Doanh nghiệp cổ phần hóa chậm niêm yết trên sàn chứng khoán: Xử lý ai, chế tài nào?

	Thị trường cổ phiếu niêm yết diễn biến sôi động trên HNX
	Bảy điều kiện niêm yết cổ phiếu trên thị trường chứng khoán
	HDBank giành "cú đúp" doanh nghiệp niêm yết xuất sắc
	Chỉ số giá cổ phiếu ngành tài chính niêm yết trên HNX bứt phá “ngược dòng”
	Chỉ có ít cổ phiếu vốn hoá lớn duy trì được sắc xanh trên sàn chứng khoán

Việc gắn cổ phần hóa với niêm yết vẫn chưa được DN CPH chú trọng. Ảnh: ST

759 DNNN cổ phần hóa chưa thực hiện niêm yết

Về tình hình đăng ký giao dịch, niêm yết trên thị trường chứng khoán của các DN sau khi cổ phần hóa, theo báo cáo của Cục Tài chính doanh nghiệp (Bộ Tài chính), Bộ Tài chính đã có công văn số 5541/BTC-UBCK ngày 8/5/2020 báo cáo Thủ tướng Chính phủ về việc niêm yết/đăng ký giao dịch trên thị trường chứng khoán của DNNN cổ phần hóa và của các ngân hàng thương mại cổ phần, theo đó có 759 DNNN cổ phần hóa chưa thực hiện niêm yết/đăng ký giao dịch. Bộ Tài chính (Ủy ban Chứng khoán Nhà nước) sẽ rà soát và công bố công khai danh sách này trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Tài chính.

Theo Cục Tài chính doanh nghiệp, có những bất cập trong cơ chế chính sách liên quan đến niêm yết sau cổ phần hóa, theo đó, quy định về đăng ký giao dịch niêm yết, hủy niêm yết đối với các DN sau cổ phần hóa chưa hợp lý, dẫn đến tình trạng niêm yết và hủy niêm yết đồng thời; các DN sau cổ phần hóa không đáp ứng yêu cầu về cổ đông và vốn nên chỉ niêm yết trong vòng 1 năm. Bên cạnh đó, trong tổ chức thực hiện cổ phần hóa, thoái vốn, công tác xây dựng và tổ chức triển khai kế hoạch cổ phần hóa DNNN và thoái vốn nhà nước tại DN chưa được quan tâm nghiêm túc, cụ thể, công tác đăng ký giao dịch, niêm yết trên thị trường chứng khoán sau cổ phần hóa của công ty cổ phần gặp nhiều khó khăn, chưa đáp ứng được yêu cầu công khai, minh bạch của quá trình hậu cổ phần hóa theo tinh thần chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

”Vai trò, nhận thức, trách nhiệm của người đứng đầu DN, đơn vị còn chưa cao, chưa quyết liệt trong việc đổi mới hoạt động của DN, công khai minh bạch đúng quy định pháp luật, đảm bảo nguyên tắc thị trường, chống lợi ích nhóm trong cổ phần hóa và thoái vốn nhà nước”, báo cáo của Cục Tài chính doanh nghiệp lưu ý.

Từ năm 2014, các quy định pháp luật về vấn đề này đã được ban hành như Quyết định số 51/2014/QĐ-TTg, trong đó có nội dung về việc cổ phần hóa gắn với niêm yết, đăng ký giao dịch; Nghị định số 60/2015/NĐ-CP, Nghị định số 126/2017/NĐ-CP; Nghị định số 145/2016/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 108/2013/NĐ-CP đã bổ sung chế tài xử phạt đối với hành vi không thực hiện hoặc chậm thực hiện đăng ký giao dịch, niêm yết. Mới đây nhất, Nghị định 140/ 2020/ NĐ-CP sửa đổi bổ sung một số điều của các nghị định gồm Nghị định 126/2017/NĐ-CP; Nghị định số 91/2015/NĐ-CP và Nghị định số 32/2018/NĐ-CP để góp phần tháo gỡ những vướng mắc về pháp lý và thúc đẩy công tác cổ phần hóa DNNN, trong đó có sửa đổi quy định về niêm yết trên sàn chứng khoán của DN CPH.

