Chính sách nhiều đổi thay làm khó nhà đầu tư

	Sớm gỡ chính sách để đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư
	Kho bạc Nhà nước kí kết thoả thuận phối hợp thu ngân sách với SeaBank
	Nhiều chính sách ưu đãi hấp dẫn nhà đầu tư mới

Xin ông cho biết, đâu là những khó khăn, vướng mắc mà nhà đầu tư phải đối mặt khi phát triển năng lượng tái tạo ở Việt Nam hiện nay.

- Năng lượng tái tạo hiện nay có thể kể đến là điện mặt trời và điện gió. Chính sách của Chính phủ trong giai đoạn hiện nay rất thoáng cho phát triển năng lượng tái tạo nhưng cũng có không ít thách thức.

Ông Nguyễn Tâm Tiến, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Đầu tư Xây dựng Trung Nam

Ví dụ, đối với điện mặt trời, Chính phủ cho thời gian áp dụng ưu đãi trong 2 năm (Quyết định số 11/2017/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về cơ chế khuyến khích phát triển các dự án điện mặt trời tại Việt Nam có hiệu lực từ ngày 1/6/2017 và hết hiệu lực ngày 30/6/2019-PV) là quá ngắn nhưng cũng là trải nghiệm để kêu gọi đầu tư. Điện mặt trời làm rất nhanh, tuy nhiên, chính sách của Chính phủ có nhiều thay đổi trong giai đoạn sau làm nhà đầu tư chững lại.

Về điện gió, phải thấy rằng 10 năm qua cả nước chỉ làm được 400MW, trong đó riêng Công ty chúng tôi đã là hơn 100MW. Đầu tư cho điện gió thực chất khá khó khăn. Thứ nhất tất cả các thiết bị xây dựng, lắp đặt cho điện gió đòi hỏi thiết bị siêu trường, siêu trọng, phải có những xe đặc chủng, cẩu đặc chủng mới làm được. Ở thị trường Việt Nam rất hạn hẹp cho điều này, nhất là hiện nay bắt đầu tiến ra phát triển điện gió Nearshore (điện gió ven biển), Offshore (điện gió ngoài khơi)... Thiết bị làm trên biển không phải chuyện đơn giản, Việt Nam hầu như không có. Đây là thách thức rất lớn với các nhà đầu tư.

Thứ hai là toàn bộ thiết bị, công nghệ về tuabin gió Việt Nam bị phụ thuộc hoàn toàn vào nước ngoài. Mới đây, khi Chính phủ đưa ra chính sách đến cuối năm 2021 là hết ưu đãi về giá điện gió (với mức giá điện trong đất liền là 8,5 Uscents/kWh và điện gió trên biển là 9,8 Uscents/kWh-PV) làm cho các nhà cung cấp nước ngoài bắt chẹt nhà đầu tư trong nước rằng nếu không mua thì không còn thời gian để làm kịp, đẩy các nhà đầu tư trong nước "sống dở chết dở".

Tuy nhiên, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, Bộ Công Thương cũng xem xét các kiến nghị của các nhà đầu tư, đề nghị Chính phủ cho các dự án điện gió được hưởng cơ chế giá mua điện cố định tới hết tháng 12/2023, sau đó mới tiến hành đấu thầu, đấu giá cạnh tranh để chọn nhà phát triển dự án. Tôi thấy rằng việc thay đổi đó là hợp lý để các nhà đầu tư bù đắp lại thời gian bị ảnh hưởng của dịch Covid-19, đồng thời quay lại đàm phán công bằng với các nhà đầu tư nước ngoài.

Riêng với Trung Nam hiện nay có gần 700MW năng lượng sạch, tái tạo. Từ nay đến năm 2030, Công ty Trung Nam sẽ phát triển khoảng 10.000MW với điện mặt trời và điện gió. Công ty đang chuẩn bị làm Offshore. Vừa rồi, Công ty Trung Nam đã mua cẩu để làm trên bờ và một số thiết bị làm trên biển với tổng chi phí gần 250 triệu USD.

Dưới góc độ nhà đầu tư vào lĩnh vực năng lượng, ông nhìn nhận thế nào ở khía cạnh nhà đầu tư mong muốn giá cao nhưng giá bán bán lẻ điện hiện nay lại đang chưa hấp dẫn cũng như làm khó EVN?

- Nói là làm khó EVN cũng không công bằng, nếu như vậy đừng đầu tư về năng lượng sạch. Năng lượng sạch giải quyết một bài toán chung, nhìn thấy một góc độ là mua giá cao hơn nhưng quốc gia sẽ được một môi trường tốt, sạch.

Chính phủ đã nhìn thấy việc mà trên thế giới họ nhìn thấy. Công bằng mà nói hiện nay, giá điện gió tại Việt Nam đang thấp hơn so với các nước trong khu vực. Ví dụ, mức giá tại Nhật là hơn 20 Uscents/kWh. Trộn chung lại tất cả các vùng năng lượng thì EVN phải cân đối. Nếu nói rằng làm khó EVN, suy nghĩ về giá thì đừng nghĩ tới sạch, phải nghĩ tới đất nước, con cháu, tương lai... Nếu lựa chọn điện giá rẻ thì sẽ phải dành một số tiền để xử lý môi trường và ngược lại chọn điện sạch cho là giá cao nhưng giá đó đã bao cho cả vấn đề xử lý môi trường, phải lựa chọn một hướng.

Ông có kiến nghị, đề xuất như thế nào về phát triển năng lượng tái tạo thời gian tới?

- Trước mắt, kiến nghị với Chính phủ, Bộ Công Thương là nên gia hạn thời gian áp dụng giá điện gió ưu đãi đến năm 2023 cho các nhà đầu tư. 10 năm nay, toàn quốc chỉ có 400MW điện gió, trong đó riêng Công ty Trung Nam đã hơn 100MW thì đầu tư điện gió có hấp dẫn không? Công ty Trung Nam làm hơn 100MW điện gió này trong 2 năm. Điện gió có hiệu quả nhưng chưa thực sự hấp dẫn lắm.

Đầu tư điện gió từ khi bắt đầu lập bổ sung quy hoạch đến khi ký hợp đồng và chở thiết bị về đòi hỏi mất khoảng 2 năm. Bộ Công Thương cũng nên mềm mỏng trong triển khai. Ví dụ, khi đã duyệt cho nhà đầu tư quy mô điện gió 20 trụ gió, nhà đầu tư vẫn lắp đặt nhưng đến thời điểm DN mang máy về công nghệ đã khác rồi. 20 trụ gió đó được nâng công suất lên lớn hơn một chút. Cụ thể như, một tuabin trước đây làm 2,35MW nhưng hơn năm sau lại có đời khác, công nghệ mới này đã được nghiên cứu 10 năm trước đó rồi áp dụng vào lên 4MW. Như vậy, với diện tích đất đã quy hoạch, không thể đổi trụ gió thì nên khuyến khích nhà đầu tư dùng công nghệ mới.

Xin cảm ơn ông!