Dồn dập sóng đầu cơ, cách nào đầu tư an toàn, hiệu quả?

	Sửa Luật 69 để phát huy hiệu quả vốn nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp
	Đầu tư ngân quỹ nhà nước an toàn, hiệu quả
	Thị trường chứng khoán giúp doanh nghiệp, Chính phủ huy động vốn hiệu quả

Sóng đầu cơ tiềm ẩn rất nhiều rủi ro cho nhà đầu tư. Ảnh: ST

Nhà đầu tư cá nhân “cân” cả thị trường

Số liệu từ Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD) cho thấy, số lượng tài khoản chứng khoán mở mới trong tháng 11/2021 đã đạt mức kỷ lục - hơn 221.000 tài khoản. Con số này tăng hơn 70% so với tháng trước đó và cao hơn kết quả của cả năm 2019. Đây cũng là con số lớn nhất trong lịch sử 21 năm thành lập thị trường chứng khoán Việt Nam. Trong số hơn 221.000 tài khoản mở mới, số lượng tài khoản của nhà đầu tư cá nhân lên tới 220.600 tài khoản, nâng tổng số tài khoản lên hơn 4 triệu.

Theo ông Lê Anh Tuấn, Giám đốc Tư vấn đầu tư của Dragon Capital, số lượng tài khoản chứng khoán đã tăng rất mạnh từ tháng 10/2020 và eKYC là điểm mấu chốt dẫn tới sự bùng nổ này. Bởi các công ty chứng khoán chủ yếu chỉ có chi nhánh ở Hà Nội và TPHCM, nên việc phải tới trực tiếp để mở tài khoản chứng khoán đối với nhà đầu tư tại các tỉnh khác là khá bất tiện. Ông Tuấn cũng quan sát thấy tỷ lệ lớn các tài khoản mở mới trong thời gian gần đây nằm ở các tỉnh, thành xa. Bên cạnh đó, thu nhập của người dân tăng lên đã thúc đẩy nhu cầu đầu tư chứng khoán, cùng với việc số lượng công ty niêm yết chất lượng tốt trên thị trường đã tăng lên, nguồn cung hàng hóa dồi dào và chất lượng hơn giúp thu hút dòng tiền vào thị trường…

Với số lượng tài khoản tăng mạnh, nhà đầu tư cá nhân cũng trở thành lực lượng “làm chủ” trên thị trường trong suốt thời gian qua trong bối cảnh cả nhà đầu tư tổ chức trong nước, tự doanh và khối ngoại đều bán ròng.

Theo ông Phan Dũng Khánh, Giám đốc Tư vấn đầu tư – Công ty Chứng khoán Maybank Kim Eng, lượng bán ròng của khối ngoại đã đạt gần 60.000 tỷ đồng và mức độ bán ròng ngày càng dữ dội hơn, đặc biệt ở các cổ phiếu lớn. Có những phiên khối ngoại bán ròng kỳ lục lên tới 2.000 tỷ đồng. Điều này khiến cho tỷ trọng nhà đầu tư nước ngoài từ quanh 20% đã giảm xuống chỉ còn 7-8%.

Số liệu thông kê cũng cho thấy các nhà đầu tư tổ chức trong nước, khối tự doanh đã bán ròng hơn 19.300 tỷ đồng từ đầu năm đến nay. Nhà đầu tư cá nhân là bên mua ròng duy nhất của thị trường. Trong tháng 11, nhà đầu tư cá nhân trong nước đã mua ròng rất mạnh và hấp thu hết đà bán ròng của các tổ chức trong nước và khối ngoại. Cụ thể, theo dữ liệu từ FiinPro, nhà đầu tư cá nhân trong nước đẩy mạnh mua ròng kỷ lục 15.213 tỷ đồng trong tháng 11 ở sàn HoSE, gấp 6,7 lần so với tháng 10. Nếu tính về khớp lệnh thì giá trị mua ròng đạt 14.381 tỷ đồng. Như vậy nhà đầu tư cá nhân trong nước đã mua ròng cả 11 tháng trong năm 2021 với tổng giá trị 84.173 tỷ đồng. “Nhà đầu tư cá nhân trong nước đã ‘cân’ cả thị trường” – ông Khánh nhận định.

