Việt Nam đang trở thành điểm đến của đổi mới sáng tạo

	Thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia
	Chính phủ xác định đổi mới, sáng tạo là yếu tố then chốt của phát triển bền vững
	Kỳ vọng đổi mới sáng tạo thúc đẩy tăng trưởng kinh tế

DN quốc tế tìm hiểu về các sản phẩm, dịch vụ CNTT của Việt Nam tại Hội nghị VNITO 2019 diễn ra tuần qua tại TPHCM. Ảnh: N.H.

Điểm đến đổi mới sáng tạo

Ông Phạm Thiết Hoà, Giám đốc Trung tâm Xúc tiến thương mại và đầu tư TPHCM (ITPC) đánh giá, ngành công nghệ thông tin (CNTT) tại Việt Nam đang đứng trước bước ngoặt chưa từng có với tốc độ phát triển nhanh và ấn tượng, đóng góp không nhỏ vào tăng trưởng GDP và ngân sách nhà nước.

Ông Lâm Nguyễn Hải Long – Chủ tịch Danh dự Liên minh VNITO, Giám đốc Công viên Phần mềm Quang Trung (QTSC) cũng cho hay, cùng với sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ trên thế giới, Việt Nam đang có tỷ lệ các công ty khởi nghiệp cao thứ ba ở Đông Nam Á với 3.000 doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tính đến năm 2019 và tiếp tục tăng lên sau mỗi năm. Các công ty công nghệ của Việt Nam đang đi cùng xu hướng phát triển công nghệ mới của thế giới trong cuộc cách mạng công nghiệp (CMCN) 4.0 ở hầu hết các lĩnh vực: Dữ liệu lớn (Big Data), trí tuệ nhân tạo, học máy (AI/ML), Internet vạn vật (IoT), chuỗi khối (Blockchain), chuyển đổi số (Digital Transformation)... Bên cạnh đó, Chính phủ Việt Nam và TPHCM cũng đang triển khai các đề án xây dựng đô thị thông minh trong cả nước, thúc đẩy các chương trình khởi nghiệp sáng tạo và đề án xây dựng TPHCM trở thành trung tâm tài chính của khu vực và quốc tế. Đây chính là lợi thế rất lớn cho Việt Nam, đặc biệt là cho các doanh nghiệp muốn triển khai sản phẩm dựa trên nền tảng công nghệ mới, và cũng là cơ hội vàng để ngành công nghiệp CNTT Việt Nam bứt phá, trở thành "Trung tâm đổi mới sáng tạo – Innovation Hub" hàng đầu tại Đông Nam Á.

Ông Long chia sẻ, khoảng 10-15 năm trước, Việt Nam mới chỉ là nước XK và gia công phần mềm. Tuy nhiên, trong vòng 5 năm trở lại đây thì những sản phẩm phần mềm của Việt Nam đã bắt đầu xuất hiện. Theo đó, nếu trước đây các DN Việt Nam chủ yếu chỉ lập trình thuê, viết code thuê, thì vài năm gần đây các DN đã “sáng tạo thuê”, nghĩa là các DN nước ngoài thuê DN Việt Nam làm công việc sáng tạo và làm những sản phẩm mà họ chưa làm được hoặc ráp một phần với sản phẩm của họ. Trên cơ sở đó, ông Long đánh giá Việt Nam đã có đủ các yếu tố để trở thành điểm đến đổi mới sáng tạo.

Nói rõ hơn về điều này, ông Long cho biết, sau 10-15 năm gia công phần mềm thuê cho các đối tác nước ngoài, các DN Việt Nam đã tích lũy được kinh nghiệm và học hỏi được rất nhiều, từ đó có thể tự chuyển mình lên một nấc thang mới là tự làm ra sản phẩm và được thế giới công nhận. Ngoài ra, trình độ kinh tế- xã hội của Việt Nam ngày càng phát triển, tạo nguồn lực triển khai các hoạt động đổi mới sáng tạo. Về nhân lực, thời gian qua các trường Đại học đã có sự đầu tư rất cao về chất lượng. Các yếu tố đó tạo ra sức bật cho ngành CNTT của Việt Nam phát triển. “Hiện có rất nhiều bạn bè quốc tế đến Việt Nam không phải chỉ bán hàng mà còn tìm đối tác hợp tác để làm ra sản phẩm” – ông Long cho biết.

