Văn chương có thể làm bệ phóng cho điện ảnh
Bộ phim “Mắt biếc” dựa theo tác phẩm của Nguyễn Nhật Ánh. |
Tiểu thuyết lịch sử “Bắc Cung hoàng hậu” được Nhà Xuất bản Hội Nhà văn ấn hành năm 2013. Dù không phải sở trường ở thể loại này, nhưng bằng niềm tự hào được sinh ra và lớn lên ở Ninh Hiệp (Gia Lâm, Hà Nội), là quê mẹ của công chúa Lê Ngọc Hân, nên nhà thơ Nguyễn Vũ Tiềm viết “Bắc Cung hoàng hậu” như một cách tri ân tiền nhân. Tiểu thuyết lịch sử “Bắc Cung hoàng hậu” dựng lại bức tranh một thời tao loạn và hình ảnh một mỹ nhân tài sắc Lê Ngọc Hân hiện lên như điểm sáng rực rỡ. Cuốn sách của nhà thơ Nguyễn Vũ Tiềm chỉ là một trong hàng trăm tiểu thuyết được ra đời hàng năm ở Việt Nam. Thế nhưng, dường như những nhà làm phim nước ta vẫn chưa chú ý đến nguồn tài nguyên này. Vì sao phải nói vậy? Vì hiện nay điện ảnh vẫn khan hiếm kịch bản. Thậm chí, phải mua lại kịch bản để làm phim, theo dạng re-make. Đành rằng, không phải tiểu thuyết nào cũng có thể chuyển thành tác phẩm điện ảnh.
Không phải nói ngoa, hầu hết những bộ phim nổi bật nhất của điện ảnh Việt Nam đều xuất phát từ văn chương. Trước đây, điện ảnh Việt tập hợp được cả một đội ngũ những nhà văn tài năng và tâm huyết như Vũ Bão, Nguyễn Khắc Phục, Nguyễn Mạnh Tuấn, Nhật Tuấn, Hoàng Văn Bổn, Chu Lai… Đáng tiếc, giờ đây thưa vắng dần những nhà văn cộng tác với điện ảnh. Không dễ có được những đạo diễn có khả năng viết lách như Đặng Nhật Minh để tự sáng tác kịch bản cỡ “Thị xã trong tầm tay” hoặc “Bao giờ cho đến tháng Mười”.
Những đạo diễn tài ba nhất luôn có ý thức xây dựng lương duyên điện ảnh và văn chương. Dựa trên nền tảng có sẵn của văn chương, từ chi tiết cho đến cấu trúc từng được nhà văn đầu tư hao tâm tổn trí, đạo diễn sẽ có được bộ khung tương đối vững chắc cho bộ phim. Chiều dài điện ảnh Việt đã chứng minh chân lý ấy với các bộ phim “Vợ chồng A Phủ”, “Chị Dậu”, “Làng Vũ Đại ngày ấy, “Thời xa vắng”, “Mùa len trâu”, “Trăng nơi đáy giếng” và gần đây là “Cánh đồng bất tận”, “Hương Ga”, “Thiên mệnh anh hùng”, “Quyên”, “Người trở về”… Đáng chú ý hơn, chỉ với tiểu thuyết “Bến không chồng” của nhà văn Dương Hướng, đạo diễn Lưu Trọng Ninh không chỉ có tác phẩm điện ảnh cùng tên, mà còn làm thêm bộ phim truyền hình “Thương nhớ ở ai”.
Trong giai đoạn phim truyền hình ăn nên làm ra, văn chương được trưng dụng khá nhộn nhịp. Riêng khu vực phía Nam, đã có cả dòng phim chuyển thể từ tiểu thuyết của Hồ Biểu Chánh như “Con nhà nghèo”, “Con nhà giàu”, “Chúa Tàu Kim Quy”, “Tình án”, “Cay đắng mùi đời”, “Lòng dạ đàn bà”, “Tại tôi”, “Ngọn cỏ gió đùa”, “Khóc thầm”, “Hai khối tình”… Kịch bản phim truyền hình dựa theo lớp lang có sẵn của tiểu thuyết, dù sao cũng đơn giản hơn kịch bản điện ảnh. Chọn lấy mạch tình huống nào của tiểu thuyết để kể một câu chuyện dài 150-180 phút trên màn bạc cũng là bài toán đầy thách thức. Để có được bộ phim ăn khách “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh”, đạo diễn Victor Vũ thổ lộ: “Khi nhận được kịch bản chuyển thể “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh”, đọc xong thì tôi thấy có quá nhiều tuyến nhân vật nên tạm gác lại một thời gian vì chưa biết sẽ kể theo tuyến nhân vật nào. Về sau, tôi tìm mua và đọc nhiều tác phẩm của Nguyễn Nhật Ánh, cảm xúc trỗi dậy nên tôi cùng Đoàn Nhật Nam viết lại kịch bản lần thứ hai, tập trung vào tình cảm anh em và có được nội dung ưng ý trên phim!”.
Quan hệ giữa điện ảnh và văn chương là sự cộng sinh đáng trân trọng. Khi tác phẩm được làm phim thì số lượng bản in trên thị trường sách cũng tăng vọt. Tuy nhiên, có trường hợp ngoại lệ là sức hút của nhà văn ăn khách như Nguyễn Nhật Ánh lại khiến các đạo diễn hào hứng đi tìm tác phẩm để chuyển thể. Ngoài bộ phim “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” thì hai tác phẩm cũ của Nguyễn Nhật Ánh cũng được tái sinh trên màn bạc là “Cô gái đến từ hôm qua” và “Mắt biếc”, đồng thời hai tác phẩm khác cũng được làm phim là “Ngồi khóc trên cây” và “Thiên thần nhỏ của tôi”.
