Facebook Twitter youtube Tiktok

Thực thi Công ước CITES trong lĩnh vực hải quan - Còn nhiều khó khăn cần tháo gỡ

(HQ Online) - Từ khi Việt Nam tham gia Công ước về buôn bán quốc tế các loại động vật, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES) năm 1994, công tác thực thi kiểm soát bảo vệ động vật hoang dã nguy cấp theo chuỗi luôn được Hải quan quan tâm và xác định là một nhiệm vụ trọng tâm của Ngành. Những năm gần đây, Hải quan Việt Nam đã chủ trì, phối hợp phát hiện và bắt giữ hàng trăm vụ vi phạm, trong đó có nhiều vụ quy mô lớn.
Ấn Độ và Anh hợp tác chia sẻ thông tin trong lĩnh vực hải quan
Làm rõ khái niệm “khai sai so với thực tế” trong xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực hải quan
Xử lý hơn 3.000 vụ vi phạm trong lĩnh vực hải quan
Cục Hải quan Đà Nẵng vừa phối hợp các cơ quan chức năng phát hiện hơn 138kg sừng động vật nghi là sừng tê giác, hơn 3,1 tấn xương động vật nghi là xương của động vật thuộc Danh mục các loài động vật, thực vật hoang dã quy định trong các phụ lục của Công ước CITES
Cục Hải quan Đà Nẵng vừa phối hợp các cơ quan chức năng phát hiện hơn 138kg sừng động vật nghi là sừng tê giác, hơn 3,1 tấn xương động vật nghi là xương của động vật thuộc Danh mục các loài động vật, thực vật hoang dã quy định trong các phụ lục của Công ước CITES

Trọng điểm đường biển và hàng không

Theo báo cáo của các cục hải quan địa phương, hầu hết các vụ buôn lậu động vật, thực vật quý hiếm điển hình với quy mô lớn trong giai đoạn từ năm 2017 đến 2020 đều thực hiện tại các cửa khẩu đường biển và đường hàng không, với các thủ đoạn tinh vi hơn so với giai đoạn trước đó. Số lượng vụ buôn lậu bằng đường biển chiếm khoảng 50% số vụ buôn lậu điển hình các loài động, thực vật hoang dã trong giai đoạn 2017 - 2020.

Hầu hết tội phạm buôn lậu động vật hoang dã chọn tuyến đường biển do thuận lợi trong quá trình vận chuyển với số lượng lớn. Chính vì vậy mà nhiều cảng biển của Việt Nam đã bị đưa vào diện cảnh báo cao về việc bị lợi dụng làm tuyến đường buôn lậu ngà voi và vẩy tê tê, trong đó 3 cảng được xếp vào diện rủi ro cao khu vực cảng Hải Phòng, cảng Đà Nẵng và cảng Cát Lái (TP.HCM). Các nước xuất xứ thường là các nước châu Phi nơi có điều kiện tự nhiên hoang dã. Hàng hóa được quá cảnh thường qua các cảng biển tại Campuchia, Malaysia, Singapore, Hong Kong (Trung Quốc). Đích đến của của các hàng hóa động, thực vật hoang dã thường là Campuchia, Trung Quốc, Malaysia và Việt Nam.

Đối với tuyến hàng không, đa số vụ việc đã phát hiện có tính chất nghiêm trọng, thủ đoạn tinh vi, nhiều nhất là các vụ vận chuyển trái phép ngà voi và sừng tê giác. Các đối tượng chủ yếu mua bán ngà voi, sừng tê giác tại các nước châu Phi, sau đó vận chuyển bằng đường hàng không về sân bay quốc tế Nội Bài hoặc Tân Sơn Nhất để buôn bán, vận chuyển trái phép sang các nước lân cận, như Trung Quốc. Để qua mắt lực lượng Hải quan, các đối tượng thường cất giấu trong các đồ vật, bôi tỏi lên sản phẩm, chia nhỏ, cất giấu ngụy trang trong va-li… Sau đó, móc nối với một số đối tượng có nhiệm vụ trong sân bay để tuồn hàng ra ngoài.

