Ưu tiên tiêm vắc xin cho lao động toàn chuỗi thuỷ sản
(HQ Online) - Trao đổi với phóng viên Tạp chí Hải quan, Tổng cục trưởng Tổng cục Thuỷ sản (Bộ NN&PTNT) Trần Đình Luân cho biết, gần đây, ngành thuỷ sản chứng kiến sự ảnh hưởng nặng nề từ dịch Covid-19 tới toàn bộ các khâu nuôi trồng, khai thác, chế biến, XK. Tổng cục Thuỷ sản kiến nghị có chính sách hỗ trợ cho toàn bộ chuỗi sản xuất nuôi trồng, khai thác thủy sản; đồng thời ưu tiên tiêm vắc xin đầy đủ cho lao động tham gia trong chuỗi.
Tổng cục trưởng Tổng cục Thuỷ sản (Bộ NN&PTNT) Trần Đình Luân. |
Từ đầu năm đến nay, Covid-19 đã gây ảnh hưởng như thế nào tới toàn ngành thuỷ sản, thưa ông?
8 tháng đầu năm 2021, ngành thủy sản tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức do ảnh hưởng của thời tiết khí hậu bất thường, đặc biệt là ảnh hưởng nặng nề của dịch bệnh Covid-19.
Lũy kế đến hết tháng 8/2021, tổng sản lượng thủy sản ước đạt 5.692,5 nghìn tấn (tăng 1,4% so với cùng kỳ 2020; bằng 66,2% kế hoạch 2021).
Tuy nhiên, đáng chú ý là, sản lượng riêng tháng 8/2021 ước đạt 801,4 nghìn tấn, giảm 2,6% so với cùng kỳ năm trước và là tháng giảm đầu tiên trong năm 2021. Trong đó, sản lượng nuôi trong tháng 8/2021 đạt 443,8 nghìn tấn, giảm 4,1% so với cùng kỳ năm trước (sản lượng tôm và cá tra giảm mạnh); sản lượng khai thác đạt 357,6 nghìn tấn, giảm 0,8% so với cùng kỳ năm trước và là tháng giảm đầu tiên trong năm. Hoạt động khai thác thủy sản vẫn được duy trì trên các vùng biển, song số lượng tàu hoạt động trên biển đã giảm gần 20.000 tàu so với tháng 6/2021.
Đáng chú ý, về XK, tính chung 8 tháng đầu năm, kim ngạch XK thủy sản vẫn đạt trên 5,6 tỷ USD, tăng 7,1% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, tính riêng XK thủy sản trong tháng 8/2021 thì điểm nổi bật là giảm mạnh ở các mặt hàng hải sản (cá ngừ); thậm chí XK cá tra và tôm giảm đến 29,7% so với tháng trước đó.
Xin ông cho biết, trong bối cảnh đại dịch Covid-19 hiện nay, đâu là những khó khăn điển hình mà ngành thuỷ sản đã và đang phải đối mặt?
Ông Trương Đình Hoè, Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam (Vasep): Cần nâng cao vai trò của Sở NN&PTNT trong quá trình vừa chống dịch vừa đảm bảo sản xuất Thời gian tới, nếu các địa phương quan tâm hơn tới tiếng nói của các Sở NN&PTNT, các Sở được là thành viên nằm trong Ban chỉ đạo của tỉnh về vừa chống dịch vừa đảm bảo sản xuất thì các vấn đề liên quan tới sản xuất, chế biến, XK của DN nông, thuỷ sản ở địa phương sẽ được giải quyết thông suốt hơn. Bởi vậy, Vasep mong Bộ NN&PTNT có chủ trương, tác động để nâng cao vai trò của các Sở NN&PTNT địa phương trong quá trình thực hiện vừa chống dịch, vừa đảm bảo sản xuất. Ngoài ra, Vasep mong muốn Tổ công tác 970 (Bộ NN&PTNT) sẽ cùng TPHCM cũng như các địa phương khác có chợ đầu mối triển khai sớm mở cửa tiêu thụ tại chợ đầu mối. Điều này nhằm tạo ra dòng lưu thông hàng hoá, giúp người nuôi thuỷ sản yên tâm sản xuất, mạnh dạn tái đàn, thả nuôi tôm, cá... tạo ra vùng nguyên liệu ổn định phục vụ chế biến, XK. Uyển Như (ghi) |
Hiện nay, tại các tỉnh ĐBSCL đã có 120/449 nhà máy chế biến dừng hoạt động. Các nhà máy đang sản xuất thì công suất chỉ khoảng 30-40%. Tuy nhiên, chi phí sản xuất của nhà máy tăng, chậm và bị phạt đơn hàng là rất lớn.
