Hải quan Hà Nội làm gì để vực dậy số thu?

Công chức Chi cục Hải quan KCN Bắc Thăng Long (Cục Hải quan Hà Nội) kiểm tra hàng hóa XNK. Ảnh: N.Linh

Thu ngân sách chỉ bằng 84,58% cùng kỳ

Phó trưởng Phòng Thuế xuất nhập khẩu (Cục Hải quan Hà Nội) Nguyễn Xuân Tiến cho biết, tính đến ngày 30/6, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa làm thủ tục qua Cục Hải quan Hà Nội đạt 27,7 tỷ USD, giảm 12,2% so với cùng kỳ 2022.

Đáng chú ý, kim ngạch xuất nhập khẩu có thuế chỉ đạt 4,2 tỷ USD, giảm 29,1% so với cùng kỳ 2022. Trong đó, 13 nhóm mặt hàng nhập khẩu có kim ngạch cao, thuế suất lớn thường xuyên làm thủ tục hải quan tại Cục Hải quan Hà Nội 6 tháng đầu năm 2023 đạt khoảng 73,1% số thuế phải thu toàn Cục.

Đặc biệt có 2 nhóm mặt hàng có kim ngạch tăng, gồm: phương tiện vận tải khác và phụ tùng có kim ngạch là 100 triệu USD, tương đương tăng 51,1% so với cùng kỳ; ô tô nguyên chiếc dưới 9 chỗ có kim ngạch là 87 triệu USD. Tuy nhiên, có tới 11 nhóm mặt hàng có kim ngạch là 2,9 tỷ USD/4,2 tỷ USD, giảm 28,3% so với cùng kỳ, trong đó nhóm giảm mạnh nhất thuộc nhóm mặt hàng nguyên phụ liệu thuốc lá; hóa chất và sản phẩm; máy tính, sản phẩm điện tử và linh kiện; linh kiện, phụ tùng ô tô …

Kim ngạch các mặt hàng chủ chốt giảm đã ảnh hưởng lớn tới kết quả thu ngân sách của Cục Hải quan Hà Nội. Lãnh đạo Phòng Thuế xuất nhập khẩu cho biết, tính đến ngày 30/6/2023, số thu ngân sách của Cục Hải quan Hà Nội là 14.178 tỷ đồng/33.160 tỷ đồng, chỉ đạt 42,8% dự toán được giao, đạt 84,58% so với cùng kỳ. Trong đó, khu vực Hà Nội, tính đến ngày 30/6/2023 đã thu được 11.122 tỷ đồng, đạt 41,2% dự toán được giao (11.122 tỷ đồng/27.000 tỷ đồng), bằng 85,76% so với cùng kỳ (11.122 tỷ đồng/12.969 tỷ đồng). Khu vực ngoài Hà Nội, thu được 3.056 tỷ đồng, đạt 49,6% dự toán được giao, bằng 80,52% so với cùng kỳ.

Theo đánh giá của Hải quan Hà Nội, số thu ngân sách nhà nước giảm trong 6 tháng qua do từ đầu năm 2023, tình hình xuất nhập khẩu có dấu hiệu chững lại, nhiều doanh nghiệp không có đơn hàng từ nước ngoài. Một số nhóm mặt hàng chính giảm nhiều về kim ngạch nhập khẩu có thuế và số thu ngân sách.

Hơn nữa, từ cuối năm 2022, Chính phủ đã ban hành 17 biểu thuế xuất nhập khẩu ưu đãi để thực hiện 17 FTA trong giai đoạn 2022 - 2027. Do vậy, ngay trong năm 2023, nhiều mặt hàng nhập khẩu có thuế suất cao bị cắt giảm thuế và tiếp tục còn giảm trong các năm tiếp theo.

