Tình yêu Hải quan trong thơ Nguyễn Xuân Sang

Nhà thơ Nguyễn Xuân Sang.

Với tình yêu ngành, yêu nghề tha thiết nên anh dành một phần không nhỏ số lượng bài viết về chủ đề Hải quan cho tập thơ, với 16 bài trong 72 bài của tập thơ “Mùa thu trái chín”, như: Thương cảng Cát Lở; Chiều thu Lao Bảo; Lính Hải quan đường bộ, mà em!; Ở giữa hai mùa; Biên giới mùa khô; Tôi yêu cô gái Hải quan; Thầy giáo Hải quan; Mai rừng về biển; Cuối năm thăm cửa khẩu Cha Lo; Trưa cuối cùng ở Hải quan Phú Mỹ; Khúc hát ca nô HQ – 05...

Đã từng công tác ở Hải quan cửa khẩu quốc tế Lao Bảo (Quảng Trị), hàng ngày anh trực tiếp kiểm tra hàng hóa xuất nhập khẩu, tiếp xúc với cánh lái xe Việt Nam, lái xe Lào và cư dân hai bên biên giới. Hình ảnh những người lái xe Lào rất đỗi hiền lành, thân thiện, nhận hàng quá cảnh từ cảng Đà Nẵng về Lào, mỗi lần xe qua cửa khẩu quốc tế Lao Bảo: “... Anh lái xe Lào rất đỗi quen thân/ Chào cửa khẩu, chào anh Hải quan trẻ/ Xa - ma - khi, xa - ma - khi thân thiết thế/ Một ngõ – hai nhà, một cành biếc – hai hoa... (Chiều thu Lao Bảo).

Phần lớn các cán bộ công chức Hải quan hiện nay đang làm nhiệm vụ ở những nơi xa xôi, còn nhiều khó khăn gian khổ, thiếu thốn cả vật chất lẫn tinh thần, đó là những cửa khẩu đường bộ dọc dài dải đất biên cương của Tổ quốc, mùa khô thiếu từng giọt nước ngọt hay phải chống chọi với những cơn sốt rét: “... Mưa tối mặt, hạn nung vàng ngàn lá/ Suối khô rang mong mưa xuống khát thèm/ Những lúc ấy lòng mơ về biển cả/ Lính Hải quan đường bộ, mà em!/ Uống nước rừng da xanh màu lá/ Cơn sốt rình quật đến lả mềm/ Ốm rồi khỏe có gì đâu lạ/ Lính Hải quan đường bộ, mà em!... (Lính Hải quan đường bộ, mà em!)

Khi bàn về đề tài hải quan trong thơ, một nhà thơ nổi tiếng đã nói vui: Có những đề tài dễ gợi rung cảm cho thơ như nghề biển nghề rừng, còn truy đuổi đối tượng buôn lậu mà đưa vào thơ thì thật khó! Họa chăng chỉ viết bài báo hình sự! Một nhà thơ có tài cũng chỉ dùng được một nửa tài năng khi viết về đề tài này! Thế mà, do sống hết lòng với công việc, trực tiếp làm nhiệm vụ ở cửa khẩu, Nguyễn Xuân Sang không những viết sâu về hải quan, anh còn dùng cả thuật ngữ nghề nghiệp gắn vào thiên nhiên: “Nắng nhập về chẳng quota/ Mưa xuất đi không giấy phép/ Bầu trời tháng hai sáng đẹp/ Bỗng dưng cuồn cuộn gió Lào… (Biên giới mùa khô).

Ngày đi trực ca cửa khẩu nhưng khi đêm về, những người lính trẻ Hải quan nhiệt tình đứng lớp xóa mù chữ cho trai gái bản Ka Tăng biết đọc biết viết, biết yêu làng bản miền biên giới, nghe theo lời dạy của các chú Hải quan, không tin những kẻ xấu xúi giục làm những điều đen tối: “… Bên bờ suối mở lớp về đêm/ Thầy là chú Hải quan rất trẻ/ Ngọn đèn nhen suy tư lặng lẽ/ Xua tối tăm khuôn mặt các em… (Thầy giáo Hải quan).

Ở các cửa khẩu đường hàng không, đường bộ công chức hải quan làm nhiệm vụ 24/24h kể cả các ngày Lễ, Tết. Vì vậy, trong một chuyến lên thăm Chi cục Hải quan cửa khẩu Cha Lo, thuộc Cục Hải quan tỉnh Quảng Bình, khi “mục sở thị” sự bận rộn của cán bộ công chức “nơi rừng núi miền Tây Tổ quốc”, nhà thơ lưu luyến khi chia tay: “...Công chức Hải quan bám trụ năm trường/ Ngày Tết đến bên nhau làm nhiệm vụ/ Xin chào nhé, thơ mấy dòng chưa đủ/ Hẹn mai này sẽ thăm lại Cha Lo (Cuối năm thăm cửa khẩu Cha Lo).

Từ Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Phú Mỹ, Cục Hải quan tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, giữa năm 2014 anh chuyển về Đội kiểm soát Hải quan, trực tiếp phụ trách ca nô HQ – 05. Với những lần nhận lệnh tuần tra kiểm soát khu vưc phao số “0” biển Bãi Trước Vũng Tàu, dọc con sông Dinh từ cảng Dầu khí đến cảng Đồng Nai dài mấy chục km để chống buôn lậu trên biển, trên sông. Ca nô Hải quan tuần tra lướt sóng trên thì nắng, dưới thì nước, phía trước thì gió quật, phía dưới thì sóng chao, vì vậy những gương mặt anh em Hải quan đi tuần tra trông thật rắn rỏi và cũng thật đáng yêu: “…Ai máy, ai boong, ai lái đã lập trình/ Tiếng máy nổ giòn, ca nô lướt sóng/ Trời nước mêng mang, mây bay gió lộng/ Đường tuần tra, mắt quan sát từ xa… (Khúc hát ca nô HQ - 05).

Tập thơ “Mùa thu trái chín” của công chức hải quan-nhà thơ Nguyễn Xuân Sang như một món quà thơ tặng bạn đọc nhân ngày Truyền thống ngành Hải quan Việt Nam năm 2019.

Vũng Tàu, 25/8/2019