Tự thân cũng phải vận động

Nói là thế nhưng không thể chủ quan. Những yếu tố bên ngoài như biến động phức tạp của giá nhiên liệu (xăng, dầu, gas); tác động vòng 2 của việc tăng giá điện; rủi ro về thiên tai bão lũ là áp lực chính, chứa đựng bất ngờ, có thể ảnh hưởng mạnh đến lạm phát nhưng lại nằm ngoài khả năng kiểm soát của các cơ quan điều hành trong nước.

Bên cạnh đó, lạm phát còn bị tác động từ việc điều chỉnh một số mặt hàng do Nhà nước quản lý như dịch vụ y tế (điều chỉnh bước 3), giáo dục, độ trễ của việc tăng lương cơ sở,… Chưa kể, những yếu tố bên ngoài tác động trực tiếp lên mặt bằng giá nói chung còn có thể tác động đến lạm phát kỳ vọng nếu như không chú trọng công tác thông tin, tuyên truyền và công khai, minh bạch về giá.

Ảnh hưởng từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008-2009 đã đẩy lạm phát của Việt Nam lên mức trên 18% vào năm 2011. Mặc dù kịch bản này khó có khả năng lặp lại nhưng chúng ta cũng không thể chủ quan được khi mà các yếu tố có khả năng chi phối đến lạm phát lại đến từ bên ngoài như phân tích ở trên. Để có thể kiểm soát lạm phát trong năm 2019, cần phải có các giải pháp cụ thể ngay từ bây giờ.

Theo đó, Chính phủ cần tiếp tục kiên trì theo đuổi mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô như đã làm trong năm 2017 và 2018. Nhưng quan trọng hơn, bản thân doanh nghiệp và mỗi người dân cũng cần phải “tự thân vận động”, có các giải pháp riêng cho mình để giảm thiểu ở mức thấp nhất những tác động tiêu cực. Tiết kiệm chi phí sản xuất, tránh để hàng tồn kho ở mức cao là những giải pháp các doanh nghiệp có thể thực hiện được ngay. Ngoài ra, đối với các dự án mới thì doanh nghiệp cần tính đến việc huy động nguồn vốn từ thị trường chứng khoán thay vì từ các ngân hàng để tránh nguy cơ gia tăng chi phí sản xuất kinh doanh. Còn đối với người dân, cần hạn chế ở mức tối đa việc vay vốn cho mục đích tiêu dùng trong dài hạn. Điển hình là hoạt động vay mua nhà, cần phải rút ngắn thời gian trả nợ và giảm tỷ lệ vay nợ, mức an toàn theo tính toán của các chuyên gia kinh tế là tối thiểu 50%.