Khi Iran bị “dồn vào chân tường”
Giới phân tích cho rằng bước đi “ăn miếng, trả miếng” này có thể tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với khu vực Trung Đông, vốn lâu nay vẫn được coi là "chảo lửa" của thế giới.
Trong một tuyên bố, Tổng thống Iran Hassan Rouhani khẳng định Tehran sẽ tái khởi động việc làm giàu urani ở mức độ cao nếu trong vòng 60 ngày, các cường quốc thế giới không bảo vệ những lợi ích của Tehran trước lệnh trừng phạt của Mỹ. Bên cạnh đó, Iran sẽ tạm ngừng chuyển urani đã làm giàu và nước nặng ra nước ngoài theo thỏa thuận hạt nhân, nhằm bảo đảm các đối tác còn lại cũng thực hiện đúng những cam kết trong thỏa thuận này. Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Iran nhắc lại quan điểm nước Cộng hòa Hồi giáo không rút khỏi thỏa thuận hạt nhân như Mỹ đã làm và sẵn sàng đối thoại để giải quyết bất đồng.
Tối hậu thư của Iran dành cho Mỹ (HQ Online) - Tổng thống Iran nêu rõ sau 60 ngày, Iran sẽ "thu hẹp" việc thực hiện các cam kết trong thỏa thuận hạt ... |
Dư luận không quá bất ngờ khi Iran đưa ra các biện pháp cứng rắn trên bởi một lẽ khi bị "dồn đến chân tường", họ sẽ buộc phải đáp trả. Trên thực tế, trong suốt 1 năm qua, Mỹ không ngừng siết chặt "gọng kìm" đối với Iran bất chấp các cuộc thanh sát của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) cho tới thời điểm này đều khẳng định Iran tuân thủ nghiêm chỉnh các điều khoản của thỏa thuận hạt nhân lịch sử. 3 tháng sau khi "xé bỏ" thỏa thuận hạt nhân, Mỹ khởi động lại một loạt lệnh trừng phạt nhằm vào lĩnh vực phi năng lượng của Iran như tài chính, khoáng sản và ô tô. Tháng 11/2018, Mỹ tái áp đặt lệnh trừng phạt đối với ngành năng lượng, giao dịch dầu mỏ và giao dịch của Ngân hàng trung ương Iran để cắt nguồn thu nhập chính của chính quyền Iran. Gọng kìm cô lập Iran đã siết chặt ở mức tối đa, hầu như không để cho Iran một “con đường sống” khi Mỹ ngừng miễn trừ trừng phạt 8 đối tác mua dầu của Iran gồm Trung Quốc, Ấn Độ, Hy Lạp, Italy, Nhật Bản, Thổ Nhĩ Kỳ, Hàn Quốc và Đài Loan (Trung Quốc) từ ngày 2/5 vừa qua. Ngay trong quý I/2019, khi Mỹ chưa áp đặt quy chế ngừng miễn trừ trừng phạt, Trung Quốc cũng đã giảm 28% và Ấn Độ giảm 40% lượng dầu thô nhập khẩu từ Iran so với cùng kỳ năm trước. Các biện pháp này đã khiến nền kinh tế Iran phải hứng chịu hậu quả nặng nề. Theo số liệu của Cơ quan Thống kê Iran, lạm phát trong tháng từ 21/3 đến 20/4 đã tăng lên 51,4% so với cùng kỳ năm ngoái, trong đó giá thực phẩm và dịch vụ tăng vọt tương ứng là 85% và 37%. Kinh tế suy giảm dẫn tới tình trạng bất ổn trong nước và các cuộc biểu tình liên miên.
Các biện pháp trừng phạt Iran của Mỹ có thành công? Các nhà phân tích tin rằng, các lệnh trừng phạt của Mỹ và bãi bỏ miễn giảm mua dầu từ Iran không có nghĩa là ... |
Trong khi đó, các nước còn lại trong thỏa thuận, mặc dù đưa ra nhiều hứa hẹn, song lại tỏ ra chậm chạp trong việc thực thi các cam kết đối với quốc gia Trung Đông này. Nga và Trung Quốc, dù ủng hộ Iran, song không có khả năng gây sức ép để buộc Mỹ thay đổi chính sách, trong khi “bộ ba” Liên minh châu Âu (EU) chịu ràng buộc bởi quan hệ đồng minh quá chặt chẽ với Mỹ, không có hành động thực tế và hiệu quả để bảo đảm lợi ích của Iran theo thỏa thuận hạt nhân, và cũng là để bảo vệ lợi ích của chính các công ty châu Âu đang làm ăn với Iran. Tính tới năm 2016, EU đã đầu tư hơn 20 tỷ USD vào các dự án ở Iran. Có thể nói, suốt 1 năm qua, EU mới chỉ dừng lại ở "những lời hứa suông" mà chưa đưa ra được bất kỳ bảo đảm nào để Tehran có thể tin tưởng.