Để đấu tranh với các vụ buôn bán, vận chuyển trái phép động thực vật hoang dã, những năm qua, Tổng cục Hải quan đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn triển khai hiệu quả Cơ chế một cửa quốc gia trong việc cấp Giấy phép CITES, đồng thời phối hợp giữa lực lượng Hải quan các cấp và các lực lượng chức năng trong chia sẻ thông tin, tuần tra, kiểm soát, đấu tranh phát hiện, xử lý các đường dây, ổ nhóm buôn bán trái phép động, thực vật hoang dã.

Mặt khác, Hải quan Việt Nam luôn tích cực, chủ động nắm bắt tình hình, thu thập, phân tích và sàng lọc thông tin, dữ liệu từ các địa bàn, từ hệ thống cơ sở dữ liệu của Ngành, từ hệ thống trinh sát, từ các cơ quan, lực lượng chức năng, tổ chức trong và ngoài nước, từ hệ thống tin báo, tố giác tội phạm và từ các nguồn công khai, bí mật khác nhằm nâng cao hiệu quả dự báo, cảnh báo tình hình, phát hiện sớm các nghi vấn, xác định trọng điểm, kịp thời tổ chức các phương án đấu tranh, triệt phá thành công nhiều chuyên án, vụ việc lớn, phức tạp.

Thực thi Công ước CITES trong lĩnh vực hải quan - Còn nhiều khó khăn cần tháo gỡ

Nhiều khó khăn cần tháo gỡ

Bên cạnh thành tích đạt được, công tác đấu tranh, xử lý đối với các vi phạm liên quan đến động, thực vật hoang dã đang gặp nhiều khó khăn.

Thứ nhất, Luật Hải quan đã có quy định, chế tài về tội buôn lậu và vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới nhưng chưa đủ sức để ngăn chặn các hành vi vi phạm này. Trong khi ngành Hải quan phát hiện, bắt giữ nhiều vụ vận chuyển trái phép động, thực vật hoang dã, nhưng Nghị định 157/2013/NĐ- CP quy định xử phạt hành chính về quản lý rừng, phát triển rừng, bảo vệ rừng và quản lý lâm sản chỉ quy định về thẩm quyền xử phạt của các lực lượng Công an, Biên phòng, chưa quy định thẩm quyền xử phạt của lực lượng Hải quan.

Thứ hai, công tác giám định tốn kém, đôi khi gặp khó khăn do một số trường hợp tang vật có số lượng ít, không đủ làm mẫu vật. Việc giám định tang vật là quy định bắt buộc, song để thực hiện xử lý cần có kết quả giám định tư pháp. Nhưng việc giám định thường chậm, tốn kém do các quy định của pháp luật về giám định tư pháp. Hiện chưa có cơ quan nào được chỉ định là cơ quan khoa học CITES để giám định những mẫu vật nghi có nguồn gốc từ động vật hoang dã như ngà voi, sừng tê giác…

Thứ ba, khó khăn trong việc xử lý vật chứng là động vật hoang dã, nguy cấp, quý, hiếm. Đến nay chưa có văn bản nào quy định cơ quan quản lý chuyên ngành có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật đối với tang vật động vật hoang dã, nên rất khó khăn việc bàn giao vật chứng. Mặt khác, đối với tang vật là động vật đã chết, sản phẩm động vật (da, bộ phận cơ thể…), các đơn vị Hải quan địa phương chưa có kho đông lạnh để bảo quản nên rất khó khăn cho việc quản lý và thiếu kinh phí nếu đi thuê, do vậy không đảm bảo an toàn; việc lưu giữ sản phẩm này thời gian dài sẽ gây hư hỏng, ô nhiễm.

Thứ tư, khó khăn trong việc xác định trị giá tang vật vi phạm, bởi các loài động vật nguy cấp, quý, hiếm bị cấm (nhóm IB) lưu hành trên thị trường nên không có giá thị trường để đối chứng. Do đó việc định giá tang vật vi phạm theo quy định tại Khoản 3 Điều 60 Luật Xử lý vi phạm hành chính gặp vướng mắc khi không có căn cứ để xác định giá trị.

