm soát, quản lý hàng hóa xuất nhập khẩu.
Nỗ lực thi đua thu ngân sách ở một đơn vị hải quan

Nỗ lực thi đua thu ngân sách ở một đơn vị hải quan

Hải quan Bắc Ninh (thuộc Chi cục Hải quan khu vực V) đã có nhiều giải pháp để đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp vượt khó, phát triển sản xuất, kinh doanh và cũng là kinh nghiệm quý trong thực hiện nhiệm vụ thu ngân sách.
Hải quan khu vực X tích cực chuẩn bị cho Đại hội Đảng lần đầu theo mô hình mới

Hải quan khu vực X tích cực chuẩn bị cho Đại hội Đảng lần đầu theo mô hình mới

Đại hội lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 là đại hội đầu tiên của Đảng bộ với tên gọi Đảng bộ Chi cục Hải quan khu vực X, sau khi thực hiện việc sắp xếp theo cơ cấu tổ chức mới.
Hải quan khu vực III tăng cường tuyên truyền về Đại hội Đảng các cấp

Hải quan khu vực III tăng cường tuyên truyền về Đại hội Đảng các cấp

Đảng bộ Chi cục Hải quan khu vực III vừa ban hành công văn số 16-CV/ĐU chỉ đạo các đơn vị trực thuộc về việc tuyên truyền trước, trong và sau Đại hội Đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2025–2030, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.
Hải quan Bắc Giang phát hiện nhiều doanh nghiệp khai sai thuế suất

Hải quan Bắc Giang phát hiện nhiều doanh nghiệp khai sai thuế suất

Qua rà soát xử lý thuế GTGT đối với một số nhóm mặt hàng 8%, 10%, Hải quan Bắc Giang (Chi cục Hải quan khu vực V) đã phát hiện nhiều doanh nghiệp khai sai thuế suất dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp.
Xem thêm
toan-phat-group
trien-lam-quoc-te-logistics-viet-nam-2025
cong-ty-tnhh-vsl-viet-nam

Tin mới

Gia tăng tỷ trọng thuỷ hải sản tiêu thụ thị trường nội địa

Gia tăng tỷ trọng thuỷ hải sản tiêu thụ thị trường nội địa

Thị trường nội địa với sức mua lớn từ hơn 100 triệu dân, nếu được khai thác hiệu quả sẽ là giải pháp chiến lược để ngành thủy sản Việt Nam duy trì tăng trưởng ổn định và bền vững.
Thị trường Hà Nội vắng bóng nguồn cung căn hộ giá dưới 2 tỷ đồng

Thị trường Hà Nội vắng bóng nguồn cung căn hộ giá dưới 2 tỷ đồng

Dù lượng mở bán và nguồn cung căn hộ tại Hà Nội trong quý 2/2025 tăng mạnh theo năm, mặt bằng giá căn hộ chung cư vẫn tiếp tục tăng.
Quy trình thẩm định để công nhận doanh nghiệp ưu tiên thế nào?

Quy trình thẩm định để công nhận doanh nghiệp ưu tiên thế nào?

Theo Nghị định 167, Cục Hải quan tiến hành thẩm định, xem xét về việc áp dụng chế độ ưu tiên đối với doanh nghiệp kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định.
Hải quan khu vực XII ký kết biên bản phối hợp phòng chống tội phạm

Hải quan khu vực XII ký kết biên bản phối hợp phòng chống tội phạm

Hợp tác đấu tranh phát hiện, ngăn chặn, đẩy lùi hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép ma túy và hàng hóa trên tuyến hành lang cửa khẩu quốc tế Quảng Trị-cảng biển Đà Nẵng.
Giải pháp nào chống gas giả

Giải pháp nào chống gas giả

Bộ Công Thương đề xuất 2 giải pháp để ngăn chặn bình gas giả trên thị trường.
(INFOGRAPHICS): Cơ cấu tổ chức Thuế tỉnh Quảng Ngãi

(INFOGRAPHICS): Cơ cấu tổ chức Thuế tỉnh Quảng Ngãi

Tạp chí Kinh tế - Tài chính giới thiệu đến bạn đọc thông tin cơ bản về nhân sự lãnh đạo, cơ cấu tổ chức Thuế tỉnh Quảng Ngãi.
(INFOGRAPHICS): Cơ cấu tổ chức Thuế tỉnh Điện Biên

(INFOGRAPHICS): Cơ cấu tổ chức Thuế tỉnh Điện Biên

Tạp chí Kinh tế - Tài chính giới thiệu đến bạn đọc thông tin cơ bản về nhân sự lãnh đạo, cơ cấu tổ chức Thuế tỉnh Điện Biên.
(INFOGRAPHICS): Cơ cấu tổ chức Thuế tỉnh Phú Thọ

(INFOGRAPHICS): Cơ cấu tổ chức Thuế tỉnh Phú Thọ

Tạp chí Kinh tế - Tài chính giới thiệu đến bạn đọc thông tin cơ bản về nhân sự lãnh đạo, cơ cấu tổ chức của Thuế tỉnh Phú Thọ.
(INFORGRAPHICS): Ông Nông Phi Quảng làm Chi cục trưởng Chi cục Hải quan khu vực VII

(INFORGRAPHICS): Ông Nông Phi Quảng làm Chi cục trưởng Chi cục Hải quan khu vực VII

Các thông tin liên quan của Chi cục Hải quan khu vực VII.
(INFOGRAPHICS): Ông Bùi Khánh Toàn làm Trưởng Thuế thành phố Đà Nẵng

(INFOGRAPHICS): Ông Bùi Khánh Toàn làm Trưởng Thuế thành phố Đà Nẵng

Từ ngày 1/7/2025, ngành Thuế đã ổn định về tổ chức bộ máy, nhân sự của Thuế tỉnh, thành phố để hoạt động thông suốt theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Tạp chí Kinh tế - Tài chính giới thiệu đến bạn đọc thông tin cơ bản về nhân sự lãnh đạo, cơ cấu
Phiên bản di động