Thiếu thuốc, vật tư y tế: Nguyên nhân do đâu?

	Làm gì để khắc phục tình trạng thiếu thuốc, thiết bị, vật tư y tế?
	Tháo gỡ vướng mắc trong các quy định về hoạt động mua sắm thuốc, thiết bị y tế
	TPHCM đối diện với nguy cơ về thiếu thuốc, thiếu nhân lực, dịch chồng dịch

Theo thống kê, có 7 địa phương đã hết hạn từ năm 2021 mà đến tháng 6, 7 chưa mở được gói đấu thầu cho năm 2022. Ảnh minh hoạ: BHXH VN

Chậm đấu thầu cung cấp thuốc, thiết bị, vật tư

Theo Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam, những địa phương có tình trạng thiếu thuốc, thiếu vật tư y tế gồm Bắc Giang, Bình Dương, Hà Nam, Cần Thơ, Đắk Lắk, Bạc Liêu, Quảng Ngãi, Quảng Nam... Nguyên nhân thiếu thuốc, thiếu vật tư y tế cũng đã được nêu ra và thời gian qua, Thường trực Chính phủ, Bộ Y tế, Bộ Tài chính, BHXH Việt Nam đã họp bàn để phân tích, gỡ vướng liên quan đến mua sắm đấu thầu, đặc biệt là cơ chế chính sách.

Về phía BHXH Việt Nam trách nhiệm là phối hợp với các bộ, ngành, đặc biệt là Bộ Y tế, để xây dựng các chính sách liên quan đến Bảo hiểm y tế (BHYT).

Ông Lê Văn Phúc, Trưởng ban Thực hiện Chính sách BHYT (BHXH Việt Nam) cho rằng, nguyên nhân của việc này là do chậm đấu thầu cung cấp thuốc, thiết bị, vật tư. Thực tế, có những gói thầu từ năm 2021 đến nay vẫn chưa thực hiện được. “Chúng tôi cũng yêu cầu BHXH các địa phương luôn phải theo dõi xem việc đấu thầu đã sắp hết hạn hay chưa, thuốc men ở các bệnh viện như thế nào… Kịp thời thông báo đến các cơ sở khám chữa bệnh, BHYT về việc này”, ông Phúc cho biết thêm.

Theo thống kê, có 7 địa phương đã hết hạn từ năm 2021 mà đến tháng 6, 7 vẫn chưa mở được gói đấu thầu cho năm 2022. Khi chậm mở thầu như vậy ảnh hưởng đến chỉ định thuốc. Bên cạnh đó, có những địa phương chỉ đấu thầu theo danh mục mà Bộ Y tế quy định cho địa phương mà không mở rộng...

Đối với vật tư y tế, ông Phúc cho biết, hiện không nhiều tỉnh thực hiện được đấu thầu vật tư y tế, chủ yếu là các cơ sở khám chữa bệnh, việc mua sắm vật tư y tế khó hơn so với thuốc.

Vật tư y tế đang thực hiện chủ yếu theo Thông tư số 58/TT-BTC ngày 29/3/2016 quy định chi tiêt việc sử dụng vốn nhà nước để mua sắm nhằm duy trì hoạt động thường xuyên của cơ quan nhà nước, đơn vị thuộc lực lượng vụ trang nhân dân, đơn vị sự nghiệp công lập, tổ chức chính trị-xã hội, nghề nghiệp..., Thông tư 14/TT-BYT ngày 10/7/2020 của Bộ Y tế quy định một số nội dung trong đấu thầu trang thiết bị y tế tại các cơ sở y tế công lập và các quy định này còn đang có vướng mắc, dẫn đến các cơ sở khó khăn trong việc mua sắm vật tư y tế. Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng đã chỉ đạo các đơn vị chức năng của bộ, phối hợp với Bộ Y tế để rà soát, sớm có sửa đổi để hướng dẫn các địa phương tham gia mua sắm vật tư.