Ngoài việc tháo gỡ các vướng mắc nêu trên, trong quá trình thực hiện lực lượng Hải quan cần sự phối hợp tích cực hơn nữa từ các lực lượng chức năng như Công an, Biên phòng… ngay từ khâu trao đổi thông tin, phối hợp, tập huấn, xử lý và bắt giữ.

Đồng thời, tăng cường mở rộng hợp tác quốc tế, phục vụ tốt nhất cho công tác đấu tranh, phòng, chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới; chú trọng thu thập thông tin trong nước và quốc tế về động vật hoang dã và các vụ việc bắt giữ, thủ đoạn buôn lậu để chủ động phân tích, dự báo, bảo đảm việc phòng ngừa, ngăn chặn, điều tra xác minh đạt được hiệu quả cao.

Công ước về Buôn bán quốc tế các loài Động vật, thực vật hoang dã, nguy cấp (Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora - CITES) là Hiệp định giữa các Chính phủ được ký kết vào năm 1973, nhằm mục tiêu kiểm soát hoạt động buôn bán quốc tế mẫu vật của các loài động, thực vật hoang dã một cách bền vững.

Sau khi trở thành thành viên thứ 121 của Công ước CITES vào năm 1994 và thuộc 10 nước có đa dạng sinh học cao nhất thế giới, trong đó có nhiều loài nguy cấp, quý hiếm, Việt Nam đã ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật có liên quan.

Hoàng Hà (Viện Nghiên cứu hải quan)

Tin liên quan

Hải quan khu vực IX làm thủ tục cho 410 doanh nghiệp hoạt động xuất nhập khẩu

Hải quan khu vực IX làm thủ tục cho 410 doanh nghiệp hoạt động xuất nhập khẩu

6 tháng đầu năm 2025, Chi cục Hải quan khu vực IX (quản lý địa bàn 3 tỉnh gồm Quảng Bình, Quảng Trị, TP Huế) có 410 doanh nghiệp tham gia các hoạt động xuất nhập khẩu qua địa bàn.
Mô hình 20 Chi cục Hải quan mới sẵn sàng hoạt động từ 1/7

Mô hình 20 Chi cục Hải quan mới sẵn sàng hoạt động từ 1/7

Từ ngày 1/7/2025, 20 đơn vị Hải quan khu vực theo Quyết định số 2019/QĐ-BTC ngày 11/6/2025 của Bộ Tài chính sẽ đi vào hoạt động. Đây là bước tiến quan trọng, thể hiện sự quyết tâm của Bộ Tài chính trong việc thực hiện chủ trương của Bộ Chính trị về xây dựng bộ máy “tinh - gọn - mạnh”, phù hợp vùng, khu vực và địa phương sau sáp nhập.
Áp dụng quản lý rủi ro giúp đơn giản hoá thủ tục hải quan

Áp dụng quản lý rủi ro giúp đơn giản hoá thủ tục hải quan

Công tác quản lý rủi ro (QLRR) đã góp phần cùng công tác cải cách, hiện đại hoá hải quan tạo nền tảng quan trọng cho sự đột phá trong cải cách, điện tử hoá, tự động hoá, đơn giản hoá thủ tục hải quan nói riêng cũng như công tác quản lý của ngành Hải quan nói chung theo hướng đẩy mạnh chuyển đổi số.
Hải quan khu vực XIX: Kim ngạch xuất nhập khẩu giữ đà tăng trưởng ổn định

Hải quan khu vực XIX: Kim ngạch xuất nhập khẩu giữ đà tăng trưởng ổn định

Hoạt động xuất nhập khẩu tại Chi cục Hải quan khu vực XIX trong 6 tháng đầu năm 2025 ghi nhận đà tăng trưởng ổn định và đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế khu vực.
Xác định rõ vai trò, vị trí, trách nhiệm trong bảo vệ lợi ích, chủ quyền quốc gia

