Mặt hàng thông thường chứa tiền chất- cần giải pháp quản lý phù hợp

	Hải quan Bà Rịa – Vũng Tàu chủ động ngăn chặn buôn bán, vận chuyển trái phép ma túy
	Lần đầu tiên ngành Hải quan đề xuất đưa một hóa chất vào danh mục tiền chất
	Hiểm họa ma túy tổng hợp được sản xuất từ tiền chất
	Lo ngại lỗ hổng trong quản lý tiền chất

Công chức Chi cục Hải quan Bắc Phong Sinh (Cục Hải quan Quảng Ninh) kiểm tra hàng hóa nhập khẩu. Ảnh: Q.HÙNG

Trong quá trình thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng hóa nhập khẩu, Hải quan địa phương đã gặp phải vướng mắc về chính sách mặt hàng nhập khẩu. Cụ thể, vướng mắc liên quan đến việc nhập khẩu mặt hàng khai báo là “Sơn” (có chứa 42% chất Toluen) và “Chất toàn tất dùng trong ngành nhuộm dạng lỏng (có chứa 40% Acetic acid), là những tiền chất thuộc Danh mục chất ma túy và tiền chất theo Nghị định 73/2018/NĐ-CP ngày 15/5/2018, đồng thời thuộc Danh mục tiền chất công nghiệp theo Nghị định 113/2017/NĐ-CP ngày 9/10/2017 (được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 17/2020/NĐ-CP ngày 5/2/2020.

Theo Phụ lục I Danh mục hóa chất sản xuất, kinh doanh có điều kiện sử dụng trong lĩnh vực công nghiệp ban hành kèm Nghị định 113/2017/NĐ-CP thì mặt hàng Toluen và Acetic acid thuộc tiền chất công nghiệp nhóm 2, khi xuất khẩu, nhập khẩu phải có Giấy phép xuất khẩu, nhập khẩu tiền chất công nghiệp do Bộ Công Thương cấp theo quy định tại Điều 12 Nghị định này. Tuy nhiên, tại khoản 1 Điều 8 Nghị định 17/2020/NĐ-CP quy định mặt hàng “sơn, mực in, keo dán, sản phẩm tẩy rửa sử dụng trong lĩnh vực gia dụng…” và một số nhóm sản phẩm khác như dược phẩm, thực phẩm, mỹ phẩm, phân bón, thức ăn chăn nuôi… không thuộc đối tượng áp dụng của Nghị định 113/2017/NĐ-CP.

Trong khi đó, hóa chất Toluen và Acetic axid đều là những tiền chất thuộc Danh mục IVB – Các tiền chất là dung môi, chất xúc tác trong quá trình sản xuất ma túy ban hành kèm Nghị định 73/2018/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung tại khoản 8 Điều 1 Nghị định 60/2020/NĐ-CP ngày 29/5/2020. Toluen, Acetic acid và các tiền chất khác thuộc danh mục IVB đều thuộc thẩm quyền quản lý của Bộ Công Thương.

Trước những vướng mắc trên, Tổng cục Hải quan đề nghị Bộ Công Thương cần làm rõ một số nội dung để có cơ sở thực hiện thống nhất. Trong đó, Tổng cục Hải quan đề nghị làm rõ vấn đề mặt hàng “Sơn” (có chứa 42% chất Toluen) và “Chất toàn tất dùng trong ngành nhuộm dạng lỏng (có chứa 40% Acetic acid) có phải xin Giấy phép xuất khẩu, nhập khẩu tiền chất công nghiệp do Cục Hóa chất – Bộ Công Thương cấp khi thực hiện thủ tục hải quan không? Đồng thời, Bộ Công Thương cần làm rõ việc: Trường hợp Bộ Công Thương không cấp giấy phép cho mặt hàng “Sơn”, “Chất toàn tất dùng trong ngành nhuộm dạng lỏng” hoặc các mặt hàng tương tự, chẳng hạn như thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y, dược phẩm, phân bón… có chứa hàm lượng cao tiền chất công nghiệp/tiền chất là dung môi, chất xúc tác trong quá trình sản xuất ma túy thì cơ quan Hải quan sẽ không yêu cầu doanh nghiệp phải xuất trình giấy phép theo quy định tại Điều 12 Nghị định 113/NĐ-CP khi thực hiện thủ tục nhập khẩu.

Vì là mặt hàng nhập khẩu thông thường, nhưng thành phầm có chứa tiền chất là mặt hàng nhạy cảm, theo quan điểm của Tổng cục Hải quan, đây là những mặt hàng nguy cơ rủi ro cao, có thể tiềm ẩn khả năng gian lận, chiết xuất tiền chất hàm lượng cao trong những sản phẩm này có thể sử dụng cho sản xuất, điều chế ma túy, do đó cần cơ chế quản lý chặt chẽ mục đích sử dụng của nhóm sản phẩm này sau khi nhập khẩu đưa vào lưu thông nội địa.

Tổng cục Hải quan đề nghị Bộ Công Thương xem xét chủ trì phối hợp với các bộ liên quan (Công an, Y tế, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn…) có phương án kiểm soát việc nhập khẩu đúng mục đích sử dụng của những sản phẩm này sau khi không quan, áp dụng chính sách quản lý mặt hàng phù hợp với tình hình thực tế và đảm bảo hiệu quả trong công tác kiểm soát ma túy đáp ứng quy định tại Nghị định 58/2003/NĐ-CP, Nghị định 73/2018/NĐ-CP và các văn bản hướng dẫn liên quan.