Dự toán ngân sách phù hợp với bối cảnh kinh tế cho năm 2023

	Diễn đàn kinh tế Việt Nam 2023: Nhận diện thách thức, hóa giải khó khăn
	Yếu tố nào ảnh hưởng tới kinh tế Việt Nam năm 2023?
	Lựa chọn phương án chắc chắn, chủ động trong xây dựng dự toán ngân sách 2023

Dự toán chi ngân sách năm 2023 tăng mạnh cho chi đầu tư công, động lực chính trong tăng trưởng kinh tế. Ảnh: ST

Dự toán thu có tiên lượng tình hình biến động năm 2023

Tại Kỳ họp thứ 4 Quốc hội khóa XV, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết của Quốc hội về dự toán NSNN năm 2023, theo đó đã thông qua dự toán NSNN năm 2023 với nhiều chỉ tiêu quan trọng. Về thu chi NSNN, mục tiêu đặt ra là tổng số thu NSNN là 1.620.744 tỷ đồng; tổng số chi NSNN là 2.076.244 tỷ đồng. Như vậy, tại thời điểm Nghị quyết về dự toán NSNN năm 2023 được thông qua (tháng 10/2022) thì tổng thu ngân sách năm 2023 chỉ tăng 0,41% so với tổng thu ước tính năm 2022. Tuy nhiên, tính đến thời điểm 15/12/2022, thu NSNN đã đạt 1.691,8 nghìn tỷ đồng, vượt 19,8% dự toán và cao hơn 78 nghìn tỷ đồng so với đánh giá thực hiện cả năm đã báo cáo tại kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV.

Việc đặt mục tiêu thu ngân sách năm 2023 với mức tăng khá thấp thời điểm đó cũng nhận được nhiều ý kiến cho rằng đây là chỉ tiêu khá thận trọng. Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, mức dự toán nêu trên là phù hợp với bối cảnh kinh tế - xã hội trong và ngoài nước dự báo cho năm 2023. Theo đó, tình hình kinh tế - xã hội trong và ngoài nước diễn biến nhanh, khó dự báo, các yếu tố khó khăn xuất hiện ngày càng nhiều, vì vậy, để chủ động trong điều hành, việc xây dựng dự toán thu NSNN năm 2023 chắc chắn, phù hợp với khả năng của nền kinh tế là yêu cầu rất cấp thiết.

Theo Bộ Tài chính, một số khoản thu phụ thuộc lớn vào môi trường bên ngoài có xu hướng suy giảm do nhu cầu, thị trường bị thu hẹp như thu từ hoạt động xuất nhập khẩu ngoài việc phụ vào thị trường, giá cả, cung cầu hàng hóa của thế giới, còn phụ thuộc vào lộ trình thực hiện các cam kết quốc tế về thuế; thu dầu thô phụ thuộc vào năng lực khai thác dầu thô trong nước và giá dầu thô trên thị trường thế giới. Đối với thu nội địa, những biến động kinh tế gần đây cũng đặt ra yêu cầu phải tiếp tục có giải pháp về chính sách tài khóa để tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất kinh doanh, duy trì đà phục hồi và phát triển của nền kinh tế.

Trước đó, ông Nguyễn Minh Tân, Phó Vụ trưởng Vụ NSNN (Bộ Tài chính) cho biết, thực tế tình hình kinh tế vĩ mô nói chung, tình hình thu ngân sách nói riêng trong nửa cuối năm 2022 cũng đang có vấn đề đòi hỏi có những giải pháp ứng xử kịp thời. Đây cũng là tiền đề để chúng ta có thể chủ động trong điều hành. “Riêng thu ngân sách 6 tháng đầu năm 2022, tốc độ bình quân hằng tháng đạt khoảng 11% so với dự toán nhưng từ tháng 6 đến nay, tiến độ khoảng 6% dự toán, thậm chí có những tháng chỉ đạt 4%. Điều đó cho thấy thực tế thu ngân sách đang có những khó khăn, xuất phát từ tình hình sản xuất kinh doanh khó khăn của DN từ tháng 6 đến nay”, ông Nguyễn Minh Tân cho biết.

Tăng mạnh chi cho đầu tư công - động lực chính trong tăng trưởng kinh tế

Liên quan đến chi ngân sách, tổng số chi NSNN năm 2023 là 2.076.244 tỷ đồng. So với năm 2022 thì cơ cấu chi NSNN năm 2023 có sự thay đổi lớn với việc tăng mạnh chi đầu tư công. Theo đó, dự toán chi đầu tư công chiếm 35% tổng chi cân đối NSNN 2023, tăng 38% về số tuyệt đối so với dự toán năm 2022 bao gồm tăng đầu tư thông thường theo kế hoạch đầu tư công trung hạn và tăng do thực hiện một số chương trình dự án theo Nghị quyết số 43/2022/QH của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.

Theo Bộ Tài chính, việc ưu tiên bố trí chi đầu tư phát triển, tạo động lực phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội ở cả trung ương và địa phương là cần thiết để ưu tiên giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng và bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế trong bối cảnh dự báo kinh tế thế giới tiếp tục diễn biến rất phức tạp, khó lường, thậm chí khó khăn hơn năm 2022.

Nguồn lực đầu tư công sẽ bố trí đủ kinh phí thực hiện các nhiệm vụ trong Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội đã được Quốc hội thông qua, đảm bảo bố trí vốn tập trung, tránh dàn trải, ưu tiên các công trình, dự án trọng điểm quốc gia, có sức lan tỏa, có tác động liên vùng có ý nghĩa thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững... Vốn đầu tư công năm 2023 cũng được bố trí để thanh toán đủ số nợ đọng xây dựng cơ bản theo quy định, các dự án chuyển tiếp, đặc biệt là các dự án có tiến độ giải ngân tốt để hoàn thành dự án, bố trí vốn cho các dự án khởi công mới đã đủ thủ tục đầu tư.

Liên quan đến đầu tư công, ông Hồ Sỹ Hùng, Phó Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp cho rằng, năm 2023, đầu tư công có thể là cứu cánh cho nền kinh tế. Khi kinh tế suy giảm thì tăng đầu tư công chính là giải pháp để thúc đẩy tăng trưởng. Khẳng định việc nới thêm các chỉ tiêu để mở rộng chính sách tài khóa sẽ tăng thêm nguồn lực cho đầu tư công, để nguồn lực này đạt hiệu quả cao nhất, ông Hồ Sỹ Hùng nhấn mạnh: “Dòng vốn cho đầu tư công phải đi vào đúng hướng, đúng lĩnh vực, đúng tiến độ để có thể thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tránh lãng phí nguồn lực. Yêu cầu mở rộng chính sách tài khóa gắn với hiệu quả đầu tư công có ý nghĩa là phải gắn dòng vốn đó vào những lĩnh vực mang lại hiệu quả cho tăng trưởng”.

Đánh giá về động lực cho tăng trưởng kinh tế 2023, bà Nguyễn Thị Hương, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê cho rằng, đầu tư công cũng sẽ là vốn mồi cho các hoạt động sản xuất, kích cầu của nền kinh tế cả trong ngắn hạn và dài hạn. Khi tiêu dùng sau giai đoạn phục hồi mạnh sau dịch Covid-19 đã có dấu hiệu chậm lại và đầu tư nước ngoài vẫn là một ẩn số khi hiện nay vốn đăng ký giảm đi dù vốn thực hiện có tăng thì đầu tư công vẫn là động lực chính trong tăng trưởng kinh tế trong năm 2023.