Cuộc đổi ngôi ngoạn mục

Bộ đôi quyền lực chi phối chính trường Nga

Ngược lại, ông Putin cũng mời ông Medvedev làm Thủ tướng trong chính quyền mới. Động thái "kẻ tung, người hứng" của bộ đôi quyền lực nhất nước Nga đang tạo ra những luồng phản ứng trái nhiều cho dù về hình thức, người ta khó có thể thấy cặp đôi cầm quyền nào ăn ý được như vậy.

Tuyên bố của ông Putin đã nhận được sự hoan nghênh nhiệt liệt tại Đại hội lần thứ XII của đảng Nước Nga Thống nhất, diễn ra hôm 24-9 tại thủ đô Moscow. Trong bài phát biểu tại Đại hội, ông Putin nhấn mạnh: "Cách đây vài năm, Tổng thống Medvedev và tôi đã đạt được thỏa thuận về những việc cần làm trong tương lai và ai nên làm gì. Tuy nhiên, cả hai chúng tôi đều cho rằng điều quan trọng nhất không phải là ai sẽ làm gì, ai ngồi ở vị trí nào mà là chúng tôi sẽ làm như thế nào, đạt kết quả ra sao và người dân Nga nghĩ gì về điều này". Nhiều tràng pháo tay tán thưởng đã vang lên, thể hiện sự nhất trí cao trong toàn đảng cầm quyền.

Tuy nhiên, cũng chính tuyên bố đó lại gây lo ngại cho giới đầu tư khi nhiều người cho rằng việc ông Putin trở lại điện Kremli có thể báo hiệu một kỷ nguyên trì trệ về kinh tế và chính trị, khiến nước Nga khó có khả năng thực hiện được những thay đổi cần thiết như cải cách trợ cấp hay làm giảm sự phụ thuộc vào các nguồn tài nguyên thiên nhiên vốn chiếm tới 1/2 nguồn thu ngân sách.

Ông Boris Nemtsov, cựu thành viên nội các và là một thành viên trong phe đối lập tự do, nói: "Đây sẽ là viễn cảnh thảm khốc đối với kinh tế Nga. Chúng tôi cho rằng sẽ có sự rút vốn khỏi thị trường và nước Nga sẽ ngày càng phụ thuộc vào các nguồn tài nguyên thiên nhiên".

Đối với một số nhà đầu tư khác, điều khiến họ lo ngại không phải là việc ông Putin có trở lại chiếc ghế tổng thống hay không, mà là làm thế nào để duy trì ổn định chính trị. Giám đốc phụ trách chiến lược vĩ mô của Ngân hàng Đầu tư Renaissance Capital, ông Charles Robertson, nói: "Nếu giảm bớt được bất ổn chính trị, các nhà chức trách mới có thể đẩy lùi tình trạng rút vốn khỏi thị trường và khuyến khích giới đầu tư rót vốn trở lại".

Đây cũng là quan điểm của ông Chris Weafer khi nhà hoạch định chiến lược kỳ cựu của Ngân hàng Đầu tư Troika Dialog này nói rằng sự lựa chọn khôn ngoan nhất đối với ông Putin là thành lập nội các ủng hộ kinh tế và cải cách, để qua đó thu hút giới đầu tư rót tiền vào nền kinh tế trị giá 1.500 tỷ USD.

Trong quan hệ đối ngoại, đặc biệt đối với Mỹ, mặc dù đến nay chính quyền của Tổng thống Barack Obama vẫn khẳng định sẽ tiếp tục theo đuổi chương trình "tái khởi động" quan hệ với Nga song với sự trở lại của ông Putin, nhiều khả năng quá trình đó sẽ trở nên phức tạp hơn, hoặc bị làm chậm lại.

Ông Matthew Rojansky, chuyên gia của Trung tâm vì Hòa bình Quốc tế Carnegie Endowment, nhận định: "Giọng điệu mang đậm màu sắc dân tộc chủ nghĩa của ông Putin - khác xa so với cách tiếp cận mang tính kỹ trị của ông Medvedev - sẽ khiến mối quan hệ này gặp những khó khăn mới". Theo ông Rojansky, hành động của ông Putin thường tập trung vào an ninh, ổn định và quyền lực, do vậy rất có thể sẽ xuất hiện những thử thách mới trong quan hệ với Washington.

Đó có thể là sự điều chỉnh lại lợi ích giữa hai bên trong việc khôi phục kinh tế toàn cầu, kiềm chế Trung Quốc, hay thậm chí đối với cả Hiệp ước cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược (START) mới đã được hai nước ký kết. Khi đó, quan hệ Nga - Mỹ sẽ trở nên thực dụng hơn chứ không phải là mối quan hệ nồng ấm.

Vũ Hà