Giải pháp nào hạn chế tình trạng mức sinh thấp?

	Việt Nam đạt được nhiều thành tựu trong công tác dân số
	Đáng lo tình trạng mang thai ở tuổi vị thành niên
	Tăng cao tỉ lệ sinh đẻ ở độ tuổi vị thành niên
	Chị em phụ nữ nên tự trang bị kiến thức về sức khỏe sinh sản
	Hà Tĩnh: Giảm tỉ lệ sinh để nâng cao chất lượng dân số

Mức sinh thấp trong tương lai sẽ có những hệ lụy tới sự phát triển kinh tế xã hội.

Nhiều hệ lụy

Bà Nguyễn Thị Ngọc Lan, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số, Kế hoạch hoá gia đình, Bộ Y tế cho biết, dù nước ta đã duy trì mức sinh thay thế trong hơn 10 năm qua nhưng lại đang phải đối mặt với thực trạng chênh lệch mức sinh đáng kể giữa các vùng; xu hướng không muốn hoặc sinh rất ít con đã xuất hiện ở một số đô thị, nơi có điều kiện kinh tế phát triển, trong khi đó, tại những nơi điều kiện kinh tế chưa phát triển, mức sinh rất cao, có nơi trên 2,5 con/phụ nữ.

Cũng theo bà Lan, hiện nay, cả nước có 21 tỉnh có mức sinh thấp, thậm chí một số tỉnh mức sinh đã rất thấp, tập trung ở vùng Đông Nam Bộ, Đồng bằng sông Cửu Long và Duyên hải miền Trung.

"Trong điều kiện kinh tế tiếp tục tăng trưởng nhanh cùng với quá trình đô thị hóa và sự hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, mức sinh thấp kéo dài sẽ để lại nhiều hệ lụy như già hóa dân số nhanh, thiếu hụt lao động, ảnh hưởng đến an sinh xã hội của đất nước…", bà Nguyễn Thị Ngọc Lan nhấn mạnh.

Phân tích thêm về hệ quả của mức sinh thấp, theo ông Nguyễn Đình Cử, Chủ tịch hội đồng khoa học Viện nghiên cứu Dân số gia đình và trẻ em, mức sinh thấp dưới mức thay thế sẽ dẫn đến thiếu hụt lực lượng lao động, già hóa dân số quá sớm, gia tăng những vấn đề an sinh xã hội bất cập.

"Hệ lụy sẽ càng nghiêm trọng đối với các nước đang phát triển, mới đạt mức thu nhập trung bình thấp như Việt Nam. Hơn nữa, kinh nghiệm nhiều quốc gia trong khu vực và trên thế giới cho thấy, mức sinh khi đã giảm sâu dưới mức thay thế thì rất khó tăng trở lại, ngay cả khi áp dụng những chính sách khuyến sinh rất tốn kém", ông Cử nói.

Vì vậy, chuyên gia cho rằng duy trì mức sinh thay thế, giảm chênh lệch mức sinh giữa các vùng, địa phương là một trong những nhiệm vụ cấp bách hiện nay, góp phần ổn định quy mô dân số, đóng góp vào tăng trưởng kinh tế và nâng cao chất lượng dân số và nguồn nhân lực cho sự phát triển đất nước.

Nhiều giải pháp tổng hợp

Ông Nguyễn Doãn Tú, Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số, Kế hoạch hoá gia đình cho biết, để giải quyết bài toán khó khăn trong việc nâng mức sinh, tại những vùng có mức sinh thấp, Tổng cục Dân số, Kế hoạch hóa gia đình sẽ triển khai các giải pháp tổng hợp, đồng bộ, hiệu quả để khuyến khích người dân sinh đủ hai con.

Trong đó, Tổng cục đề xuất bãi bỏ các quy định của các tổ chức, cơ quan, đơn vị, cộng đồng tại địa phương liên quan đến mục tiêu giảm sinh; sửa đổi, bổ sung các chính sách hỗ trợ, khuyến khích các cặp vợ chồng sinh đủ hai con; chú trọng các đối tượng ưu tiên, người lao động khu công nghiệp, khu kinh tế để khuyến khích sinh đủ 2 con tại địa phương

Vụ trưởng Vụ Quy mô dân số Đặng Quỳnh Thư cho biết, sở dĩ việc khuyến khích sinh đủ 2 con ở những vùng có mức sinh thấp rất quan trọng trong bối cảnh nước ta hiện nay, bởi lẽ, kinh nghiệm của các quốc gia trên thế giới cho thấy, nhiều nước thành công trong việc đưa mức sinh cao xuống thấp, nhưng chưa có nước nào thành công khi đưa mức sinh thấp lên cao.

"Việt Nam đã nhìn thấy trước những vấn đề đó và thực tế đang có xu thế như vậy. Do đó, với các giải pháp can thiệp sớm trong việc hỗ trợ, khuyến khích các cặp vợ chồng sinh đủ 2 con ở vùng có mức sinh thấp, hy vọng chúng ta có thể tránh được “vết xe đổ” như nhiều nước là để mức sinh xuống quá thấp, không thể đưa trở lại mức sinh thay thế", bà Quỳnh Thư nêu.

Là một trong những địa phương có mức sinh thấp nhất cả nước (1,33 con/phụ nữ năm 2019), TPHCM đang đối mặt với bài toán làm thế nào để nâng được mức sinh lên, khuyến khích các cặp vợ chồng sinh đủ 2 con để đạt mức sinh thay thế.

Ông Phạm Chánh Trung, Phó Chi cục trưởng Chi cục Dân số, Kế hoạch hoá gia đình TPHCM cho biết, trước thực trạng mức sinh thấp, ngành Y tế - Dân số thành phố đã cùng với người dân nhiệt liệt hưởng ứng thông điệp truyền thông vận động "Mỗi cặp vợ chồng sinh đủ 2 con".

Cùng với đó, hiện nay, Sở Y tế đã hoàn tất việc tham mưu, trình UBND thành phố Dự thảo Chương trình điều chỉnh mức sinh đến năm 2030 tại TPHCM. Chương trình bao gồm tổng thể các giải pháp để giải quyết vấn đề mức sinh thấp của TP với chỉ tiêu phấn đấu là tổng tỉ suất sinh của TP đạt 1,4 con/phụ nữ vào năm 2025, hướng tới 2030 là 1,6 con.

"Đồng thời, Sở Y tế cũng đang trong quá trình tham mưu UBND trình HĐND TP ban hành Nghị quyết về chính sách Dân số và Phát triển tại TPHCM giai đoạn 2021-2025 qua đó quy định một số chính sách cụ thể áp dụng đối với người dân trong đó ưu tiên giải quyết tình trạng mức sinh thấp tại TP", ông Trung nêu.

Theo Quyết định 588/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình điều chỉnh mức sinh phù hợp các vùng, đối tượng đến năm 2030 những địa phương có mức sinh dưới mức sinh thay thế, thí điểm, mở rộng thực hiện các chính sách hỗ trợ các cặp vợ chồng sinh con, nuôi dạy con; có chính sách khuyến khích không kết hôn muộn, sinh con muộn và sinh ít con.

Một số biện pháp cần thực hiện như: khuyến khích nam, nữ kết hôn trước 30 tuổi; hỗ trợ mua nhà ở xã hội, thuê nhà ở, ưu tiên vào các trường công lập, hỗ trợ chi phí giáo dục trẻ em... đối với các cặp vợ chồng sinh đủ hai con...