Dòng tiền “chảy” về đâu?

	Dòng tiền đang dịch chuyển từ đất sang chung cư, nhà riêng
	Dòng tiền nội vẫn đang là yếu tố nâng đỡ thị trường hồi phục
	Quản lý chặt dòng tiền
	Dòng tiền nội tiếp tục là động lực chính của thị trường

NHNN cảnh báo tín dụng đối với lĩnh vực bất động sản vẫn chiếm tỷ trọng lớn Ảnh: ST

Dòng tiền chuyển hướng

Trong câu chuyện về hướng đi của dòng tiền từ giữa năm 2020 đến nay, một chuyên gia kinh tế đã lo ngại, dịch Covid-19 vẫn căng thẳng trên thế giới, trong nước đợt dịch lần thứ 4 này vẫn chưa có dấu hiệu chấm dứt khiến doanh nghiệp kinh doanh khó khăn. Tuy nhiên, doanh nghiệp không kinh doanh được là một chuyện, việc doanh nghiệp mang tiền “lướt sóng” chứng khoán lại là câu chuyện hoàn toàn khác và rất mới. Thậm chí, vị này cho hay, chứng khoán năm nay tăng điểm mạnh khiến không ít nhà đầu tư F0 lãi lớn, nên doanh nghiệp lấy tiền “chơi” chứng khoán cũng thắng lớn, cũng “đủ xài” dù không kinh doanh gì.(?)

Tại Việt Nam, có 5 kênh đầu tư chính được Nhà nước công nhận và bảo vệ mà người dân hay phân bổ vốn vào gồm: bất động sản, chứng khoán, tiết kiệm, trái phiếu và vàng. Số liệu từ Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD) cho biết, trong tháng 5, nhà đầu tư trong nước đã mở mới hơn 113.600 tài khoản chứng khoán. So với tháng trước đó, số lượng tài khoản nhà đầu tư trong nước mở mới tăng thêm khoảng 3.000 tài khoản và đây là con số kỷ lục từ trước tới nay. Trong số này của tháng 5, hơn 113.500 là tài khoản từ các nhà đầu tư cá nhân và 131 tài khoản từ các tổ chức. Lũy kế 5 tháng đầu năm, nhà đầu tư trong nước mở mới 480.490 tài khoản chứng khoán, vượt 20% số lượng tài khoản mở mới trong cả năm 2020. Trong khi, lượng tài khoản mở mới trong năm 2020 là con số kỷ lục từ trước tới nay, gần gấp đôi năm trước đó. Nhờ đó, tới cuối tháng 5, số tài khoản chứng khoán trên thị trường Việt Nam ở mức hơn 3,25 triệu tài khoản, tương đương 3,2% tổng dân số.

Với thị trường bất động sản, từ đầu năm 2021, thị trường xuất hiện một vài “cơn sốt” đất ảo ở một số địa phương. Mặc dù đến tháng 4 và 5, “cơn sốt” đất đã hạ nhiệt nhưng vẫn còn đâu đó những dấu hiệu âm ỉ chờ bùng phát trở lại. Theo nhận định của một số chuyên gia, hiện giá bất động sản đang tăng nhanh và cao gấp 25-30 lần mức thu nhập trung bình của người dân. Giá bất động sản cao hơn giá trị thực rất nhiều là hệ quả của hàng loạt vấn đề liên quan đến cơ chế chính sách, quy hoạch và cả tâm lý đầu tư của xã hội...

Trên thị trường trái phiếu, báo cáo của Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam cho thấy, chỉ riêng tháng 4/2021 đã có tổng cộng 36 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp trong nước với tổng giá trị trên 29.500 tỷ đồng. Trong tháng 5, hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp tiếp tục sôi động với hàng loạt thương vụ. Fiin Group đánh giá, nhu cầu vốn trung và dài hạn của doanh nghiệp Việt Nam hiện nay là rất lớn, do đó kênh huy động qua trái phiếu doanh nghiệp vẫn sẽ phát triển mạnh trong năm 2021 và các năm tới.

