Hải quan Hà Nội: Tìm giải pháp nâng cao chất lượng đại lý làm thủ tục hải quan

Hoạt động nghiệp vụ tại Chi cục Hải quan Gia Thụy. Ảnh: N.L

Đại lý làm thủ tục hải quan chưa phát huy thế mạnh

Phó trưởng Phòng Giám sát quản lý về hải quan (Cục Hải quan Hà Nội) Nguyễn Thị Thu Hường cho biết, thống kê đến nay, đơn vị quản lý 379 đại lý làm thủ tục hải quan được Tổng cục Hải quan công nhận (chiếm tỷ lệ 24,3% tổng số đại lý làm thủ tục hải quan trên toàn quốc). Trong đó, 249 đại lý làm thủ tục hải quan đang hoạt động; 102 đại lý làm thủ tục hải quan đã chấm dứt hoạt động; 28 đại lý làm thủ tục hải quan đã tạm ngừng hoạt động.

Thống kê riêng 6 tháng đầu năm, tổng số tờ khai thực hiện thủ tục hải quan qua đại lý làm thủ tục hải quan là hơn 15,7 triệu tờ khai với tổng kim ngạch xuất nhập khẩu 8,52 tỷ USD. Trong đó hơn 15,1 triệu tờ khai thực hiện đối với hàng hóa bưu chính chuyển phát nhanh với tổng kim ngạch khoảng 1,29 tỷ USD; tờ khai xuất nhập khẩu khác là gần 589 nghìn tờ khai với tổng kim ngạch 7,23 tỷ USD.

Trong hoạt động của doanh nghiệp dịch vụ xuất nhập khẩu trên địa bàn, Cục Hải quan Hà Nội đánh giá số đại lý làm thủ tục hải quan đã có sự tăng trưởng đáng kể. Nếu như năm 2018 có 208 đại lý làm thủ tục hải quan được công nhận thì đến năm 2023 có 379 đại lý làm thủ tục hải quan được công nhận.

Tuy nhiên, có đến 130/379 trong tổng số đại lý làm thủ tục hải quan hoạt động tại địa bàn đã chấm dứt/tạm dừng hoạt động đại lý; 169 đại lý không phát sinh hoạt động dịch vụ xuất nhập khẩu theo 3 chỉ tiêu: không có khách hàng phục vụ; không phát sinh tờ khai xuất nhập khẩu; không phát sinh kim ngạch xuất nhập khẩu. 80 doanh nghiệp có hoạt động xuất nhập khẩu, số lượng đại lý hoạt động rất ít so với số lượng đăng ký trên thực tế. Bên cạnh đó, 46 đại lý làm thủ tục hải quan có phát sinh hoạt động dịch vụ xuất nhập khẩu nhưng không làm thủ tục hải quan tại Cục Hải quan Hà Nội.

Đáng chú ý, hiện nay chỉ có đại lý hải quan là doanh nghiệp thực hiện dịch vụ bưu chính, chuyển phát nhanh sử dụng chữ ký số của đại lý để thực hiện thủ tục hải quan cho khách hàng, các đại lý khác chỉ thực hiện dịch vụ khai thuê, khai hộ cho khách hàng.

Đánh giá về mức độ chấp hành pháp luật, đại diện Phòng Giám sát quản lý về hải quan cho biết chỉ có 9,23% đại lý làm thủ tục hải quan chấp hành đúng và đầy đủ quy định; 51,8% đại lý gửi báo cáo không đúng thời hạn trong 3 kỳ liên tiếp.

Tìm giải pháp kéo giảm chi phí kho bãi

Cũng trong lĩnh vực dịch vụ xuất nhập khẩu, hoạt động kho, bãi, cảng, logistics cũng đóng vai trò rất lớn trong hoạt động thông quan hàng hóa.

Theo Cục Hải quan Hà Nội tính đến ngày 7/11, tại địa bàn có 54 kho, bãi, địa điểm được thành lập và công nhận hoạt động theo Nghị định 68/2016/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 67/2020/NĐ-CP); 26 doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ chuyển phát nhanh; 28 địa điểm kiểm tra tại chân công trình, nơi sản xuất của các doanh nghiệp thực hiện dự án đầu tư, sản xuất hàng hóa. Số lượng các kho, bãi, địa điểm được thành lập và công nhận hoạt động cũng tăng từ 25 năm 2018 lên 54 năm 2023.