Làm phim từ tác phẩm văn chương, không phải không có áp lực cho các đạo diễn. Nếu phim thành công, có khi bị mang tiếng là ăn theo nguyên bản. Ngược lại, nếu phim thất bại, thì bị công chúng phê phán làm hỏng nguyên bản. Thế nhưng, hơn bao giờ hết, điện ảnh Việt hôm nay không nên thờ ơ với nguồn tài nguyên văn chương đang có sẵn, như lý giải của nhà biên kịch Tô Hoàng: “Phần đông đạo diễn vẫn chịu sức ép cân đong lỗ lãi của nhà sản xuất. Vì vậy, muốn hay không phim của họ vẫn phải tuân thủ công thức Tình+ Hành động + Hài+ Những tên tuổi diễn viên đang “hot”. Để bổ cứu hoặc nắn chỉnh phần nào tình trạng sản xuất phim ở nước ta, tôi thiết tha kêu gọi các nhà sản xuất, các đạo diễn hãy quay trở lại với nền văn học của chúng ta, nếu thực sự muốn tìm đến một bộ phim hay. Nhà văn hầu như đã bảo đảm 30- 40%, thậm chí hơn thế cho thành công trong bộ phim tương lai của các bạn. Tức bảo đảm cho cốt truyện trong phim rồi. Vấn đề còn lại là các bạn hãy dành tâm huyết, vốn hiểu biết và công sức để chuyển tải từ ngôn ngữ văn chương qua ngôn ngữ tổng hợp của điện ảnh mà thôi!”. TUY HÒA
Tin liên quan
Thu Hà phía "Hướng dương ngược nắng"
08:15 | 28/12/2020 Giải trí
Gom nhặt giai thoại một vùng ký ức văn chương
07:00 | 18/10/2020 Giải trí
Tìm nguồn kịch bản cho điện ảnh
08:00 | 20/09/2020 Góc nhìn văn hóa
HLV Trương Việt Hoàng: “Mourinho Việt Nam” và thử thách cực đại trong năm 2021
10:23 | 31/12/2020 Giải trí
2020 – một năm nhiều mất mát của showbiz Việt
08:28 | 31/12/2020 Giải trí
Thời trang thế giới 2020: Thoát khỏi lối mòn để vượt qua khủng hoảng hậu Covid-19
09:08 | 30/12/2020 Giải trí
Top 10 cầu thủ săn bàn tốt nhất năm 2020: Ibrahimovic và Messi “hít khói” Ronaldo
09:07 | 30/12/2020 Giải trí
Ronaldo vượt qua Messi để giật giải “Cầu thủ xuất sắc nhất thế kỷ”
12:23 | 28/12/2020 Giải trí
Dư âm ĐT Việt Nam 2-2 U22 Việt Nam: Điểm sáng Quang Hải, nỗi lo hàng phòng ngự
08:03 | 28/12/2020 Giải trí
Những sự kiện thể thao nổi bật của năm 2020
07:41 | 28/12/2020 Giải trí
Nhiều nghệ sỹ hàng đầu tham gia đêm nhạc "Quy Nhơn Ngày xanh nắng"
21:46 | 27/12/2020 Giải trí
Top 10 thương vụ chuyển nhượng gây ấn tượng nhất năm 2020
15:21 | 26/12/2020 Giải trí
FIFA phân bổ suất dự World Cup nữ 2023: Thử thách cực lớn cho ĐT nữ Việt Nam
15:56 | 25/12/2020 Giải trí
Tiềm năng phát triển thể thao điện tử tại Việt Nam còn rất lớn
15:47 | 25/12/2020 Giải trí
Chuyển đổi số trong thể thao: Xu hướng phát triển tất yếu
13:17 | 24/12/2020 Giải trí
Dư âm ĐT Việt Nam 3-2 U22 Việt Nam: Thầy Park lo nhiều hơn vui
08:44 | 24/12/2020 Giải trí
Tin mới
Ra mắt Bộ quy tắc đạo đức, ứng xử nghề nghiệp môi giới bất động sản
Sẽ có nhiều điểm mới quản lý loại hình gia công, sản xuất xuất khẩu
Chú trọng hỗ trợ thuế cho các lĩnh vực mang tính động lực tăng trưởng
TP Hồ Chí Minh: Phổ biến pháp luật cho người Việt Nam ở nước ngoài
Giúp người tiêu dùng “Hiểu hàng thật - Tránh hàng giả”
Chương trình Chuyển động Hải quan kỳ 2 tháng 11/2024
14:31 | 21/11/2024 Hải quan
(LONGFORM) Sứ mệnh phát triển quan hệ đối tác Hải quan- Doanh nghiệp
10:58 | 11/11/2024 Hải quan
Podcast Hải quan Online tổng hợp tuần 2 tháng 11/2024 (từ ngày 4/10 đến 10/11/2024)
08:52 | 11/11/2024 Multimedia
(INFOGRAPHICS): Thu ngân sách tại 10 đơn vị hải quan tăng 11,86%
14:03 | 04/11/2024 Infographics
(INFOGRAPHICS) 32 tỷ USD kim ngạch xuất nhập khẩu nửa đầu tháng 10
09:14 | 29/10/2024 Infographics