Khó khăn tiếp theo phải kể tới là khó gọi thương lái, nhà máy thu mua thủy sản; thiếu lái xe, phương tiện vận chuyển thu mua tôm nguyên liệu... làm giá mua giảm mạnh, nhất là tôm nguyên liệu. Cùng với đó, việc cung ứng vật tư đầu vào (con giống, thức ăn, thuốc, hóa chất, sản phẩm xử lý cải tạo môi trường nuôi trồng thủy sản) không đáp ứng kịp thời, phát sinh tăng chi phí do trung chuyển và test Covid.
Nếu tình trạng này không được cải thiện, đứt gãy chuỗi sản xuất nông, lâm, thuỷ sản, nguy cơ thiếu nguyên liệu cho các nhà máy chế biến, XK trong các tháng cuối năm là rất lớn.
Ở góc độ khai thác thuỷ sản, đã có 25 cảng cá dừng hoạt động trong tháng 8/2021. Đến ngày 1/9/2021, 8 cảng được hoạt động trở lại. Hiện nay còn 17 cảng đang tạm dừng hoạt động. Số lượt tàu vào cảng để bốc dỡ thuỷ sản tại 25 cảng giảm 59.670 lượt tàu, tương đương 334.000 tấn. Việc bốc dỡ, mua bán, đặc biệt là khâu vận chuyển thủy sản với các tỉnh khác gặp khó khăn, dẫn đến tiêu thụ thủy sản khai thác chậm, đứt gãy. Giá sản phẩm thủy sản giảm 15-20% so cùng kỳ năm trước. Các dịch vụ cung ứng hậu cần nghề cá gặp nhiều khó khăn.
Ông có thể chia sẻ rõ hơn, thời gian tới ngành thuỷ sản sẽ thúc đẩy các giải pháp như thế nào nhằm tháo gỡ khó khăn, giảm thiểu tối đa đứt gãy chuỗi cung ứng, tiến tới đảm bảo mục tiêu XK thuỷ sản đặt ra?
Thời gian tới, Tổng cục Thuỷ sản sẽ tăng cường hướng dẫn người nuôi về kỹ thuật, khoa học công nghệ tiên tiến, phù hợp, hiệu quả trong bối cảnh ảnh hưởng của covid-19; kêu gọi các thương lái, nhà máy chế biến thủy sản chung tay ủng hộ, tiếp tục thu mua sản phẩm thủy sản cho người dân trong giai đoạn hiện nay, không được nhân cơ hội ép giá gây thiệt hại cho người nuôi.
Bên cạnh đó, huy động các kho dịch vụ để chứa thủy sản nguyên liệu; tham gia hỗ trợ cùng nhà máy chế biến thu mua thủy sản nguyên liệu cho người nuôi; tiếp tục tháo gỡ, tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho thương lái tổ chức thu hoạch thủy sản, thu mua, vận chuyển, cung ứng vật tư đầu vào nhằm tạo điều kiện cho người dân bán sản phẩm và tiếp tục tái sản xuất.
Một giải pháp khác mà Tổng cục sẽ chú trọng đẩy mạnh là tuyên tuyền, động viên người dân tiếp tục duy trì sản xuất tránh xảy ra tình trạng thiếu thủy sản nguyên liệu phục vụ chế biến, XK vào các tháng cuối năm 2021 và đầu năm 2022; ưu tiên tiêm vắc xin phòng Covid-19 cho những người có nguy cơ bị lây nhiễm cao như tài xế vận chuyển, thương lái thu mua, công nhân thu hoạch thủy sản và công nhân của các nhà máy chế biến thủy sản.
Tổng cục Thuỷ sản xác định tiếp tục đề xuất với các cơ quan liên quan, chính quyền các địa phương khơi thông những ách tắc trong bốc xếp, thu mua, vận chuyển, tiêu thụ sản phẩm; tháo gỡ khó khăn, đảm bảo cho việc đi lại của thuyền viên, người trông coi tàu tại cảng nhưng vẫn thực hiện được các biện pháp phòng dịch; đảm bảo đủ số lao động để tàu đi hoạt động.
Ngoài ra, Tổng cục Thuỷ sản đề nghị Bộ NN&PTNT kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành liên quan và các địa phương quan tâm rà soát và có chính sách hỗ trợ cho toàn bộ chuỗi sản xuất nuôi trồng và khai thác thủy sản, nhất là người dân trực tiếp sản xuất (về thuế, điện, vốn…); ưu tiên bổ sung tiêm vắc xin đầy đủ cho lao động tham gia trong chuỗi và có cơ chế phù hợp để cho sản xuất trở lại trong điều kiện bình thường mới.
Xin cảm ơn ông!