Thế giới ủng hộ

Theo các chuyên gia, hiện các nước trên thế giới, đặc biệt là các nước ở khu vực Đông Bắc Á rất quan tâm tới Việt Nam và xem Việt Nam là động lực cho đổi mới sáng tạo trong khu vực. Cụ thể, ông Park Jihwan, CEO công ty ThinkforBL (Hàn Quốc) cho biết, hiện thị trường và nguồn nhân lực kỹ sư phần mềm của Hàn Quốc đang bị thu hẹp, gây khó khăn cho các công ty Hàn Quốc. Giải pháp của ThinkforBL đối với vấn đề này là hợp tác với các đối tác toàn cầu. Và công ty đã chọn Việt Nam là địa điểm hàng đầu để giúp các công ty phần mềm Hàn Quốc gia tăng giá trị cạnh tranh toàn cầu.

Bà An Mei Chen, Giám đốc kỹ thuật cấp cao, Tập đoàn Qualcomm (Hoa Kỳ) cũng cho biết đang hỗ trợ một số công ty khởi nghiệp tại Việt Nam trong các vấn đề công nghệ và cách đưa các công nghệ đó ra toàn thế giới. Ngoài ra, Qualcomm cũng làm việc với nhiều nhà mạng Việt Nam từ các giai đoạn 3G, 4G, cho tới thời điểm hiện tại là 5G để chuẩn bị nền tảng kết nối cho thời kỳ chuyển đổi số. Bà An Mei Chen đánh giá hiện vẫn còn nhiều thị trường, cơ hội cho Việt Nam tham gia, sản xuất những dịch vụ mới, cải tiến như trí tuệ nhân tạo, đám mây, và công nghiệp IoT. Hiện Việt Nam đang đi rất đúng hướng khi thúc đẩy hệ sinh thái đổi mới, sáng tạo.

Ông Will Nguyen, Giám đốc sáng tạo KPMG Việt Nam cho biết, KPMG vừa thực hiện khảo sát đối với hơn 300.000 CIO (giám đốc CNTT) tại 108 quốc gia về xu hướng đầu tư công nghệ và chuyển đổi số của các DN, qua đó cho thấy đang có sự nhảy vọt ngân sách từ các DN ở mọi lĩnh vực dành cho CNTT. Trong đó, Việt Nam đang xếp thứ 2 trong 108 quốc gia trên toàn cầu về những cam kết thực hiện đầu tư các lĩnh vực CNTT và xếp vị trí thứ 3 cam kết đưa tự động hóa vào kinh doanh, sản xuất. Mặc dù trong 5 năm qua, mức độ đầu tư của DN cho CNTT của Việt Nam vẫn khá thấp (tỷ lệ 2%) so với khu vực ASEAN (khoảng 5%) nhưng tỷ lệ này ở Việt Nam hiện đang gia tăng hàng năm, nhất là các nhà sản xuất đang dần chuyển đổi sang tự động hóa. Đáng chú ý, trong 12 tháng qua, các DN ở Việt Nam đang dành sự quan tâm lớn đến việc đầu tư robot cho hoạt động sản xuất tự động hóa. Dự báo 2 - 3 năm tới sẽ có làn sóng lớn trong hoạt động này.

Trong khi đó, ông Lâm Nguyễn Hải Long đánh giá, dù các hoạt động đổi mới sáng tạo tại Việt Nam đang có sự phát triển rất tốt, nhưng đây mới chỉ là hoạt động tự thân, do thị trường thúc đẩy. Theo đó, nếu có chính sách cởi mở hơn thì hoạt động này chắc chắn sẽ phát triển mạnh mẽ hơn nữa. Bên cạnh đó, các nhà hoạch định chính sách cũng cần tạo ra được thị trường CNTT ở ngay trong nước để tạo đòn bẩy cho các sản phẩm của Việt Nam tiến ra nước ngoài. Theo ông Long, nếu chuyển từ gia công phần mềm sang phát triển sản phẩm, giá trị gia tăng thu về sẽ rất lớn, với mức tăng từ 20-40 lần và thương hiệu của Việt Nam cũng sẽ được lan toả nhanh trên thế giới.