Khởi sắc nơi cửa khẩu Chi Ma

Hàng hóa thông quan qua đường chuyên dụng vận tải cửa khẩu Chi Ma. Ảnh: H.Nụ

Đằng sau cơn gió buốt

Từ TP Lạng Sơn đi theo Quốc lộ 4B qua thị trấn Lộc Bình 15 km sẽ đến cửa khẩu Chi Ma. Hôm chúng tôi đi, màn sương mù dày đặc làm mờ lớp kính xe. Cũng may, giờ giao thông trên tuyến vùng biên đã được chú trọng đầu tư, đặc biệt tuyến Quốc lộ 4B từ TP Lạng Sơn đến trung tâm thị trấn Lộc Bình đang được tỉnh nâng cấp, mở rộng. Hiện tại, con đường cơ bản đã được rải nhựa phẳng phiu, rộng rãi đủ cho 2 xe tải lớn di chuyển.

Tôi nhớ chỉ cách đây 2 năm, nếu di chuyển từ TP Lạng Sơn đến cửa khẩu Chi Ma phải mất 1,5 giờ, nay thời gian đã được rút ngắn còn 45 phút nhờ tuyến Quốc lộ 4B đã được đầu tư nâng cấp. Điều đó cho thấy tầm quan trọng của kết cấu hạ tầng trong việc tạo thuận lợi vận chuyển hàng hóa, tiết kiệm chi phí cho hoạt động xuất nhập khẩu (XNK) của doanh nghiệp (DN).

Đến cửa khẩu Chi Ma, như thấy được sự hứng thú của chúng tôi, anh Bùi Quân – một đồng nghiệp hiện công tác Chi cục Hải quan cửa khẩu Chi Ma (Cục Hải quan Lạng Sơn) chỉ tay về phía thị trấn Ái Điểm (Trung Quốc), mùa đông đã bắt đầu đến, những ngọn gió thổi bình yên như nó vốn có nhưng đi kèm là cái buốt lạnh. Thế nên vùng biên cương xa xôi, hẻo lánh này luôn được ví: “Ruồi vàng, bọ chó, gió Chi Ma”.

Góp thêm câu chuyện, Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu Chi Ma Đoàn Tuấn Anh cho biết, ngọn gió hay buốt lạnh chỉ là phản ánh về thời tiết còn khi ta gắn bó, những thứ khắc nghiệt từ thiên nhiên sẽ trở nên quen thuộc. Có khi thiếu đi lại nhớ da diết. Vừa nói, ông Đoàn Tuấn Anh vừa chỉ về phía làm thủ tục hải quan như nhấn mạnh về cái quen thuộc và nỗi nhớ da diết mà lớp công chức Hải quan đã và đang có những tháng ngày gắn bó sẽ mãi không quên.

Chậm rãi trong câu chuyện, ông Tuấn Anh chia sẻ, để đảm bảo sức khỏe cho anh chị em, đơn vị đã phân ca để giải quyết thủ tục cho DN được thông suốt từ 7 giờ sáng tới 20 giờ đêm. Trong những ngày thời tiết lạnh sâu, đơn vị đều luân chuyển, chia ca trực linh hoạt để vừa đáp ứng yêu cầu công việc không bị gián đoạn vừa đảm bảo sức khỏe cho anh chị em làm việc tại tất cả các khâu nghiệp vụ. Đặc biệt, đối với các anh chị em làm công tác kiểm soát chống buôn lậu, đơn vị bố trí và trang bị thêm quần áo, giày, mũ ấm, áo mưa, đèn pin nhằm đáp ứng yêu cầu nghiệp vụ và phù hợp với tình hình thực tế.

Nghe kể, những năm đầu của thế kỷ 21, khu vực cửa khẩu Chi Ma được xem là một trong những “chảo lửa” về các hoạt động buôn lậu, vận chuyển ma túy, tiền giả, gia cầm, xuất nhập cảnh trái phép... Nhưng từ năm 2014 đến nay, khu vực cửa khẩu Chi Ma được nâng cấp, mọi hoạt động giao lưu trao đổi hàng hóa cư dân biên giới hai nước được quản lý chặt chẽ hơn. Do đó, tình hình an ninh trật tự, hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới giảm đáng kể.

