Bộ trưởng Bộ Tài chính: Nỗ lực tăng thu nhưng không ảnh hưởng đến “sức khoẻ” doanh nghiệp

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại phiên họp tổ 13. Ảnh: HD

Theo chương trình Kỳ họp thứ 7, sáng 23/5, Quốc hội thảo luận theo các tổ: đánh giá bổ sung kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2023; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2024; Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2023...

Còn chỉ tiêu kinh tế chưa đạt, cần tính toán giải pháp hợp lý

Các đại biểu Quốc hội đánh giá cao những kết quả đạt được về tình hình kinh tế - xã hội năm 2023 và những tháng đầu năm 2024, qua đó giúp nền kinh tế lấy lại đà tăng trưởng. Các đại biểu cũng cho rằng, công tác điều hành của Chính phủ, các ngành có tính quyết định, giúp ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm tăng trưởng, kiềm chế lạm phát, hạn chế thương mại ở mức hợp lý...

Bên cạnh đó, các đại biểu Quốc hội cũng chỉ rõ những điểm còn hạn chế và yêu cầu Chính phủ đánh giá, có giải pháp khắc phục. Theo đại biểu Nguyễn Thanh Phương (đoàn Cần Thơ), năm 2023 có 5/15 chỉ tiêu không đạt mục tiêu, như tăng trưởng GDP thấp, tỷ trọng công nghiệp chưa đạt… Đại biểu cho rằng, bên cạnh nguyên nhân do nền kinh tế khó khăn hơn thì cũng còn nguyên nhân do công tác hoạch định các chỉ tiêu chưa bám sát thực tế. Chính phủ cần có những phân tích sâu nguyên nhân để tính toán giải pháp hợp lý.

Đại biểu Tạ Thị Yên (đoàn Điện Biên) cũng nhìn nhận về một số biến động bất thường của thị trường như thị trường vàng, bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp trong thời gian vừa qua. Đại biểu Yên cho rằng cần sớm có chỉ đạo, tháo gỡ, bình ổn, truyền thông làm rõ để tránh những tác động tiêu cực đến nền kinh tế, xáo động tâm lý của người dân.

Chỉ đạo thêm về vấn đề này tại Tổ 13, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng, năm 2023, tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu, tiêu dùng chưa như kỳ vọng, thị trường bất động sản còn trầm lắng và tốc độ tăng đầu tư tư nhân giảm… nên Chính phủ cần có những đánh giá cụ thể hơn để đưa ra những giải pháp trong thời gian tới.

Chủ tịch Quốc hội cho rằng, vấn đề quan trọng là tính bền vững cho các động lực tăng trưởng, cần quản lý thị trường vàng và ngoại tệ phù hợp, không để tác động đến thị trường trong nước; cùng với đó phải tập trung phát triển kinh tế tư nhân, định hướng FDI hợp lý, chủ động trước cuộc cách mạng công nghệ 4.0… đẩy mạnh cơ cấu nền kinh tế theo hướng đa dạng hoá, gia tăng sức chống chịu cho nền kinh tế trước những biến động khó lường.

Nhiều sáng kiến tăng thu, hỗ trợ doanh nghiệp

Cùng với ổn định kinh tế vĩ mô, các đại biểu Quốc hội cũng đặt vấn đề về thực trạng thu ngân sách năm 2023 đạt ít hơn năm 2022. Theo đại biểu Nguyễn Thanh Phương, ngân sách phải cố gắng có tiền thì mới chi được cho các hoạt động kinh tế - xã hội.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc phát biểu thảo luận tại Tổ 8. Ảnh: HD

Liên quan đến vấn đề này, thảo luận tại Tổ 8, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc – đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Định, cho hay, năm 2022 là năm đầu tiên thực hiện hoá đơn điện tử (từ 1/7/2022) nên nguồn thu tăng đáng kể từ những khoản trước đây chưa thu và đã được phản ánh rõ. Năm 2022 cũng là năm Bộ Tài chính triển khai việc thu thuế chuyển nhượng bất động sản theo đúng quy định tại Luật Quản lý thuế, triển khai thu thuế sàn thương mại điện tử xuyên biên giới, thực hiện quay hoá đơn may mắn…

Phân tích về năm 2023, Bộ trưởng Bộ Tài chính đánh giá, thu thuế nội địa giảm 27.000 tỷ đồng, tức giảm 2% so với 2022, riêng thu từ dầu thô đạt 79% kế hoạch do ảnh hưởng từ biến động giá. Giá dầu thô của năm 2022 là 104,7 USD/thùng nhưng năm 2023 giảm xuống 88 USD/thùng làm giảm thu ngân sách 16.000 tỷ đồng. Vấn đề nữa là xuất nhập khẩu của năm 2023 do ảnh hưởng từ tình hình chiến tranh của Nga – Ukraine, lạm phát khiến các quốc gia thắt chặt chi tiêu, nên thu từ xuất nhập khẩu giảm 66.800 tỷ đồng, đạt 76,6% kế hoạch.

Từ những vấn đề trên, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nêu rõ, Bộ Tài chính đã nỗ lực tìm mọi giải pháp, biện pháp để tăng thu ngân sách nhưng không ảnh hưởng đến “sức khoẻ” và sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, nghĩa là phải tìm cách thu những khoản thu tiềm năng.

Cụ thể, có những khoản trước đây không thu được như sàn thương mại điện tử xuyên biên giới thì hiện đã có 93 tổ chức công nghệ nước ngoài như Youtube, Google, Facebook, Microsoft… đã kê khai nộp thuế trên cổng thông tin điện tử nộp thuế thương mại điện tử xuyên biên giới của Bộ Tài chính, hiện đã thu được 14.500 tỷ đồng. Năm 2024 cũng tập trung thu thuế sàn thương mại điện tử trong nước, mua bán online nên đã kết nối cơ sở dữ liệu của cơ quan Thuế và cơ sở dữ liệu dân cư của Bộ Công an, phối hợp với Ngân hàng Nhà nước để kiểm soát thanh toán, tăng cường thanh toán không dùng tiền mặt… nên gần 2 quý vừa qua đã thu được khoảng 50.000 tỷ đồng từ các khoản này.

Với những kết quả này, Bộ trưởng nêu rõ, đây là nỗ lực lớn của Bộ Tài chính, phải có sáng kiến, sáng tạo, đúng pháp luật và đi đầu về công nghệ mới trong điều kiện khó khăn của nền kinh tế nhằm tăng thu. Bộ Tài chính đã xây dựng phần mềm kiểm soát hoá đơn điện tử để chống gian lận trong hoàn thuế GTGT. Cơ quan Thuế đã phát huy tính sáng tạo để đưa ra biện pháp, sáng kiến như quay số hoá đơn may mắn nhằm khuyến khích người dân lấy hoá đơn. Các cửa hàng xăng dầu trên toàn quốc trong thời gian rất ngắn đã đạt 100% thực hiện xuất hoá đơn theo từng lần bán, dữ liệu được kết nối với dữ liệu cơ quan Thuế.

Nói thêm về những hoạt động nhằm “khoan sức dân”, hỗ trợ doanh nghiệp, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết trong 6 tháng đầu năm 2024 và 3 năm qua đã miễn giảm thuế, phí. 6 tháng cuối năm 2024 đang trình Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đưa vào chương trình họp đề xuất tiếp tục giảm thuế GTGT.

“Đây là những giải pháp vừa hỗ trợ doanh nghiệp nhưng cũng tăng cường tập trung nguồn thu…”, Bộ trưởng Bộ Tài chính nhấn mạnh.