Thông tin thêm về việc thiếu thuốc, vật tư y tế, ông Dương Tuấn Đức, Giám đốc Trung tâm giám định BHYT và Thanh toán đa tuyến cho biết, hiện vẫn đang là thiếu cục bộ, một trong những lý do là việc đấu thầu tập trung ở Trung ương cũng như Sở Y tế các địa phương còn chậm. Đơn vị đã thống kê có những mặt hàng hết hàng nhưng trên 3 tháng chưa đấu thầu, có những tỉnh dồn tập trung ở Sở Y tế như Nghệ An, TPHCM, Hà Nội… tình trạng chậm trên 3 tháng chưa đấu thầu lại vật tư y tế, khá phổ biến.

Sửa đổi các quy định sát với thực tế hơn

Chia sẻ khó khăn từ phía cơ sở y tế, PGS. Đào Xuân Cơ, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai và TS Nguyễn Trí Thức, Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy (TP Hồ Chí Minh) cùng bày tỏ lo ngại về những chi phí bị "treo" từ các máy mượn, máy đặt, máy xã hội hoá chưa chuyển đổi hình thức sở hữu theo quy định tại Nghị định số 151/2017/NĐ-CP. Hiện tại theo hướng dẫn của Bộ Tài chính và Bộ Y tế, chưa có căn cứ để thanh toán các chi phí này. Tuy nhiên, đại diện các bệnh viện đề nghị Bộ Y tế và BHXH Việt Nam đề xuất giải pháp thanh toán phù hợp với thực tế sử dụng của cơ sở y tế, đề nghị sửa đổi các quy định sát với thực tế hơn để không lãng phí các thiết bị y tế này.

Theo ông Vương Ánh Dương, Phó Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế), quan điểm đầu tiên của đơn vị là sẽ cố gắng cùng ngành BHXH Việt Nam, cơ sở y tế tháo gỡ các vướng mắc liên quan đến quy trình kỹ thuật, hướng dẫn chuyên môn. Cục cũng đang gấp rút thực hiện chỉ đạo của Bộ Y tế, sửa đổi Thông tư về định mức kỹ thuật, danh mục dịch vụ kỹ thuật, rút gọn từ trên 18.000 dịch vụ xuống còn khoảng 10.000 dịch vụ tương đương để thuận lợi cho việc thanh toán chi phí khám chữa bệnh (KCB) BHYT.

Đồng thuận với kiến nghị của các cơ sở y tế về tính tính đúng tính đủ giá dịch vụ y tế, ông Lê Thành Công, Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch - Tài chính (Bộ Y tế) chia sẻ, chưa tính đủ 7 yếu tố cấu thành giá, nhưng lại chạy theo tự chủ, trong khi không có quy định ngân sách nhà nước được cấp bù sẽ ảnh hưởng tới các cơ sở y tế, nhất là tuyến cơ sở. Với vai trò của mình, Vụ cũng đang thảo luận về lộ trình sớm tính đúng tính đủ giá dịch vụ y tế. Hiện Bộ Y tế đã soạn thảo Thông tư về giá KCB theo yêu cầu, đề nghị các cơ quan chức năng xem xét...

Tổng giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thế Mạnh khẳng định, về nhóm khó khăn vướng mắc không phải xuất phát từ cơ chế chính sách, mà do phát sinh trong triển khai phối hợp thực hiện chính sách, BHXH Việt Nam sẽ sớm giải quyết. BHXH Việt Nam sẵn sàng cùng ngành Y tế làm rõ các vướng mắc, cùng nhau xử lý dứt điểm. Yêu cầu các đơn vị trực thuộc BHXH Việt Nam hướng dẫn, chỉ đạo BHXH các tỉnh phối hợp với các cơ sở KCB tiếp tục rà soát các chi phí KCB BHYT chưa được thanh toán trước năm 2021, đảm bảo đủ hồ sơ, điều kiện để báo cáo, đề xuất với Hội đồng quản lý đưa vào quyết toán năm 2021 và cần xử lý dứt điểm, không kéo dài. Tiếp tục chỉ đạo BHXH các tỉnh để thực hiện tạm ứng, quyết toán đúng quy định, đảm bảo tiến độ. Bên cạnh đó, cần phối hợp chặt chẽ với các Vụ, Cục của Bộ Y tế trong việc sửa đổi, ban hành các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến những vướng mắc, bất cập thuộc thẩm quyền giải quyết của Bộ Y tế.