Xác định rõ vai trò, vị trí, trách nhiệm trong bảo vệ lợi ích, chủ quyền quốc gia

Giao nhiệm vụ cho Đảng bộ Cục Hải quan trong nhiệm kỳ mới, đồng chí Bùi Văn Khắng, Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy, Thứ trưởng Bộ Tài chính đề nghị xây dựng kế hoạch phù hợp tình hình phát triển ngành Tài chính, cơ quan Hải quan đáp ứng yêu cầu trong kỷ nguyên phát triển mới của đất nước.
Đảng ủy Cục Hải quan chỉ đạo thực hiện thắng lợi, toàn diện các nhiệm vụ chính trị

Đảng ủy Cục Hải quan chỉ đạo thực hiện thắng lợi, toàn diện các nhiệm vụ chính trị

Ngày 24/6/2025, Đảng bộ Cục Hải quan tổ chức Đại hội đại biểu lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030.
Hải quan khu vực III phát huy vai trò lãnh đạo toàn diện của Đảng, giữ vững vị thế dẫn đầu miền Bắc về thu ngân sách

Hải quan khu vực III phát huy vai trò lãnh đạo toàn diện của Đảng, giữ vững vị thế dẫn đầu miền Bắc về thu ngân sách

Phát huy tinh thần đổi mới, sáng tạo, kỷ cương, kỷ luật, đoàn kết, chính quy, hiện đại, xây dựng đội ngũ đảng viên, cán bộ công chức bản lĩnh, chuyên nghiệp, không vi phạm pháp luật liên quan đến tham nhũng, tiêu cực, phấn đấu xây dựng và duy trì vị thế là đơn vị dẫn đầu miền Bắc về số thu ngân sách nhà nước từ hoạt động xuất nhập khẩu của Chi cục Hải quan khu vực III. Bí thư Đảng ủy, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan khu vực III Trần Mạnh Cường nhấn mạnh nội dung trên khi trả lời phỏng vấn Tạp chí Kinh tế - Tài chính nhân dịp Đại hội Đảng bộ Chi cục lần thứ Nhất, nhiệm kỳ 2025-2030.
Hải quan khu vực IV quản lý địa bàn 5 tỉnh trước sáp nhập

Hải quan khu vực IV quản lý địa bàn 5 tỉnh trước sáp nhập

Các địa bàn quản lý của Chi cục Hải quan khu vực IV đang có những chuyến biến mạnh mẽ trong thu hút đầu tư và tăng trưởng xuất nhập khẩu.
Hải quan Móng Cái giải đáp nhiều vướng mắc cho doanh nghiệp

Hải quan Móng Cái giải đáp nhiều vướng mắc cho doanh nghiệp

Hải quan cửa khẩu quốc tế Móng Cái (Chi cục Hải quan khu vực VIII) vừa tổ chức Hội nghị tham vấn, đối thoại Hải quan – Doanh nghiệp với hơn 80 doanh nghiệp, cơ quan chức năng và hiệp hội ngành hàng trên địa bàn.
Dừng thủ tục kiểm tra "một cửa, một lần dừng" tại cặp cửa khẩu Lao Bảo – Densavan

Dừng thủ tục kiểm tra "một cửa, một lần dừng" tại cặp cửa khẩu Lao Bảo – Densavan

Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết số 180/NQ-CP về việc dừng thực hiện thủ tục kiểm tra "một cửa, một lần dừng" tại cặp cửa khẩu quốc tế Lao Bảo (Việt Nam) – Densavan (Lào).
Hải quan Khu công nghiệp Đà Nẵng thắt chặt quan hệ đối tác Hải quan - Doanh nghiệp

Hải quan Khu công nghiệp Đà Nẵng thắt chặt quan hệ đối tác Hải quan - Doanh nghiệp

