Bất ổn khi chối từ điện than, mộng mơ điện khí?

	T&T Group đề xuất đầu tư dự án điện khí 4,4 tỷ USD tại Quảng Trị
	Tìm nguồn điện bổ sung khi dừng dự án điện hạt nhân
	Dự án Điện khí hóa lỏng Bạc Liêu chậm tiến độ, Bộ Công Thương “không thể nói” khi nào giải quyết được
	Giá “chát" vẫn phải tính tới nhiệt điện khí

Hiện nay, khả năng cung cấp khí đốt cho phát điện chỉ đáp ứng khoảng 66% nhu cầu. Ảnh: ST.

Điện khí "đói" khí

Những năm gần đây, không ít địa phương đã bày tỏ thái độ chối từ các dự án nhiệt điện than. Trong báo cáo gửi Quốc hội một số nội dung liên quan đến nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực Công thương tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIV vừa qua, Bộ Công Thương nêu rõ: Các dự án nguồn điện, đặc biệt là các dự án ngoài Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) thường bị chậm so với quy hoạch ảnh hưởng tới việc đảm bảo cung ứng điện. Đáng chú ý, sau 3 năm thực hiện, nhiều dự án đã không được thực hiện do đề xuất, kiến nghị của địa phương như: Các dự án điện than ở Bạc Liêu, Quảng Ninh, Hà Tĩnh. Trong khi đó, nhiều địa phương khác đề nghị bổ sung các trung tâm điện khí mới như Bạc Liêu, Bà Rịa-Vũng Tàu, Ninh Thuận.

Chối từ điện than, ủng hộ điện khí xuất phát chủ yếu từ lo ngại vấn đề môi trường. Tuy nhiên, trong câu chuyện này phải nhìn nhận rõ rằng, không phải cứ muốn đầu tư dự án điện khí là được bởi phụ thuộc không nhỏ vào nguồn khí.

Theo EVN, hiện nay, khu vực Đông Nam bộ có 8 nhà máy điện (NMĐ) sử dụng nhiên liệu khí với tổng công suất 5.644 MW. Khu vực Tây Nam bộ có NMĐ Cà Mau 1 và 2 (gồm 4 tổ máy) sử dụng nhiên liệu khí với tổng công suất là 1.500 MW. Tính từ năm 2010 đến nay, trung bình hàng năm sản lượng khí cấp cho các NMĐ là 7,96 tỷ m3 (trong đó có 6,49 tỷ m3 khí cấp cho các NMĐ khu vực Đông Nam bộ và 1,47 tỷ m3 khí cấp cho các NMĐ khu vực Tây Nam bộ), chưa đáp ứng được nhu cầu huy động tối đa của các nhà máy. Nhu cầu khí để vận hành tối đa các tổ máy điện trong khu vực Đông Nam Bộ là 23,9 triệu m3/ngày và khu vực Tây Nam Bộ là 6,4 triệu m3/ngày. Như vậy, nếu tính tổng nhu cầu khí cho phát điện thì cần khoảng 30,3 triệu m3/ ngày.

Tại cuộc làm việc giữa Tổng công ty Khí Việt Nam (PV Gas) và EVN giữa tháng 11 vừa qua, Tổng giám đốc PV Gas Dương Mạnh Sơn cho biết: Nếu tính tổng nhu cầu khí cho phát điện cho các nhà máy ở Đông Nam Bộ và Tây Nam Bộ thì cần khoảng 30,3 triệu m3/ngày. Trong khi đó, từ giữa năm 2018, các mỏ lô 06.1 và 11.2 đã có hiện tượng suy giảm rõ rệt, đặc biệt thể hiện rõ trong năm 2019. Tổng lượng khí cung cấp được hiện nay đối với cả hai nguồn chỉ khoảng 20 triệu m3/ngày. Điều này có nghĩa, khả năng cung cấp khí đốt cho phát điện chỉ đáp ứng khoảng 66% nhu cầu.

Giá "chát"

Theo Vụ Dầu khí và Than (Bộ Công Thương), khả năng cấp khí tại khu vực Đông Nam bộ sẽ được duy trì ở mức sản lượng như hiện nay đến hết năm 2022. Từ năm 2023, sản lượng khí cấp về bờ sẽ bị suy giảm mạnh (Lô 06.1 dừng khai thác vào tháng 5/2023) và bắt đầu thiếu khí tại khu vực Đông Nam bộ. Với tổng công suất các nhà máy điện khí giai đoạn 2030 khoảng 19.000 MW sẽ cần khoảng 22 tỷ m3 khí, trong đó khoảng gần 50% là từ nguồn khí hóa lỏng (LNG) NK.

Việc thiếu khí lô 06.1 và 11.2 sẽ ảnh hưởng tới việc hoàn thành nghĩa vụ hợp đồng với các nhà máy điện BOT. Nếu duy trì sản lượng khai thác khí từ lô 06.1 và 11.2 như hiện nay, thì sẽ thiếu khí cho các nhà máy điện BOT từ năm 2023. Dự kiến tổng lượng khí thiếu cho các nhà máy điện BOT cho đến khi hết hợp đồng vào năm 2025 là trên 3 tỷ m3.

Về mặt giá cả, mặc dù trong năm 2021 - 2022, Việt Nam có thể được bổ sung sản lượng từ các nguồn khí mới (mỏ Sao Vàng – Đại Nguyệt), nhưng điều chắc chắn phải đối mặt là giá khí sẽ cao hơn các nguồn khí hiện nay. Tất yếu điều này sẽ tác động tới việc sản xuất kinh doanh của các nhà máy điện, đến giá điện.

Đại diện Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công Thương) đánh giá: Khó khăn trong phát triển điện khí hiện nay là nguồn khí trong nước có hạn nên phụ thuộc vào nguồn LNG NK từ nước ngoài, giá LNG phụ thuộc vào thị trường thế giới. Bên cạnh đó, Việt Nam chưa có kinh nghiệm xây dựng, vận hành các dự án kho cảng LNG và chuỗi dự án khí điện sử dụng LNG. Đặc biệt, giá điện khí cao nên khó khăn trong tham gia thị trường điện.

Trước những khó khăn trong phát triển nhiệt điện khí, EVN và PVGas đã xây dựng các phương án cấp khí nhanh cho khu vực Đông Nam bộ từ nguồn LNG. Song, trước mắt, để đảm bảo cung cấp điện trong năm 2020 (ưu tiên cung cấp điện trong mùa khô), EVN đã đề nghị PV Gas duy trì cung cấp khí cho khu vực Đông Nam Bộ ở mức 18,38 triệu m3/ngày (tương tự như đã thực hiện trong năm 2019); đẩy nhanh tiến độ đàm phán với Tập đoàn dầu khí quốc gia Malaysia Petronas, đảm bảo lượng khí cấp cho các nhà máy điện Cà Mau - khu vực Tây Nam bộ như hiện nay, ở mức khoảng 4,18 triệu m3/ngày.