Thu thập thông tin quyết định đến kết quả đánh giá tuân thủ

Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Hoàng Việt Cường phát biểu chỉ đạo Hội nghị. Ảnh: Q.H

Đó là một trong những nội dung chỉ đạo của Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Hoàng Việt Cường tại Hội nghị trực tuyến về hoàn thiện cơ chế đánh giá tuân thủ đối với doanh nghiệp hoạt động xuất nhập khẩu diễn ra ngày 7/8, tại trụ sở Tổng cục Hải quan.

Trình bày báo cáo thực trạng đánh giá tuân thủ và áp dụng kết quả đánh giả tuân thủ đối với doanh nghiệp, Phó Cục trưởng Cục Quản lý rủi ro (Tổng cục Hải quan) Bùi Thái Quang nhấn mạnh, việc đánh giá tuân thủ doanh nghiệp của ngành Hải quan thực hiện trong 3 giai đoạn gồm: Giai đoạn 1 (từ năm 2006 đến 15/1/2014); giai đoạn 2 (từ 15/1/2014 đến 31/3/2015) và giai đoạn 3 (từ 1/4/2015 đến nay).

Đơn cử như giai đoạn 3, phạm vi doanh nghiệp đưa vào đánh giá tuân thủ (thực hiện tương tự như giai đoạn 2) gồm doanh nghiệp chưa có hoạt động xuất nhập khẩu; doanh nghiệp giải thể, phá sản, ngừng hoạt động; doanh nghiệp có hoạt động xuất nhập khẩu (rong thời gian 2 năm trở về trước).

Theo thống kê, hiện nay toàn quốc có khoảng 95.377 doanh nghiệp thuộc diện đưa vào đánh giá tuân thủ. Tất cả các doanh nghiệp giải thể, phá sản, ngừng hoạt động và đã đóng mã số thuế được đưa vào diện kiểm tra điều kiện đăng ký tờ khai.

Kết quả, việc đánh giá tuân thủ doanh nghiêp và áp dụng kết quả đánh giá tuân thủ là một cấu phần trong thực hiện phương pháp áp dụng quản lý rủi ro nói riêng và quản lý nhà nước về hải quan nói chung. Mặc dù mới triển khai nhưng công tác này đã chứng minh được vai trò quan trọng trong quản lý hải quan hiện đại.

Đó là, cơ sở pháp lý đã tạo lập được hành lang pháp lý độc lập về mặt nghiệp vụ, đồng thời tạo liên kết xuyên suốt trong hoạt động nghiệp vụ hải quan; sớm thiết lập và từng bước hoàn thiện cùng với quá trình xây dựng, triển khai áp dụng quản lý rủi ro. Kỹ thuật đánh giá tuân thủ từng bước được triển khai bài bản, ngày càng được nâng cao về chất lượng và phạm vi áp dụng trong công tác quản lý hải quan.

Ngoài ra, việc đánh giá tuân thủ doanh nghiêp và áp dụng kết quả đánh giá tuân thủ đã đáp ứng được yêu cầu triển khai các văn bản pháp luật hải quan qua các giai đoạn; đáp ứng việc triển khai chế độ, chính sách, tạo sự đồng bộ, hiệu quả trong công tác quản lý hải quan.

Công tác này đã đáp ưng kịp thời tiến trình cải cách hiện đại hóa hải quan, chuyển đổi phương thức quản lý hải quan từ kiểm soát từng giao dịch sang quản lý theo chuỗi cung ứng, dựa trên mức độ tuân thủ của doanh nghiệp.

Bên cạnh kết quả đạt được, Phó Cục trưởng Cục Quản lý rủi ro Bùi Thái Quang cũng nêu ra 7 tồn tại, hạn chế gồm: Cách thức phân loại mức độ tuân thủ doanh nghiệp; tiêu chí đánh giá tuân thủ; cơ chế đánh giá; thông tin phục vụ đánh giá tuân thủ; hạn chế về hệ thống công nghệ thông tin; chính sách tạo thuận lợi; và biện pháp quản lý.

Cơ quan Hải quan thực hiện song hành thực hiện song hành 2 cơ chế: Đánh giá tuân thủ và xếp hạng doanh nghiệp. Ảnh: Q.H

Hội nghị đã tiếp thu 11 ý kiến từ các cục hải quan tỉnh, thành phố và các vụ, cục thuộc Tổng cục Hải quan tham gia về cơ chế thu thập thông tin, phát triển hệ thống, phối hợp trao đổi thông tin; hoàn thiện hệ thống công nghệ thông tin... Đồng thời, thống nhất việc thực hiện song hành 2 cơ chế: Đánh giá tuân thủ (từ 3 mức lên 4 mức) và xếp hạng doanh nghiệp (từ 7 hạng lên 9 hạng).

Cụ thể, cơ chế đánh giá tuân thủ công khai và tạo thuận lợi cho doanh nghiệp được quy định trong Luật Hải quan để doanh nghiệp biết mức độ tuân thủ của mình. Mặt khác, cơ chế xếp hạng doanh nghiệp là công cụ nghiệp vụ của hải quan, xuất phát từ yêu cầu nghiệp vụ, áp dụng phổ biến trong các hoạt động nghiệp vụ hải quan.

Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Hoàng Việt Cường ghi nhận kết quả đạt được trong 12 năm áp dụng quản lý rủi ro và tổ chức 3 giai đoạn đánh giá tuân thủ doanh nghiệp.

Phó Tổng cục trưởng nhấn mạnh, vấn đề cấp thiết hiện nay là thông tin và cách thức tổ chức thực hiện thu thập phân tích thông tin. Việc chuyển từ kiểm soát giao dịch trên tờ khai sang quản lý đánh giá tuân thủ, cách thức tổ chức thu thập, phân tích thông tin mang tính quyết định đến việc đánh giá tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp, cũng như áp dụng quản lý rủi ro.

Phó Tổng cục trưởng đề nghị, các đơn vị cần thu thập thông tin từ nhiều nguồn theo các quy định hiện hành. Trước hết, Cục Quản lý rủi ro (Phòng Quản lý tuân thủ) khẩn trương phối hợp với Tổng cục Thuế, xác định thu thập, phân tích thông tin ngay trong ngành Tài chính là trọng tâm, trọng điểm. Bên cạnh đó, xác định cơ chế đánh giá, thẩm định thông tin cần xác định rõ trách nhiệm từ Tổng cục Hải quan đến Chi cục…