Giải ngân vốn đầu tư công: Quy trách nhiệm cụ thể trong việc chậm trễ

	Các địa phương tăng tốc thực hiện giải ngân vốn đầu tư công
	Thành lập 6 Tổ công tác đôn đốc giải ngân vốn đầu tư công
	Tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công 4 tháng đạt gần 18,5%
	Giải ngân vốn đầu tư công: Chưa thật sự quyết liệt

Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long

Thưa ông, hiện nay, tại nhiều địa phương vẫn còn tình trạng ì ạch trong công tác giải ngân vốn đầu tư công. Ông nhìn nhận như thế nào về tình trạng này?

Đầu tư công giữ vai trò quan trọng đối với tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên thời gian qua có những lý do khiến dự án đầu tư công thực hiện chậm trễ là do giá thép và giá các loại vật tư, vật liệu xây dựng tăng cao. Nếu Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương không có chính sách và giải pháp kịp thời, phù hợp thì khó thực hiện được mục tiêu tăng trưởng kinh tế đã được Quốc hội đặt ra.

Bên cạnh yếu tố khách quan như nguyên vật liệu tăng giá, cũng cần nhìn nhận rõ nguyên nhân chủ quan, đó là sự yếu kém trong công tác triển khai từ nhiều chủ đầu tư, nhà thầu thực hiện các dự án. Ngoài ra, công tác phối hợp xử lý vướng mắc giữa các bộ, ngành cũng còn nhiều hạn chế.

Trong tình hình hiện nay, nguồn vốn đầu tư công phần nhiều không phải vốn tự có mà phải đi huy động từ nhiều nguồn, trong đó có tiền vay. Do đó, nếu chậm giải ngân ngày nào lãi suất sẽ tăng lên ngày đó, gây thiệt hại về kinh tế, lãng phí của cải xã hội. Đây là hậu quả theo tôi là trực tiếp và dễ nhận ra nhất.

Đối với kinh tế vĩ mô, chậm giải ngân vốn ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng kinh tế; làm “dày” thêm gánh nặng nợ công; gây lãng phí, thất thoát nguồn lực của nền kinh tế. Để bù đắp bội chi, Chính phủ lại phải sử dụng các công cụ khác như vay tiền trong nước, gây áp lực tăng giá, dẫn tới lạm phát và nhiều vấn đề khác.

Đặc biệt, tình trạng “người ăn không hết, kẻ lần chẳng ra” đã làm mất cơ hội của những địa phương, đơn vị có năng lực tiếp thu vốn, sử dụng vốn hiệu quả, cũng như ảnh hưởng đến kỷ cương, quy định của Nhà nước.

Gần nửa năm đã trôi qua, Chính phủ đang rất rốt ráo trong công tác chỉ đạo, điều hành việc phân bổ cũng như giải ngân vốn. Vậy theo ông, cần những giải pháp thiết thực nào để có thể hoàn thành mục tiêu kế hoạch của năm 2022?

Theo tôi cần tăng cường giám sát, soi chiếu với những quy định về quản lý đầu tư để từng bước khắc phục tồn tại, nâng cao trách nhiệm và năng lực của những tổ chức, cá nhân tham gia vào hoạt động này, tạo sự chuyển biến đồng bộ... Nếu dự án nào không tiêu được vốn cần kiên quyết điều chuyển vốn sang dự án khác có khả năng hấp thụ, giải ngân để tiết kiệm thời gian và khai thác tối đa đồng vốn đó.

Ngoài ra, cần tính đến hiệu quả của các dự án đầu tư, không thể cứ "thích" thì xin rồi "ngâm" không thực hiện. Cần nhìn nhận rõ nguyên nhân chủ quan dẫn đến chậm giải ngân vốn đầu tư công. Theo đó, cần quy trách nhiệm cụ thể cho các bên. Đầu tiên là chính bộ, ngành khi lập dự án, dự toán để xin tiền. Tiếp đến là bên thẩm định dự án và bên phê duyệt dự án. Rõ ràng khi một dự án được chấp thuận rót vốn, đã được các bên tính toán hết các phương án thực hiện, tính khả thi. Nếu chậm giải ngân do chủ quan phải chỉ rõ trách nhiệm của cấp lãnh đạo, nhất là người đứng đầu một cách kịp thời. Việc chậm giải ngân phần lớn là do năng lực của bộ máy từ cơ quan quản lý, chủ đầu tư đến nhà thầu chưa đáp ứng được yêu cầu công việc, vì vậy đây là yếu tố cần được cải thiện trong thời gian tới.

Để thúc đẩy giải ngân đầu tư công hiệu quả, nhanh chóng, Nhà nước cần thanh tra, kiểm tra, giám sát, có chế tài xử phạt nghiêm những cá nhân, tổ chức gây đình trệ, chậm giải ngân. Nhưng, thúc đẩy đầu tư công nhằm tăng trưởng kinh tế không phải bằng mọi giá, vẫn phải tuân thủ đúng Luật Đầu tư công, làm sao giải ngân phải thực sự có hiệu quả, tránh hiện tượng lợi dụng cơ hội này gây thất thoát lãng phí tổn hại tiền ngân sách Nhà nước.

Xin cảm ơn ông!