Hãy là nhà đầu tư thông minh

Quan sát thị trường trong những tháng qua, ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Phân tích – Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam nhận định, nhà đầu tư cá nhân gần như là yếu tố chính quyết định đà tăng lên hay giảm xuống của thị trường. Với sự chi phối của nhà đầu tư cá nhân, dòng tiền liên tục có sự luân chuyển giữa các nhóm cổ phiếu chứ không đầu tư dài hạn, ổn định như nhà đầu tư tổ chức.

Đặc biệt, nhiều chuyên gia đã đưa ra cảnh báo về rủi ro dòng tiền đầu cơ ở nhóm cổ phiếu vừa và nhỏ khi nhiều cổ phiếu liên tục tăng nóng trong khi các yếu tố cơ bản của DN lại không có sự khởi sắc, thậm chí nhiều DN còn đang chịu ảnh hưởng tiêu cực bởi dịch bệnh.

Theo ông Nguyễn Thế Minh, bản chất của sóng đầu cơ là dòng tiền sẽ vào rất nhanh và rút ra cũng rất nhanh. Tuy nhiên, trong khi những cổ phiếu có nền tảng tốt, tại những thời điểm giảm giá nhà đầu tư vẫn có thể bán ra được, nhưng với những cổ phiếu đầu cơ, khi giảm giá sẽ rơi vào tình trạng mất thanh khoản, tức là cổ phiếu dư bán sàn liên tục mà nhà đầu tư không thể khớp lệnh được. Hậu quả là nhà đầu tư có thể bị mắc kẹt với cổ phiếu đó đến khi giá đã rơi xuống ngang, thậm chí thấp hơn mức giá vốn mà vẫn chưa thể bán được.

Một rủi ro nữa nhà đầu tư có thể gặp phải đến từ hiện tượng “call margin” (lệnh dừng ký quỹ) ở các nhóm cổ phiếu đầu cơ. Do nguyên tắc của các công ty chứng khoán là phải đảm bảo được khả năng thu hồi vốn. Nên khi các cổ phiếu đầu cơ mất thanh khoản thì các công ty chứng khoán sẽ thực hiện giải chấp các cổ phiếu còn lại trong danh mục làm tài sản để xử lý. Khi đó, bên cạnh việc lỗ trên chính cổ phiếu đầu cơ thì các cổ phiếu khác trong danh mục cũng sẽ bị đem ra bán. Ông Nguyễn Thế Minh lo ngại, sau cũng đợt sóng đầu cơ như vậy, sẽ có một bộ phận nhà đầu tư rời bỏ thị trường và mang theo định kiến rằng thị trường chứng khoán Việt Nam là một sòng bạc, gây ảnh hưởng tới sự phát triển bền vững của thị trường trong tương lai.

Trong bối cảnh thị trường tiềm ẩn nhiều rủi ro, làm cách nào để đầu tư an toàn, hiệu quả là vấn đề được nhiều nhà đầu tư quan tâm. Theo quan điểm của ông Lê Anh Tuấn, nhà đầu tư thông minh là người hiểu được tính cách của chính mình và lựa chọn phương pháp đầu tư phù hợp với tính cách đó. Ông Tuấn cũng chỉ ra 4 yếu tố để lựa chọn một cổ phiếu tiềm năng là quản trị DN; tiềm năng tăng trưởng; dấu hiệu dòng tiền chảy vào cổ phiếu và định giá hấp dẫn.

Trong khi đó, ông Trần Vinh Quang, Giám đốc Công ty Quản lý quỹ Thiên Việt cho rằng nhà đầu tư nên phân biệt DN tốt và cổ phiếu tốt. Cổ phiếu tăng giá là cổ phiếu tốt và cổ phiếu giảm giá là cổ phiếu không tốt, còn việc đánh giá DN tốt thì dựa trên các yếu tố như ban lãnh đạo, sản phẩm…

Với việc đánh giá DN tốt, theo ông Quang, nhà đầu tư có thể tham khảo báo cáo phân tích theo khuyến nghị của các công ty chứng khoán hoặc các quỹ đầu tư vì đây đều là các tổ chức chuyên nghiệp và có nghiên cứu phân tích kỹ lưỡng.