TP Hồ Chí Minh: Nguồn đất công đang bị lãng phí, thất thoát lớn về ngân sách

	TP Hồ Chí Minh: Tập trung xử lý, đấu giá đất nhằm tăng nguồn thu ngân sách
	TPHCM tìm giải pháp khai thác hiệu quả quỹ đất ven sông rạch vì lợi ích công cộng
	Nhiều sở ngành TPHCM chưa sử dụng tốt nguồn lực đầu tư công
	Đấu giá công khai đất “vàng” tránh thất thoát nguồn lực quốc gia

Trong khi việc sử dụng nguồn đất công đang rất lãng phí thì nhu cầu về quỹ đất phục vụ nhu cầu thật của người mua để ở lại đang thiếu. Ảnh: ST

“Đất vàng” bị lãng phí

Theo thống kê của Sở Tài nguyên và Môi trường và Sở Xây dựng TPHCM, hiện trên địa bàn thành phố còn hơn 11.000 căn hộ và nền đất tái định cư bỏ trống, chưa được bố trí sử dụng; gần 200 khu đất công đã sử dụng sai mục đích và 110 khu đất công còn bỏ trống. Thậm chí, theo công bố của Thanh tra TPHCM hồi tháng 5/2020, chỉ riêng huyện Củ Chi có tới 81 địa chỉ nhà đất công cho thuê không qua đấu giá và hàng trăm địa chỉ khác phải rà soát, sắp xếp lại vì bỏ hoang, cho thuê sai mục đích…

Bên cạnh đó, theo khảo sát của Trung tâm Phát triển quỹ đất TPHCM, hiện có 1.104 khu đất do 28 đơn vị là tổng công ty và công ty vốn nhà nước quản lý. Trong số này, có hàng trăm khu đất bị sử dụng sai mục đích như hợp tác kinh doanh, cho thuê, bố trí nhà ở không đúng quy định... Đặc biệt, nhiều khu “đất vàng” do các tổng công ty, công ty có 50 - 100% vốn nhà nước đang quản lý, sử dụng một diện tích đất rất lớn nhưng gây lãng phí, thất thoát lớn về ngân sách do sử dụng không đúng mục đích.

Điển hình, trong kết luận về sai phạm tại dự án bất động sản tại số 33 Nguyễn Du, số 34-36-42 Chu Mạnh Trinh, phường Bến Nghé, quận 1, TPHCM vừa ban hành mới đây, Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra hàng loạt sai phạm của Tổng công ty Lương thực miền Nam (Vinafood 2) trong chuyển đổi đất công thành đất tư. Theo đó, sau khi được TPHCM giao 4 cơ sở nhà đất nêu trên, Vinafood 2 đã hợp tác lòng vòng với Công ty Việt Hân để chuyển nhượng trái phép đất công thành đất tư, lập dự án khống trên khu đất để vay nhiều ngàn tỉ đồng từ ngân hàng.

Đáng lưu ý, Thanh tra Chính phủ cho biết, trong quá trình hợp tác với nhà đầu tư tư nhân chuyển đổi đất công thành đất tư, Vinafood 2 đã bốn lần cố ý làm trái ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng. Đó là, Vinafood 2 không thực hiện lập lại phương án sắp xếp 4 cơ sở nhà đất theo quyết định 09 năm 2007 của Thủ tướng để trình cấp có thẩm quyền thẩm định, trình Thủ tướng quyết định; Vinafood 2 tự ý liên kết hợp tác với Công ty Việt Hân, không lập thủ tục liên kết, góp vốn trình Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Bộ Tài chính thẩm định trước khi trình Thủ tướng quyết định.

Bên cạnh đó, dù UBND TPHCM, Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn có rất nhiều văn bản hướng dẫn, yêu cầu Vinafood 2 phải xây dựng phương án thoái vốn góp tại Công ty Việt Hân Sài Gòn, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt nhưng Vinafood 2 không thực hiện…

Để quản lý hiệu quả, minh bạch

Trung tâm Phát triển quỹ đất TPHCM thông tin, trong 5 năm qua, cơ quan này đã bán đấu giá thành công 8 khu đất, thu về ngân sách nhà nước hơn 1.700 tỷ đồng. Số nhà đất còn lại được giao cho các đơn vị khác quản lý theo chỉ đạo của UBND thành phố Hồ Chí Minh. Hiện Trung tâm Phát triển quỹ đất TPHCM đang quản lý 123 khu đất thuộc đối tượng sắp xếp lại, xử lý tài sản công. Trong số này, đơn vị đã khai thác tạm thời 41 khu đất bằng hình thức cho thuê ngắn hạn. Đến nay, số tiền thu được từ việc cho thuê ngắn hạn đạt trên 110 tỷ đồng. Toàn bộ nguồn thu này được nộp vào ngân sách nhà nước.

Thời gian qua, TPHCM cũng đã xử lý nghiêm nhiều trường hợp sai phạm. Tuy nhiên, việc thu hồi đang gặp nhiều khó khăn. Có không ít doanh nghiệp còn đem cho thuê lại, hưởng chênh lệch nhưng không đóng thuế, gây thất thu ngân sách nhưng hình thức xử lý hiện chỉ dừng ở mức xử phạt vi phạm hành chính nên không đủ sức răn đe. Trước thực trạng nhức nhối trong quản lý tài sản công, bà Phan Thị Thắng, Phó Chủ tịch UBND TPHCM cho biết, UBND TPHCM đã yêu cầu Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố xây dựng phương án xử lý cho từng nhóm nhà đất, trong đó có phương án bán đấu giá theo quy định của pháp luật. Đối với nhà đất sử dụng sai mục đích hoặc để trống, cần xây dựng phương án, kế hoạch quản lý, sử dụng đúng mục đích, tránh lãng phí, khắc phục những bất cập trong việc giao đất, cho thuê đất. Đồng thời, giao Sở Tài nguyên và Môi trường TPHCM phối hợp với các cơ quan có liên quan nghiên cứu cập nhật lên bản đồ các danh mục nhà đất thuộc sở hữu nhà nước để quản lý hiệu quả, công khai, minh bạch.

Trong khi việc sử dụng nguồn đất công đang rất lãng phí thì nhu cầu về quỹ đất phục vụ nhu cầu thật của người mua để ở lại đang thiếu. Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA) cho rằng, để giải quyết tình trạng “nhà bỏ không” như tại một số dự án, cần có biện pháp tạo thanh khoản cho thị trường bằng cách kích cầu, hỗ trợ trực tiếp về tài chính, lãi suất, thuế nhằm kêu gọi, thu hút nhà đầu tư sử dụng hiệu quả tài nguyên đất.