Trong giai đoạn 2019-2022, các doanh nghiệp phục vụ hoạt động xuất nhập khẩu cho gần 4,2 triệu tờ khai với kim ngạch xuất nhập khẩu đạt khoảng 194,829 triệu USD tại 12 chi cục hải quan trực thuộc Cục Hải quan Hà Nội. Theo đánh giá của Cục Hải quan Hà Nội, phần lớn các doanh nghiệp kinh doanh kho, bãi, cảng trên địa bàn chấp hành nghiêm túc quy định về pháp luật.

Tuy nhiên chi phí vận chuyển, chi phí thuê kho bãi, địa điểm trên địa bàn của Cục, đặc biệt tại Hà Nội còn cao so với mặt bằng chung tại các tỉnh, thành phố khác. Theo Phòng Giám sát quản lý về hải quan, mặc dù Cục Hải quan Hà Nội đã có nhiều giải pháp tạo thuận lợi, tuy nhiên do chi phí thực hiện hoạt động xuất nhập khẩu còn cao dẫn đến số lượng đại lý thực hiện thủ tục tại địa bàn còn thấp.

Để tạo thuận lợi thương mại cho doanh nghiệp hoạt động dịch vụ xuất nhập khẩu, bà Nguyễn Thị Thu Hường cho biết, Cục Hải quan Hà Nội sẽ bố trí lực lượng hải quan kiểm soát, giám sát hàng hóa; bố trí công chức hợp lý tại các kho bãi, địa điểm kiểm tra hỗ trợ doanh nghiệp nhanh chóng thông quan, giải phóng hàng hóa. Đồng thời nhanh chóng giải quyết vướng mắc thuộc thẩm quyền; đồng hành cùng doanh nghiệp trong việc báo cáo, theo dõi việc giải quyết các vướng mắc vượt thẩm quyền của Cục. Thường xuyên theo dõi, tổng hợp vướng mắc đối với các tờ khai chuyển cửa khẩu; chủ động phối hợp với các đơn vị hải quan ngoài cửa khẩu để giải quyết vướng mắc…

Các biện pháp phát triển quan hệ đối tác Hải quan - Doanh nghiệp được các chi cục triển khai với nhiều giải pháp mới như thiết lập kênh kết nối 3 bên: doanh nghiệp xuất nhập khẩu – hải quan – đại lý làm thủ tục hải quan để kịp thời tiếp nhận và xử lý vướng mắc. Đồng thời ký thỏa thuận phát triển quan hệ đối tác với các hiệp hội doanh nghiệp, tập trung vào nội dung tăng cường trao đổi, chia sẻ thông tin, hỗ trợ giải đáp vướng mắc, đào tạo chuyên sâu một số lĩnh vực.

Tại các chi cục hải quan nhiều giải pháp đã được triển khai, như Chi cục Hải quan Gia Thụy, lãnh đạo chi cục đã chỉ đạo, sát sao đến từng Đội công tác trong việc tạo điều kiện tốt nhất cho công tác xuất nhập khẩu, giảm thời gian thông quan, thực hiện thủ tục hải quan trên tinh thần “làm hết việc chứ không hết giờ”. Đơn vị cũng làm việc với đơn vị kinh doanh cảng về việc tạo thuận lợi cho phương tiện ra vào, giảm các phí dịch vụ, giảm thời gian bốc xếp, dỡ hàng, bố trí đầy đủ nhân lực và trang thiết bị, phương tiện kỹ thuật phục vụ công tác kiểm tra. Công ty đã 3 lần điều chỉnh phí giảm phương tiện ra vào và nâng cao chất lượng phục vụ doanh nghiệp khi vào cảng làm thủ tục hải quan.

Tại Chi cục Hải quan Bắc Hà Nội, lãnh đạo Chi cục cho biết bất cứ vấn đề nào nảy sinh ngoài giờ đều tiếp nhận để phối hợp giải quyết, tránh để sang ngày hôm sau lỡ mất cơ hội, cũng như ảnh hưởng tới tiến độ xuất nhập khẩu của doanh nghiệp.