Nắn dòng tiền tới những lĩnh vực có tính lan tỏa cao

Với thị trường tiền tệ, giá vàng trong nước hiện đang ở mức cao, lên tới trên 57 triệu đồng/lượng, nhưng hầu như ít có đợt tăng giảm mạnh từ đầu năm 2021 đến nay. Quan sát thị trường cũng thấy số lượng giao dịch không đột biến, lượng khách mua vào tuy nhiều hơn khách bán ra nhưng xu hướng không quá mạnh, chủ yếu phục vụ nhu cầu tích trữ, làm quà tặng. Trong khi đó, tại các ngân hàng thương mại, kênh gửi tiền tiết kiệm - kênh đầu tư được cho là an toàn nhất lại đang có mức độ sinh lời khá thấp, trung bình khoảng 3-5%/năm ở các kỳ hạn ngắn dưới 12 tháng, ở kỳ hạn dài trên 12 tháng cũng chỉ đạt trên 7%/năm là cao nhất.

Thực tế, việc nguồn vốn chảy sang các kênh rủi ro đã được cơ quan nhà nước nhận thấy và có cảnh báo. Như mới đây, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã chỉ ra 10 dấu hiệu tiềm ẩn rủi ro tín dụng, trong đó, NHNN cho rằng, tín dụng đối với lĩnh vực bất động sản vẫn chiếm tỷ trọng lớn, tốc độ tăng trưởng tín dụng bất động sản cao; các tổ chức tín dụng còn cấp tín dụng để đầu tư, kinh doanh chứng khoán tăng lớn so với năm trước…

Như câu chuyện mà vị chuyên gia chia sẻ trên đây, kinh doanh khó khăn, lãi suất thấp sẽ khiến xuất hiện dòng tiền “nhàn rỗi” đầu cơ trong dịch bệnh. Với việc nhiều nhà đầu tư F0, nhiều người đổ vào đầu cơ bất động sản trong khi thiếu kiến thức về tài chính, quản trị tài sản… thì rủi ro có thể xảy ra. Đặc biệt, thị trường tài chính hiện còn xuất hiện một số hình thức đầu tư chưa được cấp phép như tiền điện tử, sàn giao dịch ngoại hối (forex). Số lượng dòng tiền đổ vào đây không thể có số liệu chính xác, nên việc quản lý càng khó khăn, khiến rủi ro với nhà đầu tư càng nhiều.

Mặc dù vậy, lãi suất ở Việt Nam cũng đang có dấu hiệu tăng. Theo báo cáo phân tích thị trường của Công ty Chứng khoán VnDirect, lãi suất tiền gửi sẽ tăng nhẹ 25-30 điểm cơ bản trong nửa cuối năm 2021 do nhu cầu tín dụng tăng trong bối cảnh nền kinh tế phục hồi, áp lực lạm phát cao hơn. Bên cạnh đó, các ngân hàng thương mại cần duy trì mặt bằng lãi suất huy động hấp dẫn nhằm huy động vốn trong bối cảnh cạnh tranh cao hơn từ các kênh đầu tư khác như bất động sản, chứng khoán..

Tuy nhiên, thanh khoản của hệ thống vẫn rất dồi dào, nguồn cung trên thị trường liên ngân hàng vẫn rất lớn nên mức độ tăng của lãi suất sẽ không cao.

Chuyên gia tài chính – ngân hàng TS. Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia cho rằng, lạm phát năm nay của Việt Nam vẫn sẽ trong tầm kiểm soát, mặt bằng lãi suất cũng sẽ được giữ ở mức ổn định. Vị chuyên gia này cũng lý giải, lãi suất nhích lên ở một số ngân hàng thời gian qua chỉ mang tính cục bộ, tuy nhiên, cần nắn dòng tiền tới những lĩnh vực có tính lan tỏa cao, phối hợp nhịp nhàng hơn nữa chính sách tài khóa và tiền tệ…

Do đó, TS. Cấn Văn Lực khuyến nghị nhà đầu tư chú trọng phổ cập kiến thức tài chính, nâng cao tính chuyên nghiệp, nhất là đầu tư cá nhân. Lãnh đạo NHNN cũng cho biết đã sử dụng các công cụ để kiểm soát rủi ro như giảm dần tỷ trọng sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn (hiện nay là 40%), áp dụng hệ số điều chỉnh rủi ro cao, giới hạn dư nợ cho vay đầu tư kinh doanh chứng khoán so với vốn điều lệ…