Xem xét kỷ luật người có trách nhiệm

Việc nhiều DN cổ phần hóa chậm đăng ký giao dịch, niêm yết trên thị trường chứng khoán làm ảnh hưởng đến tính công khai, minh bạch của DN, của thị trường, chậm đổi mới công tác quản trị công ty sau cổ phần hóa theo các thông lệ và nguyên tắc của công ty đại chúng, công ty niêm yết, dẫn đến hạn chế công tác giám sát của toàn xã hội đối với các DN này.

Theo PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, Học viện Tài chính, sau cổ phần hóa, vị trí lãnh đạo của nhiều DN không thay đổi, vẫn là người cũ do đó có tình trạng chây ỳ việc niêm yết lên sàn theo quy định sau khi DN đã cổ phần hóa. Bên cạnh đó, chế tài xử lý của chúng ta chưa đủ mạnh để các DN, đặc biệt là người đứng đầu DN phải nghiêm túc thực thi quy định này.

Trong một bài viết gửi tới hội thảo về cổ phần hóa DNNN do Kiểm toán Nhà nước tổ chức cuối năm 2020, ông Bùi Hoàng Hải, Vụ trưởng Vụ Quản lý chào bán Chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho rằng, một trong những nguyên nhân là do các DN và chủ sở hữu nhà nước chưa nhận thức rõ được lợi ích của việc đưa cổ phiếu lên niêm yết và cũng chưa xác định được mục tiêu cao nhất của cổ phần hóa là tạo ra sự thay đổi trong cơ chế quản trị và điều hành DN nhằm tăng cường hiệu quả của DN sau cổ phần hóa.

“Ngày 15/8/2017, Bộ Tài chính công khai danh sách 747 DNNN cổ phần hóa chưa thực hiện đăng ký giao dịch, niêm yết, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã có nhiều văn bản gửi đến các công ty đại chúng chưa đăng ký giao dịch, niêm yết trên thị trường chứng khoán để phổ biến, đôn đốc, nhắc nhở tuân thủ quy định này. Bên cạnh đó, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng đã công khai danh sách 218 công ty đại chúng tiền thân là DNNN cổ phần hóa chưa thực hiện đăng ký giao dịch, niêm yết đến ngày 31/12/2018 trên Cổng thông tin điện tử của Ủy ban. Tuy nhiên, đến thời điểm này, vẫn còn nhiều DN cổ phần hóa chưa thực hiện đăng ký giao dịch, niêm yết trên thị trường chứng khoán”, ông Bùi Hoàng Hải cho biết.

Theo ông Bùi Hoàng Hải, cần tiếp tục công khai danh sách các DNNN cổ phần hóa chưa thực hiện đăng ký giao dịch, niêm yết để các cổ đông tại DN biết và yêu cầu DN phải tuân thủ quy định, đồng thời để các bộ, ngành, địa phương, tổng công ty, DNNN với vai trò là đại diện chủ sở hữu phần vốn góp tại DN chỉ đạo người đại diện đôn đốc các DN này thực hiện đăng ký giao dịch, niêm yết theo quy định. Đồng thời, cần tăng cường công tác giám sát, xử lý vi phạm hành chính, yêu cầu người đại diện phần vốn tại DN thực hiện đúng quy định pháp luật về đăng ký giao dịch, niêm yết. Bên cạnh đó, Bộ Tài chính tiếp tục có báo cáo tới Thủ tướng Chính phủ nhắc nhở, phê bình, xem xét kỷ luật đối với người đại diện phần vốn nhà nước, lãnh đạo DN cố tình không chấp hành, trì hoãn, kéo dài việc đưa các DNNN cổ phần hóa thực hiện đăng ký giao dịch, niêm yết.