Hồ tiêu bước vào chu kỳ tăng giá - làm sao để xuất khẩu vững bền?

	Hải quan kiến nghị gỡ vướng trong xuất khẩu hồ tiêu
	Công - tư “bắt tay” sản xuất, xuất khẩu hồ tiêu bền vững
	Xuất khẩu hồ tiêu tiếp tục trầm lắng trong năm 2021

Dự báo đến cuối năm nay giá hồ tiêu sẽ lên khoảng 100.000 đồng/kg. Ảnh: ST

Giá đỉnh điểm có thể tới 300.000 đồng/kg

Theo thông tin mới nhất từ Bộ NN&PTNT, tính từ đầu năm đến hết tháng 9/2021, XK hồ tiêu đạt 213 nghìn tấn, giảm 3,3% so với cùng kỳ năm trước nhưng tổng trị giá XK vẫn tăng tới 46,9%. Lý do chủ yếu là bởi, giá XK hồ tiêu bình quân 9 tháng năm 2021 đạt tới 3.377 USD/tấn, tăng mạnh 51,9% so với cùng kỳ năm 2020.

Tại thị trường nội địa, giá hồ tiêu thời gian gần đây cũng ghi nhận liên tục tăng lên. Đầu tháng 10/2021, giá tiêu đen tăng mạnh so với cuối tháng 9/2021. Ví dụ điển hình, ngày 8/10/2021, giá tiêu đen tại các vùng sản xuất tăng từ 3,1 – 5,1% so với ngày 30/9/2021, lên mức 80.500 – 84.000 đồng/kg. Khảo sát tại nhiều địa phương ngay trong ngày 21/10/2021 cho thấy, gia tiêu xô giao dịch phổ biến từ 86.500 - 89.500 đồng/kg.

Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) đánh giá, giá hồ tiêu nội địa tăng mạnh do dịch Covid-19 trong nước cơ bản đã được kiểm soát, các DN đẩy mạnh thu mua. Bên cạnh đó, lượng hàng trong dân gần như đã hết. Nếu đà tăng giá tiếp tục diễn ra, khi đạt mốc 90.000 – 95.000 đồng/kg, có thể lượng hàng tồn từ 2-3 năm trước sẽ được bán ra thị trường.

Trao đổi với phóng viên Tạp chí Hải quan, ông Hoàng Phước Bính, Phó Chủ tịch thường trực kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Hồ tiêu Chư sê (Gia Lai) phân tích, thị trường hồ tiêu đã trải qua nhiều chu kỳ lên xuống giá. Chu kỳ gần nhất từ năm 2001 đến năm 2006 là chu kỳ giá xuống, giá hồ tiêu “chạm đáy” vào năm 2006. Sau đó, giá bắt đầu đi lên cho đến năm 2015, giá đạt đỉnh trên 200.000 đồng/kg. Từ năm 2016, giá lại bắt đầu đi xuống cho đến mức “chạm đáy” khoảng 34.000 đồng/kg vào đầu tháng 4/2020.

“Có thể xác định, năm 2020 là năm giá “chạm đáy” và hiện nay bắt đầu một chu kỳ lên giá mới. Trong vài ba tháng tới và các năm tiếp theo, giá cả sẽ tốt dần lên, khả năng đến cuối năm nay giá sẽ đạt từ 90.000-100.000 đồng/kg. Dự báo, giá hồ tiêu có thể đạt đỉnh như chu kỳ trước trong khoảng 8-10 năm tới. Mức giá dự kiến có thể lên tới 250.000-300.000 đồng/kg”, ông Hoàng Phước Bính nhấn mạnh.