“Đơn hàng xuất khẩu giảm nên nhu cầu nhập khẩu nguyên phụ liệu phục vụ sản xuất của các doanh nghiệp giảm”, ông Nguyễn Xuân Tiến cho biết. Cụ thể, nguyên phụ liệu thuốc lá có kim ngạch là 2 triệu USD, tương đương giảm 91,2% so với cùng kỳ năm 2022; hoá chất và sản phẩm hoá chất có kim ngạch là 219 triệu USD, tương đương giảm 54,1% so với cùng kỳ; máy tính, sản phẩm điện tử và linh kiện có kim ngạch là 519 triệu USD, tương đương giảm 44,3% so với cùng kỳ; linh kiện, phụ tùng ôtô có kim ngạch là 257 triệu USD, tương đương giảm 35,9% so với cùng kỳ…

Bám sát diễn biến tình hình

Trong 6 tháng cuối năm, Hải quan Hà Nội dự báo số thu ngân sách tiếp tục gặp nhiều áp lực do thực hiện Nghị quyết 101/2023/QH15 ngày 24/6/2023 của Quốc hội, Nghị định số 44/2023/NĐ-CP ngày 30/6/2023 của Chính phủ về thực hiện giảm thuế GTGT có hiệu lực thực hiện từ 1/7/2023, ước tính số thuế GTGT giảm khoảng 1.800 tỷ đồng. Cùng với đó, thực hiện Nghị định số 26/2023/NĐ-CP ngày 31/5/2023 của Chính phủ, một số mặt hàng có thuế suất thuế xuất khẩu giảm như: phân bón, than củi; một số mặt hàng có thuế suất thuế nhập khẩu giảm như Ethanol, các sản phẩm dầu có nguồn gốc từ dầu mỏ, lốp bằng cao su chưa qua sử dụng. Trong khi đó, năm 2023, Cục Hải quan Hà Nội được giao dự toán thu ngân sách từ hoạt động xuất nhập khẩu trên địa bàn 5 tỉnh, thành phố: Hà Nội, Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Yên Bái, Hòa Bình (thuộc quản lý của Cục Hải quan Hà Nội) là 33.160 tỷ đồng, tăng 20,9% so với dự toán 2022.

Để hoàn thành nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước được giao năm 2023, theo Phòng Thuế xuất nhập khẩu, hai nhóm giải pháp mà Hải quan Hà Nội tập trung triển khai quyết liệt là nhóm giải pháp về tạo thuận lợi cho doanh nghiệp và nhóm giải pháp về công tác nghiệp vụ.

Trong đó, đơn vị tiếp tục thực hiện các giải pháp trọng tâm đề ra từ đầu năm, giải quyết kịp thời các vướng mắc, qua đó rút ngắn thời gian thông quan, giảm chi phí, tạo thuận lợi tối đa cho các doanh nghiệp làm thủ tục. Chú trọng phân công, bố trí công chức, chuyên gia nghiệp vụ hải quan cấp cục và chi cục trực tiếp hỗ trợ, tư vấn liên lạc giải quyết các vướng mắc trong quá trình thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng hoá xuất nhập khẩu, quá cảnh của doanh nghiệp. Đặc biệt là tổ chức các chương trình quan hệ đối tác, chương trình phối hợp với các hiệp hội doanh nghiệp, các cơ quan chức năng, tổ chức liên quan, doanh nghiệp xuất nhập khẩu để trao đổi cung cấp thông tin, hỗ trợ các hoạt động nâng cao tuân thủ, phòng, tránh vi phạm pháp luật hải quan.

Đối với giải pháp về công tác nghiệp vụ, chú trọng các giải pháp nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, chống thất thu, gian lận thương mại. Đặc biệt, tăng cường công tác kiểm tra các mặt hàng, doanh nghiệp có dấu hiệu lợi dụng việc thay đổi mã số phân loại để buôn lậu, gian lận thương mại khi thực hiện Thông tư số 31/2022/TT-BTC ngày 8/6/2022 của Bộ Tài chính về Danh mục hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu Việt Nam. Đồng thời tăng cường công tác quản lý trị giá hải quan cả trong thông quan và sau thông quan, trong đó tập trung quản lý đối với hàng hóa xuất khẩu có thuế suất cao như tài nguyên, khoáng sản thô, phế liệu kim loại; hàng hóa nhập khẩu là hàng tiêu dùng có thuế suất nhập khẩu cao, hàng hóa có thuế tiêu thụ đặc biệt hoặc tự vệ, thuế chống bán phá giá...

Theo Phòng Thuế xuất nhập khẩu, các hoạt động đánh giá tình hình thu ngân sách sẽ được triển khai sát sao, thường xuyên để phân tích sự biến động tăng, giảm số thu từng tháng, từ đó đưa ra biện pháp đảm bảo số thu, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tạo sự đồng thuận tối đa cho doanh nghiệp.