Hạn chế phụ thuộc vào nguồn vốn ngân sách trong phát triển nhà ở xã hội

	Tìm giải pháp đột phá phát triển nhà ở xã hội
	Khơi thông nguồn lực phát triển nhà ở xã hội
	Phát triển nhà ở xã hội, nhà giá rẻ nhằm hạn chế rủi ro khi thị trường biến động

Chưa có quy định đầy đủ về điều kiện để xây dựng các dự án nhà ở xã hội đối với các chủ đầu tư quốc tế. Ảnh minh họa: Hoài Anh.

Bổ sung hình thức huy động vốn từ nước ngoài để phát triển NOXH

Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản (BĐS) TPHCM, về lâu dài, để đảm bảo nguồn vốn tín dụng ưu đãi, dài hạn và huy động các nguồn lực xã hội hóa để thực hiện chính sách về NOXH thật căn cơ, hiệu quả, hạn chế phụ thuộc vào nguồn vốn từ ngân sách nhà nước (NSNN), đề nghị Chính phủ và Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét xây dựng hoàn thiện chính sách tín dụng về phát triển NOXH.

Theo đó, về tín dụng phát triển NOXH, xác định việc đầu tư phát triển NOXH cho người lao động có thu nhập thấp là một hạng mục đầu tư trong nguồn vốn trung - dài hạn của địa phương.

Sửa đổi, bổ sung quy định về các nguồn vốn cho phát triển NOXH thông qua quy định về nguồn vốn mới và tối ưu hóa các nguồn vốn hiện hành nhằm hạn chế phụ thuộc vào nguồn vốn từ NSNN theo hướng: bổ sung thêm việc huy động vốn từ quỹ đầu tư phát triển địa phương để phát triển NOXH, giới hạn mục đích sử dụng nguồn vốn NSNN để phát triển hạ tầng cho phù hợp với quy định của Luật Đầu tư công, bổ sung hình thức huy động vốn từ nước ngoài để phát triển NOXH.

Đồng thời, Hiệp hội đề nghị Bộ Xây dựng tiếp tục nghiên cứu đề xuất gói tín dụng ưu đãi 110.000 tỷ đồng (bằng khoảng 30% nhu cầu nguồn vốn để thực hiện Chương trình 1 triệu căn NOXH trong giai đoạn 2021-2030) theo cơ chế “tái cấp vốn, cấp bù lãi suất” theo kế hoạch chi NSNN trung hạn tùy thuộc vào khả năng cân đối NSNN trong từng thời kỳ thuộc thẩm quyền của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, để cho người mua, thuê mua nhà ở xã hội được vay với lãi suất ưu đãi khoảng 4,8-5%/năm trong thời hạn tối đa 25 năm để trình Chính phủ và Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét quyết định.

Hiện nay, được biết trong năm 2023 Ngân hàng chính sách xã hội đang còn nguồn vốn tín dụng ưu đãi hơn 11.000 tỷ đồng cho người mua, thuê mua nhà ở xã hội vay với lãi suất ưu đãi 5%/năm (áp dụng cho năm 2023) trong thời hạn tối đa 25 năm nhưng chưa giải ngân được do thiếu nguồn cung nhà ở xã hội trên thị trường.

Để tránh lãng phí và sử dụng thật hiệu quả nguồn vốn này, Hiệp hội đề nghị các địa phương khẩn trương tháo gỡ vướng mắc về quy trình thủ tục đầu tư xây dựng dự án NOXH để sớm triển khai thực hiện, để sớm cung ứng được nhiều sản phẩm NOXH đáp ứng nhu cầu NOXH rất lớn của người dân.

Có lộ trình dài hạn, dự án quy mô lớn để hút vốn ngoại vào NOXH

Trong những năm gần đây, mặc dù đã có rất nhiều sáng kiến được đề xuất nhằm xây dựng những thay đổi về chính sách trong phát triển NOXH song vẫn chưa đủ để thu hút các chủ đầu tư tham gia vào thị trường này.

Theo đánh giá của chuyên gia Savills, ở nhiều nơi trên thế giới đang cho thấy sự cấp thiết về nguồn lực từ khối tư nhân, phía Nhà nước phải khuyến khích khối tư nhân để các DN tham gia nhiều hơn vào vấn đề này, từ đó giúp giải quyết tình trạng thiếu hụt nguồn cung nhà ở bình dân.

Việc chỉ dựa vào NSNN để phát triển NOXH là không thể, buộc phải có sự hỗ trợ và đồng hành của khối tư nhân. Tuy nhiên, cũng giống như nhiều thị trường khác, các DN Việt Nam đang gặp khó khăn khi đứng trước bài toán đầu tư NOXH.

Ông Troy Griffiths, Phó Giám đốc Điều hành Savills Việt Nam cho rằng, một vấn đề khác là những chính sách hỗ trợ DN đầu tư NOXH hiện tại chưa đủ hấp dẫn, rất khó để đại bộ phận các chủ đầu tư trên thị trường tạo ra lợi nhuận từ dòng sản phẩm này. Đứng trước bài toán lợi nhuận, khối tư nhân vẫn đang tập trung ở các phân khúc cao hơn mà chưa chú trọng đến thị trường quan trọng này.

Dẫn chứng tại một số thị trường phát triển như Ấn Độ và Trung Quốc, các DN tư nhân có thể cung cấp một lượng lớn nguồn cung nhà ở bình dân, ví dụ như các dự án nhà ở công nhân ở gần khu công nghiệp, ông Troy Griffiths cho rằng mô hình này cũng có thể được ứng dụng cho Việt Nam trước sự phát triển mạnh mẽ của ngành sản xuất hiện nay cũng như rất nhiều nhà đầu tư quốc tế đang hứng thú với phân khúc đặc biệt này.

“Tuy nhiên, chưa có quy định đầy đủ nào về điều kiện để xây dựng các dự án nhà ở xã hội đối với các chủ đầu tư quốc tế. Điều kiện để các nhà đầu tư nước ngoài tham gia vào thị trường này là một lộ trình dài hạn với dự án quy mô lên đến hàng chục nghìn căn hộ, trong khi các dự án hiện nay tại Việt Nam vẫn đang được thực hiện một cách rời rạc. Nếu Việt Nam có một chiến lược rõ ràng và xuyên suốt được chỉ đạo và đảm bảo bởi Chính phủ, tôi tin rằng sẽ thu hút được sự quan tâm của các nhà đầu tư quốc tế bởi chỉ với dự án quy mô lớn mới có thể thu hút khối tư nhân về mặt lợi nhuận”, ông Troy Griffiths nhấn mạnh.