Để thực thi FTA hữu hiệu hơn

	EVFTA đang được khai thác hiệu quả
	Hải quan Đồng Nai hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện EVFTA để vực dậy sản xuất
	Xuất khẩu sang EU sẽ duy trì tăng trưởng dương nhờ EVFTA
	Chủ động phòng vệ thương mại để tận dụng FTA
	Video: Hải quan TPHCM và doanh nghiệp đồng hành thực hiện EVFTA

Ảnh minh họa: ST

Trên thực tế, khi đi vào thực thi các FTA thế hệ mới này đã đem đến kết quả khởi sắc khá rõ rệt cho XK hàng hóa. Với CPTPP, sau 1 năm có hiệu lực (từ ngày 14/1/2019), Việt Nam đã xuất siêu sang các nước CPTPP 1,6 tỷ USD. Đáng chú ý, nếu chỉ tính kim ngạch XNK sang 2 thị trường mới chưa có FTA là Canada và Mexico thì trong năm 2019 Việt Nam xuất siêu hơn 5 tỷ USD, tương đương 50% tổng giá trị xuất siêu của Việt Nam. Với EVFTA, kể từ ngày 1/8/2020 (thời điểm EVFTA có hiệu lực) đến hết ngày 31/8/2020, các tổ chức được ủy quyền cũng đã cấp trên 7.200 bộ Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) mẫu EUR.1 với kim ngạch 277 triệu USD đi 28 nước EU.

Ích lợi về mặt thương mại từ các FTA khá rõ ràng, song trong bối cảnh nền kinh tế thế giới có không ít biến động như hiện nay, chủ nghĩa bảo hộ tăng cao tại các quốc gia, nhiều chuyên gia lưu ý rằng, Việt Nam cần chú trọng hơn nữa tới các vấn đề phi thương mại.

Dễ thấy, với các FTA thế hệ mới, gần như toàn bộ hàng hóa và dịch vụ có mức độ cam kết sâu nhất, cắt giảm tối đa sắc thuế (hầu như về 0%) theo lộ trình nhất định; có cơ chế thực thi chặt chẽ bao gồm các lĩnh vực được xem là phi thương mại như: Môi trường, lao động, công đoàn… Điều này đòi hỏi các thành viên, phải thực hiện rà soát, cải cách hành chính, cải cách tư pháp, cải thiện môi trường pháp lý và kinh doanh như: Bảo vệ nhà đầu tư trong nước và nước ngoài khỏi sự can thiệp trái pháp luật; tạo “sân chơi” công bằng cho DN nhà nước và DN tư nhân; minh bạch hóa hoạt động của cơ quan nhà nước…

Một điểm đáng chú ý nữa là, các FTA thế hệ mới có những tiêu chuẩn chung nhất định và có thể thay đổi, bổ sung. Do vậy, việc ban hành các văn bản pháp luật, quy phạm pháp luật của Việt Nam cũng cần có những dự báo, tầm nhìn dài hạn để có thể điều chỉnh vấn đề mới nảy sinh, tránh việc phải thường xuyên sửa đổi, bổ sung.

Ở góc độ DN, muốn tận dụng tốt cơ hội từ FTA thế hệ mới, bên cạnh việc chuẩn bị và nâng cao khả năng xử lý những vấn đề mới, phi truyền thống như lao động, môi trường…, các chuyên gia cũng khuyến cáo cộng đồng DN cần tăng cường kết nối và hợp tác với các DN nước ngoài để tận dụng công nghệ, quản lý và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.