Lý giải sự sụt giảm mạnh của thị trường chứng khoán

	Vì sao kinh tế tốt, cổ phiếu rẻ nhưng thị trường chứng khoán vẫn “lình xình”?
	Thị trường chứng khoán liệu đã tạo đáy?

Thị trường chứng khoán đã xuyên thủng mốc 1.100 điểm trong tháng 10/2022. Ảnh: ST

Lãi suất tăng, áp lực bán mạnh tại hai nhóm ngành trụ cột

Theo báo cáo của Bộ Tài chính, tính đến ngày 30/9/2022, chỉ số VN-Index đạt 1.132,51 điểm, giảm 11,6%% so với cuối tháng trước và giảm 24,4% so với cuối năm 2021. Mức vốn hóa thị trường cổ phiếu 3 sàn HoSE, HNX và UPCoM tính đến cuối tháng 9/2022 đạt 5.932 nghìn tỷ đồng, giảm 23,6% so với cuối năm 2021, tương đương 70,6% GDP. Cùng với đó, thanh khoản thị trường trong tháng 9 cũng như 9 tháng đầu năm cũng sụt giảm. Giá trị giao dịch bình quân trong tháng 9 đạt 15.639 tỷ đồng/phiên, giảm 16% so với tháng trước. Trong 9 tháng đầu năm, giá trị giao dịch bình quân đạt 22.316 tỷ đồng/phiên, giảm 16,1% so với bình quân năm trước. Bước sang tháng 10, thị trường chứng khoán tiếp tục chứng kiến sự lao dốc của chỉ số VN-Index khi vùng điểm 1.100 điểm đã bị xuyên thủng. Trong phiên giao dịch ngày 4/10, VN-Index đã rơi xuống 1.078,14 điểm.

Sự sụt giảm của thị trường trái ngược với tình hình kinh tế vĩ mô quý 3 cũng như 3 quý đầu năm. Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, tăng trưởng kinh tế quý 3/2022 ước tính tăng khá cao ở mức 13,67% so với cùng kỳ năm trước. GDP 9 tháng năm 2022 tăng 8,83% so với cùng kỳ năm trước, là mức tăng cao nhất của 9 tháng trong giai đoạn 2011-2022. Các hoạt động sản xuất kinh doanh dần lấy lại đà tăng trưởng, chính sách phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội của Chính phủ đã phát huy hiệu quả. Lạm phát bình quân 9 tháng tăng 2,73% so với cùng kỳ năm trước. Điều này khiến nhiều người đặt câu hỏi, với tình hình kinh tế tích cực như vậy, đâu là lí do khiến chứng khoán sụt giảm?

Ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc phân tích Công ty Chứng khoán Yuanta cho rằng, với tâm lý tiêu cực đã dồn nén từ những phiên trước đó, cộng với diễn biến tiêu cực của thị trường chứng khoán Mỹ đã khiến tâm lý nhà đầu tư thêm thận trọng. Theo đó, tại Mỹ, chứng khoán đồng loạt giảm mạnh khi nhà đầu tư lo ngại lãi suất tăng cao và biến động thất thường trên thị trường ngoại hối sẽ gây ra suy thoái toàn cầu. Trong nước, mặc dù thông tin vĩ mô tăng trưởng tốt, tuy nhiên so với 2 quý trước đó đang tăng trưởng chậm lại cũng khiến tâm lý nhà đầu tư trở nên bi quan hơn. Bên cạnh đó, trong điều kiện tâm lý yếu thì việc khối ngoại liên tiếp bán ròng, dòng tiền bị bó hẹp tác động xấu tới thị trường.

Ông Nguyễn Thế Minh cũng cho biết, động thái tăng lãi suất của Ngân hàng Nhà nước cũng tạo ra áp lực bán mạnh tại hai nhóm ngành trụ cột là ngân hàng và bất động sản khiến VN-Index càng giảm mạnh.

