Giải bài toán nhà ở cho người lao động thu nhập thấp tại TPHCM

Một dự án nhà ở xã hội tại TPHCM. Ảnh minh họa

Theo Chương trình phát triển nhà ở của TPHCM giai đoạn 2021 - 2030, chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội (NƠXH) đến năm 2030 đầu tư xây dựng từ 69.700 - 93.000 căn nhà ở xã hội.

Tuy nhiên, tính đến nay, TPHCM đang triển khai 10 dự án, trong đó có 6 dự án đã hoàn thành và 4 dự án đang thi công, với tổng số gần 6.000 căn hộ. Đây là kết quả khiêm tốn, rất thách thức để đạt các chỉ tiêu trong thời gian tới.

Nguyên nhân xuất phát từ việc còn nhiều vướng mắc, vướng từ quy hoạch, quy trình, thủ tục chấp thuận đầu tư và các thủ tục.

Dưới góc độ doanh nghiệp, ông Lê Hữu Nghĩa, Giám đốc Công ty Bất động sản Lê Thành chia sẻ, thứ nhất mức lợi nhuận giới hạn ở 10% là quá thấp khi thủ tục kéo dài đến 5 năm và giai đoạn đầu tư mất thêm 2 năm. Tính bình quân trong 7 năm, mỗi năm chủ đầu tư chỉ đạt lợi nhuận khoảng 1,3 - 1,5%, không đủ để tái đầu tư.

Thứ hai, thủ tục xin thực hiện dự án nhà ở xã hội còn phức tạp hơn so với nhà ở thương mại. Thứ ba, khâu hậu kiểm về giá bán, thanh tra và kiểm tra khiến doanh nghiệp gặp nhiều áp lực.

Ngày 9/12/2024, Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA) đã có văn bản đề xuất các cơ chế và giải pháp nhằm hiện thực hóa mục tiêu xây dựng từ 69.700 đến 93.000 căn nhà ở xã hội tại TPHCM trước năm 2030.

Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA, thành công của mục tiêu này phụ thuộc vào sự phối hợp giữa các cơ quan ban ngành để tháo gỡ khó khăn và tạo điều kiện thuận lợi cho các dự án NƠXH.

HoREA nhấn mạnh rằng một số dự án hiện đã được phê duyệt nhưng vẫn gặp nhiều trở ngại về thủ tục, ví dụ như chưa được cấp giấy phép xây dựng. Để đẩy nhanh tiến độ, các cơ quan chức năng cần hợp tác chặt chẽ để xử lý các vấn đề tồn đọng. Ngoài ra, việc bố trí đủ quỹ đất là yếu tố then chốt, với nhu cầu diện tích từ 96 đến 130 ha cho các dự án trong giai đoạn 2021-2030.

HoREA cũng đề xuất sửa đổi quy định để tăng hệ số sử dụng đất đối với các dự án nhà ở thương mại cao cấp và trung cao cấp, cho phép phát triển thêm căn hộ NƠXH trong các dự án này. Đồng thời, cần tạo điều kiện cho các nhà đầu tư tiếp cận nguồn vốn ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách Xã hội, điều mà hiện nay các chủ đầu tư NƠXH chưa được hưởng.

Về thủ tục hành chính, HoREA đề nghị TPHCM rút ngắn thời gian xử lý và đơn giản hóa các bước liên quan đến việc đầu tư xây dựng NƠXH. Một cơ chế thí điểm cũng được đề xuất, cho phép Sở Xây dựng phụ trách việc chấp thuận chủ trương đầu tư, tương tự như các dự án cải tạo chung cư hiện nay.

Tuy nhiên, việc thu hút đầu tư vào NƠXH, đặc biệt là các dự án nhà cho thuê, vẫn là một thách thức lớn do lợi nhuận thấp và thời gian hoàn vốn kéo dài.

Do đó, cần có các chính sách hỗ trợ cụ thể để khuyến khích sự tham gia của doanh nghiệp. Những giải pháp này kỳ vọng sẽ mang lại bước đột phá trong việc đáp ứng nhu cầu nhà ở cho người lao động và người có thu nhập thấp tại TPHCM.

Mới đây, UBND TPHCM đã mời gọi đầu tư vào 2 dự án NƠXH tại phường Trường Thạnh (TP Thủ Đức) và khu tái định cư 38ha phường Tân Thới Nhất (quận 12) với tổng diện tích 21.640 m2 (840 căn hộ) với tổng mức đầu tư 868 tỷ đồng và 5 khu đất dự kiến xúc tiến đầu tư xây dựng NƠXH có tổng diện tích 252.140 m2, số lượng căn hộ dự kiến là 2.962 căn, tổng mức đầu tư dự kiến là 3.059 tỷ đồng.

Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi cũng yêu cầu các sở, ngành, quận huyện phải rà soát và phối hợp chặt chẽ hơn nữa để rút ngắn thời gian giải quyết tất cả các thủ tục trong vòng 6 tháng và nhà đầu tư thực hiện công trình NƠXH trong vòng 1 năm.

Đối với các chủ đầu tư của dự án NƠXH mới, lãnh đạo UBND TPHCM đề nghị các đơn vị phối hợp chặt chẽ để làm nhanh, làm đúng. Đối với các cái dự án NƠXH đã triển khai dang dở, các chủ đầu tư cần rà soát và hoàn thiện dự án.

Về chính sách, TPHCM sẽ hỗ trợ lãi suất vay cho doanh nghiệp. Cụ thể, TPHCM giao Sở Kế hoạch Đầu tư và Công ty Đầu tư Tài chính nhà nước Thành phố phối hợp để rà soát lại, trong tháng 6 hoặc tháng 7/2025 trình HĐND TPHCM về mức hỗ trợ và quy trình sát với chính sách khuyến khích của thành phố.