163 con lợn nhập khẩu “bốc hơi” khi chưa qua kiểm dịch?

	Hải quan Cha Lo khởi tố vụ tự ý tiêu thụ lô lợn nhập khẩu hơn 1,8 tỷ đồng
	Phối hợp kiểm tra chặt các lô hàng cá tầm nhập khẩu, lấy mẫu ngay tại cửa khẩu nhập
	Hàng nghìn con lợn nhập khẩu “bỏ” cách ly

Đoàn công tác của Chi cục Hải quan cửa khẩu Cha Lo làm việc với ông Bùi Văn Huy (ngoài cùng bên phải).

Ngày 15/1/2021, ông Bùi Văn Huy, chủ hộ kinh doanh đăng ký làm thủ tục NK 163 con lợn thuộc tờ khai nhập khẩu số 103788508243/A11. Số lợn nhập khẩu là lợn bố mẹ thuần chủng để nhân giống Landrace-Large White parent Gilt, giống cái, hàng hóa không thuộc danh mục CITES, trọng lượng từ 90-130 kg/con, xuất xứ Thái Lan.

Đến 12/3, đoàn công tác của Chi cục Hải quan cửa khẩu Cha Lo đã tiến hành kiểm tra tại địa điểm mang hàng về bảo quản để cách ly kiểm dịch do cơ quan kiểm tra chuyên ngành chỉ định: Khu Đồng Chiềng, xã Hữu Văn, huyện Chương Mỹ, TP Hà Nội.

Nhóm phóng viên Tạp chí Hải quan đã có dịp đi cùng đoàn công tác của Chi cục Hải quan cửa khẩu Cha Lo trực tiếp đến địa điểm mang hàng về bảo quản để cách ly kiểm dịch. Qua ghi nhận, địa điểm trên là khu chuồng trại đặt ở xa khu vực dân cư, khu nuôi nhốt có mái che, xung quanh có tường rào ngăn cách đủ điều kiện để cách ly động vật. Thế nhưng, chúng tôi và các thành viên đoàn công tác không khỏi ngỡ ngàng, tại khu vực địa điểm cách ly này không có bất cứ con lợn nào, công nhân đang dọn vệ sinh khuôn viên chuồng trại.

Như vậy, 163 con lợn không được lưu giữ tại địa điểm cách ly kiểm dịch nêu trên.

Để tìm câu trả lời, đoàn công tác đã đến làm việc với Chi cục Thú y vùng I (đơn vị trực tiếp quản lý địa điểm cách ly). Tại đây, Chi cục Thú y vùng I cũng xác nhận đã lập biên bản vi phạm hành chính đối với Hộ kinh doanh Bùi Văn Huy về hành vi vi phạm không đưa động vật về nơi cách ly kiểm dịch đúng địa điểm đã được chấp thuận theo hồ sơ kiểm dịch và chuyển hồ sơ về Cục Thú y xử phạt vi phạm hành chính theo quy định.

Sau nhiều lần liên hệ, ngày 23/3/2021, đoàn công tác có buổi làm việc với ông Bùi Văn Huy, chủ hộ kinh doanh. Ông Huy thừa nhận, toàn bộ số lợn nhập khẩu thuộc tờ khai nêu trên không có Giấy chứng nhận Kiểm dịch động vật nhập khẩu và đã được tiêu thụ; trị giá lô hàng theo tờ khai nhập khẩu có giá trị lên đến hơn 1,8 tỷ đồng.

Làm việc với Chi cục Hải quan cửa khẩu Cha Lo, ông Bùi Văn Huy khai nhận, khi lô hàng 163 con lợn nêu trên hoàn tất thủ tục hải quan tại cửa khẩu Cha Lo, ông đã trực tiếp bán lô hàng cho ông Mai Văn Nam (địa chỉ: thị tứ Sim, huyện Triệu Sơn, tỉnh Thanh Hóa), với số tiền hơn 1,6 tỷ đồng (việc mua bán không thể hiện bằng chứng từ). Ngoài ra, ông Huy cho biết đã ủy quyền cho ông Mai Văn Nam vận chuyển về địa điểm cách ly tại khu Đồng Chiềng, xã Hữu Văn, huyện Chương Mỹ, TP Hà Nội.

Hình ảnh đoàn công tác ghi nhận tại địa điểm cách lý kiểm dịch ngày 12/3/2021.

Tại 2 buổi làm việc (ngày 23/3/2021 và 6/4/2021), ông Huy không xuất trình được văn bản ủy quyền cho ông Mai Văn Nam mà việc ủy quyền chỉ có ông Nguyễn Văn Hùng (nhân viên Công ty TNHH Đức Toàn làm chứng). Tuy nhiên, ông Hùng cho biết, không biết việc ủy quyền của ông Huy cho ông Mai Văn Nam và hoàn toàn không biết về việc mua bán, kinh doanh.

Theo Công văn số 108/TYV1-KD ngày 2/3/2021 của Chi cục Thú y vùng I và buổi làm việc ngày 11/3/2021, Chi cục Thú y vùng I xác nhận đã lập Biên bản vi phạm hành chính đối với Hộ kinh doanh Bùi Văn Huy về hành vi vi phạm không đưa động vật về nơi cách ly kiểm dịch đúng địa điểm đã được chấp thuận theo hồ sơ kiểm dịch, chuyển hồ sơ về Cục Thú y xử phạt vi phạm hành chính theo quy định và không cấp Giấy chứng nhận kiểm dịch động vật nhập khẩu đối với lô hàng.

Theo kết luận định giá tài sản của Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự huyện Minh Hóa, 163 con lợn là tang vật vi phạm trị giá hơn 1,8 tỷ đồng.

Theo quy định tại khoản 2, Điều 35 Luật Hải quan năm 2014: “Chủ hàng hóa chịu trách nhiệm bảo quản, lưu giữ hàng hóa tại địa điểm kiểm tra chuyên ngành hoặc địa điểm lưu giữ của chủ hàng hóa cho đến khi cơ quan Hải quan quyết định thông quan”. Do vậy, xác định hành vi bán lô hàng 163 con lợn nêu trên của ông Bùi Văn Huy là tiêu thụ hàng hóa trước thời điểm hoàn thành việc thông quan hàng hóa (quy định tại khoản 5, Điều 12 Nghị định số 128/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ).

Ngoài ra, căn cứ quy định tại điểm b, khoản 2, Điều 32 Thông tư số 38/2015/TT-BTC ngày 25/3/2015: “Người khai hải quan tự chịu trách nhiệm trước pháp luật trong việc vận chuyển, bảo quản hàng hóa tại địa điểm kiểm dịch đến khi có kết luận hàng hóa đáp ứng yêu cầu nhập khẩu mới được đưa hàng hóa ra lưu thông, sử dụng”. Do vậy, việc ông Huy tiêu thụ 163 con lợn chưa có kết luận hàng hóa đáp ứng yêu cầu nhập khẩu trước thời điểm hoàn thành việc thông quan hàng hóa, có trị giá số lượng, hàng hóa vi phạm lớn hơn 1,8 tỷ là hành vi buôn bán hàng hóa chưa được phép lưu hành, chưa được phép sử dụng tại Việt Nam”. Hành vi này có dấu hiệu vi phạm hình sự tội Buôn bán hàng cấm quy định tại Điều 190 Bộ luật Hình sự năm 2015 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017).