Ngày 20/6/2025, Hải quan Khu công nghiệp Đà Nẵng (thuộc Chi cục Hải quan khu vực XII) đã tổ chức “Hội nghị Đối thoại - Doanh nghiệp chế xuất năm 2025” với sự tham gia của gần 50 đại biểu đại diện cho 32 doanh nghiệp chế xuất trên địa bàn quản lý; đại diện Ban quản lý Khu công nghệ cao và các khu công nghiệp Đà Nẵng và Công ty phát triển Công nghệ Thái Sơn.
Gỡ “nút thắt” thúc đẩy hoạt động xuất nhập khẩu qua cửa khẩu Cốc Nam

Gỡ “nút thắt” thúc đẩy hoạt động xuất nhập khẩu qua cửa khẩu Cốc Nam

Cốc Nam là một trong những cửa khẩu chiến lược trong hệ thống các cửa khẩu đường bộ trên tuyến biên giới quốc gia, thuộc tỉnh Lạng Sơn, nhất là khi lối thông quan Cốc Nam (khu vực mốc 1104-1105) chính thức thuộc cặp cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị (Việt Nam) - Hữu Nghị Quan (Trung Quốc). Tuy vậy, hoạt động xuất nhập khẩu (XNK) hàng hóa qua khu vực này vẫn khá trầm lắng so với các cửa khẩu khác trên địa bàn tỉnh. Để thúc đẩy XNK hàng hóa qua cửa khẩu này, Hải quan cửa khẩu Cốc Nam và các cơ quan liên quan của tỉnh đang nỗ lực thực hiện các giải pháp.
Hải quan khu vực III tặng nhà tình nghĩa ở huyện đảo Cát Hải

Hải quan khu vực III tặng nhà tình nghĩa ở huyện đảo Cát Hải

Chi cục Hải quan khu vực III vừa phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương tổ chức khánh thành và trao tặng nhà tình nghĩa cho ông Nguyễn Văn Đài (thị trấn Cát Hải, huyện đảo Cát Hải, Hải Phòng).
Hải quan khu vực VI thu hồi trên 5,9 tỷ đồng nợ thuế

Hải quan khu vực VI thu hồi trên 5,9 tỷ đồng nợ thuế

Tính đến ngày 14/6, tổng nợ thuế chuyên thu Chi cục Hải quan khu vực VI đang quản lý trên 256,7 tỷ đồng và đơn vị đã thu hồi được trên 5, 9 tỷ đồng.
Hải quan khu vực II tăng thu ngân sách hơn 87 tỷ đồng qua tham vấn giá

Hải quan khu vực II tăng thu ngân sách hơn 87 tỷ đồng qua tham vấn giá

Qua công tác tham vấn giá đối với hàng hóa xuất nhập khẩu (XNK), Chi cục Hải quan khu vực II đã tăng thu cho ngân sách Nhà nước trên 87 tỷ đồng.
Hải quan khu vực V tạo thuận lợi cho doanh nghiệp ở vùng động lực kinh tế mới của miền Bắc

Hải quan khu vực V tạo thuận lợi cho doanh nghiệp ở vùng động lực kinh tế mới của miền Bắc

Ngày 20/6, tại Bắc Ninh, Chi cục Hải quan khu vực V tổ chức Hội nghị đối thoại Hải quan – Doanh nghiệp lần thứ Nhất, năm 2025. Sự kiện có sự phối hợp của Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn.
Xem thêm
cong-ty-co-phan-thuong-mai-va-dau-tu-dai-phuc
cong-ty-co-phan-dau-tu-va-phat-trien-lifetech

Tin mới

Hải quan khu vực XIX: Kim ngạch xuất nhập khẩu giữ đà tăng trưởng ổn định

Hải quan khu vực XIX: Kim ngạch xuất nhập khẩu giữ đà tăng trưởng ổn định

Hoạt động xuất nhập khẩu tại Chi cục Hải quan khu vực XIX trong 6 tháng đầu năm 2025 ghi nhận đà tăng trưởng ổn định và đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế khu vực.
12 giám đốc doanh nghiệp sẽ bị tạm hoãn xuất cảnh nếu không nộp thuế

