Xứ Truồi mít ngọt thơm dâu
Đặc sản dâu xứ Truồi. Ảnh:TTXVN |
Sử cũ ghi, Huế là do chữ Hoá đọc trại ra mà thành. Năm 1307, vua Trần Anh Tôn tiếp nhận châu Ô, châu Lý (còn gọi là châu Rí), nay là vùng đất phía nam tỉnh Quảng Trị đến Quảng Nam, là sính lễ mà vua Chăm Chế Mân dâng tặng khi được Thái Thượng hoàng Trần Nhân Tông và vua Trần Anh Tông gả Công chúa Huyền Trân. Vùng đất này được đổi tên thành Thuận Châu, Hoá Châu và rồi kết hợp thành phủ Thuận Hoá.
Có lẽ vì thế mà đi một vòng quanh Huế, người ta còn gặp những làng Nong, chợ Nọ, chợ Dinh, làng Sam, ngã ba Sình, chợ Sịa, Rú Chá, đầm Chuồn…
Trở lại với Truồi nhé. Làng Truồi thuộc huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên - Huế, nằm trong “tổ hợp” xứ Truồi với núi Truồi, sông Truồi, hồ Truồi – nơi có Thiền viện Trúc Lâm Bạch Mã… Làng quê yên bình, xưa nay nổi tiếng với nhiều đặc sản dâu Truồi, chè Truồi, mía Truồi, mít Truồi. Nhưng ngay cả những bậc cao niên ở đây cũng không cắt nghĩa được “Truồi” có nghĩa là gì, vì sao xứ Truồi lại có tên gọi đó.
Nằm cạnh làng Truồi là làng Nong (không phải “Nông”), chẳng hề có nghề đan lát nong, nia, rổ rá, dần sàng gì cả. Các nhà nghiên cứu đã từng tra cứu tự điển Hán - Nôm, Chăm Việt mà vẫn chưa có lời giải thích nào thoả đáng. Một kiến giải có lẽ xuôi tai hơn cả là hai từ này (Truồi và Nong) có nguồn gốc từ tiếng nói của người dân tộc Pa-cô, trước đây từng cư trú trong khu vực này, nay đã di cư vào vùng sâu hơn của dãy Trường Sơn. Người Pa-cô có từ a-truôi, nghĩa là con gà. Làng Truồi là làng Gà. Thực tế, làng Truồi nằm dưới chân núi Bạch Mã, ngày xưa cũng có thể đã có nhiều gà rừng, gà gô, gà lôi… Còn Nong? Trong tiếng Pa-cô, “Tnoong” nghĩa là cái cót thóc, cái vựa, cái lẫm đựng thóc. Có thể chăng, miền quê xưa nằm bên dòng sông Truồi chảy vòng vèo từ núi Bạch Mã đến đầm Cầu Hai được thiên nhiên ưu đãi, đất đai sông nước thuận lợi nên nghề trồng lúa phát triển, thóc lúa đầy bồ (?).
Nằm ở phía Bắc của thành phố Huế, cách chừng 30km có làng Sịa, có sản vật nổi tiếng là bánh tráng và nón lá. Trong tiếng Pa-cô, Tà Ôi, Si-á nghĩa là cá. Si-á lâu ngày đọc trại đi thành Sịa (?) Nằm gần một đầm phá nước lợ giàu tôm cá, nên đặt tên làng là làng Cá thì cũng có thể lắm chứ…
Là phiếm đàm cho vui vậy, chứ dù cho những giả thuyết ấy có đúng hay không thì những tên làng ngắn gọn, nôm na dễ nhớ ấy cứ còn lưu lại mãi, cả trong tâm khảm những người xa quê lẫn những du khách chỉ một đôi lần ghé lại.
Tin liên quan
Hải quan Quảng Ninh thu giữ 4.800 lít dầu Diezen lậu trên biển
16:18 | 10/04/2024 An ninh XNK
Bộ Tài chính Nga: Doanh thu từ nguồn dầu khí giảm 24% năm 2023
08:18 | 12/01/2024 Nhìn ra thế giới
OPEC+ cam kết tiếp tục hợp tác vì lợi ích của nền kinh tế toàn cầu
08:14 | 04/01/2024 Nhìn ra thế giới
Tăng năng suất từ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo
07:45 | 27/04/2024 Người quan sát
Phố chuyên doanh
14:00 | 26/04/2024 Người quan sát
“Lạc nhịp” hàng không-du lịch
07:45 | 23/04/2024 Người quan sát
Minh bạch tài chính và quản trị
07:35 | 21/04/2024 Người quan sát
Trông giữ xe không dùng tiền mặt
07:53 | 18/04/2024 Người quan sát
Tránh lãng phí khi sáp nhập
10:31 | 16/04/2024 Người quan sát
Tấn công mạng và chuyển đổi số
08:48 | 15/04/2024 Người quan sát
Cộng hưởng nhờ thương hiệu
06:29 | 14/04/2024 Người quan sát
Niềm tin gia tăng
09:48 | 10/04/2024 Người quan sát
Cấp thiết đầu tư cho an ninh mạng
08:55 | 08/04/2024 Người quan sát
Chủ động hơn phương án cho các kỳ nghỉ
06:35 | 07/04/2024 Người quan sát
Bắt đối tượng chuẩn bị xuất trái phép 150.000 USD qua biên giới
20:47 | 04/04/2024 An ninh XNK
Chuyện không nhỏ ở đô thị!
07:51 | 03/04/2024 Người quan sát
Tin mới
Làm gì để Việt Nam phát triển kinh tế sáng tạo?
Mặt trái của việc phát triển ổ ạt điện mặt trời mái nhà
Hơn 30.000 lượt khách xuất nhập cảnh qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị (Lạng Sơn)
Hải quan Hà Tĩnh: Thu ngân sách qua cụm cảng Vũng Áng - Sơn Dương tăng mạnh
Kiến nghị chuyển đổi một chi cục tại Đồng Nai sang mô hình hải quan cửa khẩu
LONGFORM: Hệ sinh thái Tài chính số- Lấy dữ liệu làm tài nguyên, lấy giải pháp đột phá làm nền tảng
16:55 | 16/04/2024 Megastory/Longform
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Cục trưởng Hải quan Khánh Hòa Nguyễn Văn Cường
22:04 | 05/04/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Đinh Ngọc Thắng
13:54 | 27/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Cục trưởng Cục Hải quan Quảng Nam Dương Xuân Sinh
09:44 | 02/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Trưởng Ban Cải cách, hiện đại hóa hải quan Đặng Thanh Dũng
14:53 | 28/02/2024 Infographics