Tránh bán tháo trong những phiên giảm sâu

Đồng quan điểm, ông Đỗ Bảo Ngọc, Phó Tổng giám đốc Công ty CP Chứng khoán Kiến thiết Việt Nam cho rằng, thị trường chứng khoán Việt Nam sụt giảm theo xu hướng của chứng khoán thế giới. Đến thời điểm này, thị trường chứng khoán Việt Nam đã sụt giảm khá nhiều, gần 30% từ đầu năm. Bên cạnh đó, tuy các yếu tố kinh tế vĩ mô của Việt Nam tốt so với khu vực và thế giới, song thị trường chứng khoán chịu ảnh hưởng bởi yếu tố dòng tiền, cho nên khi dòng tiền của nền kinh tế bị kiểm soát đã ảnh hưởng tới thị trường chứng khoán làm cho thanh khoản thị trường có xu hướng sụt giảm. “Gần đây, lãi suất tăng lên là yếu tố góp phần làm cho thị trường sụt giảm mạnh. Từ đầu năm đến nay, Ngân hàng Trung ương Mỹ (FED) nhiều lần điều chỉnh tăng lãi suất. Tại Việt Nam, mới đây, Ngân hàng Nhà nước cũng quyết định tăng lãi suất lần đầu tiên, kéo theo nền lãi suất trong nền kinh tế gia tăng. Bên cạnh đó, tỷ giá VND cũng có biến động từ đầu năm, trên mức 3% và có xu hướng kéo dài thêm một thời gian nữa, qua đó cũng ảnh hưởng đến chi phí vốn của DN, tác động làm giảm hiệu qủa kinh doanh của DN, do đó định giá cổ phiếu trên thị trường chứng khoán sẽ có xu hướng giảm. Biến động tỷ giá đồng thời cũng ảnh hưởng tới giao dịch của khối ngoại khiến khối này gia tăng bán ròng, gây áp lực lên thị trường làm thị trường sụt giảm”, ông Đỗ Bảo Ngọc chia sẻ.

Chuyên gia này cũng cho biết, VN-Index đã giảm thấp nhất về quanh mốc 1.075 điểm, hiện tại đang giao dịch quanh vùng 1.100 điểm. Khi thị trường đang quanh ngưỡng 1.070-1.100 điểm thì đã xuất hiện lực cầu bắt đáy giúp thị trường cân bằng hơn trong vùng này, làm ngắt đà giảm trong hai tuần trước đó. “Đây là vùng hỗ trợ ngắn hạn, hiện tại chưa đủ yếu tố để khẳng định đây có phải là đáy của thị trường trong năm nay hay không. Xu hướng tăng lãi suất hay biến động tỷ giá thời gian tới là hoàn toàn có thể vì FED vẫn có thể tiếp tục tăng lãi suất. Cùng với đó, Ngân hàng Trung ương châu Âu vẫn còn tăng lãi suất mạnh. Đây đều là những yếu tố rủi ro đối với nền kinh tế Việt Nam, do đó cần linh hoạt trong điều hành chính sách tiền tệ”, ông Đỗ Bảo Ngọc lưu ý.

Trong bối cảnh hiện tại, khuyến nghị tới nhà đầu tư, ông Nguyễn Thế Minh cho rằng các nhà đầu tư nên tránh bán tháo trong những phiên giảm sâu, bởi sau đó thị trường thường sẽ có nhịp hồi. Bên cạnh đó, rủi ro vẫn hiện hữu nên nhà đầu tư cần giảm tỷ trọng cổ phiếu, chỉ duy trì ở mức 30%. Theo đó, chỉ khi thị trường xác nhận xu hướng tăng rõ ràng hơn khi lấy lại mốc 1.200 điểm nhà đầu tư mới nên thực hiện giải ngân, đặc biệt, chiến lược phòng thủ vẫn cần đặt lên hàng đầu.