Về cơ sở để đưa ra khẳng định hồ tiêu bắt đầu chu kỳ tăng giá mới, ông Hoàng Phước Bính cho biết, mấy năm vừa qua, giá hồ tiêu rất thấp, càng đầu tư vào vườn tiêu càng bị lỗ nên các chủ vườn không đầu tư, rất nhiều vườn tiêu bỏ hẳn.Vì vậy, diện tích giảm rất nhiều. Qua khảo sát ước tính năm 2017 là năm nhiều diện tích nhất (153.000 ha), cho đến năm 2021, ước tính diện tích có thu hoạch chỉ còn chưa tới một nửa so với diện tích năm 2017. Sản lượng thu hoạch năm 2021 giảm trên 30% so với năm trước. Nếu lấy số liệu sản lượng thu hoạch của năm 2020 theo Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam (VPA) là 240.000 tấn thì năm nay chỉ còn trên dưới 150.000 tấn.

Cần thông tin chính xác, chiến lược phù hợp

Ông Lê Đức Huy, Ủy viên Ban chấp hành VPA cho biết đến nay, hồ tiêu Việt Nam đã có mặt tại 110 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Khối lượng hồ tiêu XK hiện chiếm 60% hồ tiêu XK trên thế giới. Cùng với số lượng, chất lượng hồ tiêu của Việt Nam cũng được cải thiện và sản phẩm phong phú với tiêu đen, tiêu xanh, tiêu trắng, tiêu bột, tiêu ngâm dấm… Hiện nay, nhu cầu NK hồ tiêu và nhiều loại gia vị, hương liệu khác của thế giới đang tăng trong khi một số nguồn cung giảm lượng XK do những bất cập gây ra từ đại dịch Covid-19, chi phí logistics tăng vọt.

Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) dự báo, giá hồ tiêu thế giới tiếp tục tăng trong thời gian tới và XK hồ tiêu của Việt Nam cũng sẽ khả quan hơn. DN XK đã bắt đầu thu mua trở lại để chuẩn bị nguồn hàng XK.

Mặc dù giá cả hồ tiêu đã tăng lên, người trồng tiêu không còn bị lỗ và khả năng sẽ có giá tốt hơn trong tương lai nhưng theo ông Hoàng Phước Bính, ngành hàng “vàng đen” này vẫn đối mặt khó khăn, thách thức nhất định. Điển hình như, giá cước tàu vận chuyển đi các nước Trung Đông, châu Âu, Mỹ… tăng lên quá cao, gấp 6-10 lần so với trước đây.

“Thực tế thị trường hiện nay có 6 tỉnh trồng tiêu trọng điểm, chiếm 90% diện tích cả nước đang tìm mua trụ gỗ, trụ bê tông, cây trụ sống và giống để bắt đầu trồng mới diện tích hồ tiêu. Để ngành hồ tiêu phát triển bền vững trong thời gian tới, Chính phủ, các bộ ngành và các cơ quan liên quan cần có thông tin chính xác, đầy đủ, kịp thời về diện tích sản xuất của Việt Nam và thế giới; về các khâu chế biến lưu thông tiêu thụ, từ đó giúp cho các thành phần trong ngành hàng biết được để có chiến lược phát triển phù hợp”, ông Hoàng Phước Bính nói.

Ngoài ra, Nhà nước cần có các giải pháp đầy đủ, kịp thời để hiện thực hoá các chính sách hỗ trợ cho việc phát triển các ngành hàng nông sản nói chung, ngành hàng hồ tiêu nói riêng như: Nghị định 57/2018/NĐ-CP về cơ chế, chính sách khuyến khích DN đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn; Nghị định 98/2018/NĐ-CP về chính sách khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp…

“Đặc biệt, cần có các chính sách, kế hoạch cụ thể và tốt hơn nữa để hỗ trợ cho việc hình thành các hợp tác xã kiểu mới theo Luật Hợp tác xã năm 2012 và kết nối với các DN nhằm hình thành chuỗi giá trị. Làm được việc này thì các ngành nông sản mới có thể sản xuất, chế biến và XK tốt, bền vững”, ông Hoàng Phước Bính nêu quan điểm.