Mỹ gây khó, Iran chuyển sang 'chợ xám' để xuất khẩu dầu Sau khi Mỹ cảnh cáo nhiều quốc gia không được mua dầu mỏ của Iran, Iran đã quyết định chuyển mọi nguồn lực sang bán ... |
Rõ ràng là Iran đang ở tình thế "không còn gì để mất" và việc viện tới "quân át chủ bài" là thỏa thuận hạt nhân cũng là điều khó tránh khỏi. Nói cách khác, quyết định của Iran bắt nguồn từ hành động “thiếu trách nhiệm” của Mỹ khi rút khỏi một thỏa thuận từng là nỗ lực ngoại giao của cả cộng đồng quốc tế nhằm chấm dứt cuộc khủng hoảng hạt nhân Iran. Những thông điệp mà Iran đưa ra rõ ràng vừa để thể hiện lập trường cứng rắn, vừa tạo áp lực với các nước còn lại trong thỏa thuận. Tuy nhiên, việc Iran đưa ra khoảng thời gian 60 ngày và cũng chỉ tạm dừng thực hiện hai điều khoản 26 và 36 của thỏa thuận hạt nhân, cũng được cho là “để lại một khe cửa thương lượng” và không để mọi chuyện vượt tầm kiểm soát.
Mỹ kiên quyết chấm dứt 6 tháng miễn trừ trừng phạt nhập dầu của Iran Chính phủ Mỹ yêu cầu các đối tác ngừng mọi hoạt động trao đổi với Iran trước ngày 2/5 nếu không sẽ phải đối mặt ... |
Tình thế trên đòi hỏi các bên cần tính toán kỹ lưỡng các bước đi của mình trong tương lai, nhằm tránh đẩy khu vực rơi vào vòng xoáy của một cuộc khủng hoảng hạt nhân mới cũng như nguy cơ nổ ra một cuộc đối đầu quân sự giữa Mỹ và Iran.
Tin liên quan
“Cơn sóng thần” mới ở Trung Đông
10:33 | 16/04/2024 Nhìn ra thế giới
Việt Nam thuộc danh sách 33 nước được miễn thị thực của Iran
08:45 | 15/12/2023 Sự kiện - Vấn đề
Iran tuyên bố sản xuất thành công chất phóng xạ Caesi-137
09:11 | 28/08/2023 Nhìn ra thế giới
Indonesia kỳ vọng xuất khẩu sang Trung Quốc đạt 70 tỷ USD
07:48 | 04/05/2024 Nhìn ra thế giới
Hàn-Trung-Nhật nhất trí củng cố mạng lưới an toàn tài chính khu vực
07:48 | 04/05/2024 Nhìn ra thế giới
Nhật Bản: Đồng yen giảm giá sau nghi vấn có sự can thiệp
09:06 | 03/05/2024 Nhìn ra thế giới
Ngân hàng Trung ương Anh đứng trước quyết định lãi suất lịch sử
09:06 | 03/05/2024 Nhìn ra thế giới
Fed giữ lãi suất ổn định và cảnh báo lạm phát vẫn ở mức cao
09:34 | 02/05/2024 Nhìn ra thế giới
Xuất khẩu của Hàn Quốc tiếp tục xu hướng phục hồi mạnh
09:33 | 02/05/2024 Nhìn ra thế giới
Sức bật từ Trung Quốc tạo động lực mới cho tăng trưởng kinh tế toàn cầu
11:17 | 29/04/2024 Nhìn ra thế giới
Những “cơn gió ngược” cản đường kinh tế thế giới
11:44 | 28/04/2024 Nhìn ra thế giới
1,4 tấn cocaine trong container hàng hóa
15:31 | 26/04/2024 Hải quan thế giới
Yếu tố chi phối thị trường bất động sản châu Á
13:13 | 26/04/2024 Nhìn ra thế giới
Tổng thống Nga có kế hoạch thăm Trung Quốc thúc đẩy mối quan hệ song phương
09:06 | 26/04/2024 Nhìn ra thế giới
Pháp: Châu Âu cần xây dựng chiến lược phòng thủ mạnh hơn, bớt lệ thuộc vào Mỹ
09:05 | 26/04/2024 Nhìn ra thế giới
Nút thắt quan trọng của ngành vận tải toàn cầu
08:08 | 26/04/2024 Nhìn ra thế giới
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới
Theo dõi sát tình hình, nghiên cứu, đề xuất nhiều giải pháp thuế, phí hỗ trợ nền kinh tế
Bức tranh đa chiều của doanh nghiệp dệt may
Cảnh báo thủ đoạn lừa đảo đầu tư chứng khoán
Thu ngân sách nhà nước ước đạt 733,4 nghìn tỷ đồng
Tập trung yếu tố "sẵn sàng" chờ đón nhà đầu tư nước ngoài lĩnh vực công nghệ cao
LONGFORM: Hệ sinh thái Tài chính số- Lấy dữ liệu làm tài nguyên, lấy giải pháp đột phá làm nền tảng
16:55 | 16/04/2024 Megastory/Longform
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Cục trưởng Hải quan Khánh Hòa Nguyễn Văn Cường
22:04 | 05/04/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Đinh Ngọc Thắng
13:54 | 27/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Cục trưởng Cục Hải quan Quảng Nam Dương Xuân Sinh
09:44 | 02/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Trưởng Ban Cải cách, hiện đại hóa hải quan Đặng Thanh Dũng
14:53 | 28/02/2024 Infographics