Thúc đẩy tiềm năng

Theo đánh giá, dư địa phát triển dịch vụ tại cửa khẩu Chi Ma còn rất lớn, hiện nay số lượng hàng hóa NK chỉ đạt 40 đến 60 xe/container mỗi ngày (so với thời kỳ cao điểm là 80 đến 100 xe/ngày). Với 7 địa điểm kiểm tra, giám sát hàng hóa XNK tập trung, có thể đáp ứng cho khoảng 800 đến 1.000 phương tiện vận tải dừng đỗ, bốc xếp, sang tải hàng hóa… Tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Chi Ma có 51 công chức, được đào tạo cơ bản, đáp ứng tốt với yêu cầu nhiệm vụ khi lượng hàng hoá, phương tiện chở hàng hoá XNK tăng đến trên 500 phương tiện/ngày.

Bên cạnh đó, tại cửa khẩu Chi Ma có rất nhiều DN đã đầu tư hệ thống kho bãi, địa điểm tập kết hàng hóa XNK quy mô lớn. Trong khi đó, theo Quy hoạch cửa khẩu trên tuyến biên giới đất liền Việt Nam - Trung Quốc được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1199/QĐ-TTg ngày 14/10/2023, cặp cửa khẩu song phương Chi Ma (Việt Nam) - Ái Điểm (Trung Quốc) được xác định sẽ nâng cấp trở thành cửa khẩu quốc tế trong giai đoạn 2021 - 2030.

Nhằm chủ động thực hiện lộ trình, trên cơ sở kết quả cuộc Hội đàm thường niên lần thứ 14 về công tác vận tải đường bộ quốc tế giữa Đoàn đại biểu Sở Giao thông vận tải tỉnh Lạng Sơn và Đoàn đại biểu Ty Giao thông vận tải tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc ngày 21/3/2024 và cuộc Hội đàm giữa các cơ quan chuyên môn của tỉnh với chính quyền huyện Ninh Minh tại cửa khẩu Ái Điểm, huyện Ninh Minh, tỉnh Quảng Tây diễn ra vào ngày 2/7, hai tỉnh Lạng Sơn - Quảng Tây đã thống nhất chính thức triển khai quản lý hoạt động vận tải quốc tế Việt - Trung tại cặp cửa khẩu Chi Ma (Việt Nam) - cửa khẩu Ái Điểm (Trung Quốc) kể từ ngày 2/7/2024.

Tuy nhiên, theo UBND tỉnh Lạng Sơn tại cặp cửa khẩu này mới được Bộ Giao thông vận tải hai bên thống nhất đưa tuyến đường vào sâu lãnh thổ hai nước là tuyến Hà Nội - cửa khẩu Chi Ma - cửa khẩu Ái Điểm - Nam Ninh vào hoạt động, chưa có tuyến khu vực biên giới giữa hai nước...

Để tổ chức thực hiện hoạt động vận tải đường bộ quốc tế Việt - Trung qua cặp cửa khẩu song phương Chi Ma - Ái Điểm bảo đảm tuân thủ quy định, tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao lưu văn hóa, thúc đẩy phát triển kinh tế, thương mại giữa hai bên khu vực cửa khẩu, UBND tỉnh Lạng Sơn đã gửi Công văn số 1011/UBND-KT đề nghị Bộ Giao thông vận tải xem xét thống nhất với phía Trung Quốc bổ sung tuyến vận tải hàng hóa, hành khách đường bộ là tuyến TP Lạng Sơn - cửa khẩu Chi Ma - cửa khẩu Ái Điểm - huyện Ninh Minh và ngược lại vào phụ lục 5 của Nghị định thư thực hiện Hiệp định vận tải đường bộ Việt - Trung.

Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn Hồ Tiến Thiệu chia sẻ với chúng tôi rằng, khu vực cửa khẩu Chi Ma có tính chất là khu vực kinh tế, thương mại, dịch vụ và du lịch quan trọng của tỉnh Lạng Sơn; nơi tập trung các hoạt động kinh tế cửa khẩu, kho bãi, cung ứng và phân phối hàng hóa, là đầu mối giao thương liên vùng và quốc tế. Đây cũng là khu vực cửa khẩu chính được định hướng phát triển, hình thành đô thị mới trong tương lai; đầu mối giao thông quan trọng của tỉnh, có vị trí chiến lược về kinh tế, xã hội, quốc phòng - an ninh.

Rời cửa khẩu Chi Ma khi màn sương buông xuống dày đặc, phía xa ánh đèn của nhà làm việc liên ngành vẫn lung linh huyền ảo, chúng tôi tin “vùng đất gió” này sẽ phát huy tiềm năng, vươn xa và trở thành khu vực trọng điểm kinh tế cửa khẩu liên vùng trong thời gian không xa.