12 giám đốc doanh nghiệp sẽ bị tạm hoãn xuất cảnh nếu không nộp thuế

12 giám đốc doanh nghiệp sẽ bị tạm hoãn xuất cảnh, nếu trong vòng 30 ngày những doanh nghiệp này không thực hiện nộp thuế vào ngân sách Nhà nước.
Việt Nam chia sẻ mô hình tài chính bền vững trong phòng, chống tác hại thuốc lá

Việt Nam chia sẻ mô hình tài chính bền vững trong phòng, chống tác hại thuốc lá

Từ ngày 23–25/6/2025, Hội nghị Thế giới về kiểm soát thuốc lá được tổ chức tại Dublin (Ireland) với sự tham dự của đại diện chính phủ, các tổ chức quốc tế...
Chi cục Thuế khu vực IV: Nhiều khoản thu đạt tiến độ khá

Chi cục Thuế khu vực IV: Nhiều khoản thu đạt tiến độ khá

Theo Chi cục Thuế khu vực IV, tổng thu NSNN tính đến tháng 6/2025 là 46.140 tỷ đồng, đạt 54% dự toán Trung ương, đạt 48% dự toán địa phương và bằng 142% so với cùng kỳ.
Xác định rõ vai trò, vị trí, trách nhiệm trong bảo vệ lợi ích, chủ quyền quốc gia

Xác định rõ vai trò, vị trí, trách nhiệm trong bảo vệ lợi ích, chủ quyền quốc gia

Ban Chấp hành Đảng bộ nhiệm kỳ vừa qua đề cao phê bình và tự phê bình nghiêm túc, khách quan trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nghị quyết và các chỉ thị cấp trên, đảm bảo hiệu quả thực tiễn.
(INFOGRAPHICS) Lộ trình chuyển đổi toàn diện cho hộ, cá nhân kinh doanh

(INFOGRAPHICS) Lộ trình chuyển đổi toàn diện cho hộ, cá nhân kinh doanh

Từ năm 2026, chính sách thuế được định hướng phân loại hộ và cá nhân kinh doanh thành 4 nhóm dựa trên mức doanh thu để áp dụng các phương pháp quản lý phù hợp.
LONGFORM: Chuyển đổi số và cải cách thuế, góp phần hoàn thành mục tiêu tăng trưởng

LONGFORM: Chuyển đổi số và cải cách thuế, góp phần hoàn thành mục tiêu tăng trưởng

Thời gian qua, cơ quan thuế các cấp đã chú trọng rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, đẩy mạnh chuyển đổi số trong tất cả các khâu quản lý thuế.
Tỷ lệ khấu trừ thuế của hộ, cá nhân kinh doanh online

Tỷ lệ khấu trừ thuế của hộ, cá nhân kinh doanh online

Theo quy định tại Nghị định 117/2025/NĐ-CP, kể từ ngày 1/7/2025, sàn TMĐT có có trách nhiệm khấu trừ và nộp thuế thay cho hộ, cá nhân kinh doanh.
(INFOGRAPHICS): Tín hiệu tích cực trong thu hút FDI tại Việt Nam 5 tháng đầu năm 2025

(INFOGRAPHICS): Tín hiệu tích cực trong thu hút FDI tại Việt Nam 5 tháng đầu năm 2025

Theo báo cáo từ Cục Thống kê (Bộ Tài chính), thu hút đầu tư nước ngoài của Việt Nam trong 5 tháng đầu năm 2025 ghi nhận những tín hiệu tích cực.
(INFOGRAPHICS): Điểm nhấn trong công tác thu ngân sách 5 tháng đầu năm

(INFOGRAPHICS): Điểm nhấn trong công tác thu ngân sách 5 tháng đầu năm

Theo báo cáo của Cục Thuế (Bộ Tài chính), tổng thu NSNN lũy kế 5 tháng đầu năm 2025 đạt 1.006.245 tỷ đồng, bằng 58,5% dự toán, tăng 28,6% so với cùng kỳ.
Phiên bản di động