Tăng trưởng nóng, thị trường trái phiếu doanh nghiệp đầy rủi ro, nguy cơ sụp đổ cao

	Làm gì để thị trường trái phiếu doanh nghiệp phát triển bền vững?
	Bộ Tài chính tăng cường quản lý, giám sát thị trường trái phiếu doanh nghiệp
	Tiếp tục hoàn thiện chính sách phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp

Tổng lượng trái phiếu doanh nghiệp phát hành trong nửa đầu năm ước tính ở mức 159 nghìn tỷ đồng. Ảnh: Internet.

Theo các chuyên gia VEPR, trong 6 tháng đầu năm 2020, kho bạc nhà nước đã phát hành tổng cộng 120,8 nghìn tỷ đồng, tương đương 46,5% kế hoạch gọi thầu cả năm 2020.

Kỳ hạn gọi thầu bình quân là 13,4 năm, xấp xỉ bằng bình quân 2019 nhưng lãi suất trúng thầu bình quân đang ở mức thấp nhất từ trước đến nay, chỉ ở mức 2,93%/năm (so với bình quân 4,6%/năm của 2018 và 2019).

Theo dữ liệu công bố của các DN và HNX, tổng lượng trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) phát hành trong sáu tháng đầu năm ước tính ở mức 159 nghìn tỷ đồng, tăng 50% so với cùng kì năm trước.

Trong 6 tháng đầu năm, các NHTM phát hành 42,5 nghìn tỷ đồng trái phiếu với lãi suất bình quân 6,72%/năm và kỳ hạn bình quân 4,7 năm. So với lãi suất tiền gửi thì đây là một mức lãi suất cao và hấp dẫn mạnh đối với các nhà đầu tư nhỏ lẻ.

“Tuy nhiên, do tại Việt Nam chưa tồn tại một tổ chức độc lập và uy tín để xếp hạng tín nhiệm các DN, sự nóng lên của thị trường trái phiếu có thể dẫn đến tình trạng cạnh tranh lãi suất, chất lượng trái phiếu DN không đồng đều, đẩy rủi ro về phía người mua phải tự thẩm định, đánh giá”, báo cáo của VEPR nhấn mạnh.

Theo đó, trước mắt do ảnh hưởng tiêu cực của dịch COVID-19 đến hoạt động sản xuất kinh doanh, áp lực đối với việc trả nợ của các DN phát hành trái phiếu cũng sẽ bị đẩy lên cao hơn, làm tăng rủi ro vỡ nợ.

“Đặc biệt, hiện các DN BĐS đang gia tăng huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu, cùng lúc đó các công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại đẩy mạnh việc phân phối TPDN cho nhà đầu tư cá nhân, khiến nhà đầu tư cá nhân tiếp tục xu hướng tăng mua TPDN. Từ đó gây nên việc thị trường TPDN tăng trưởng nóng, nguy cơ sụp đổ cao”, theo VEPR.

Về vấn đề này, nhấn mạnh TPDN là một phương thức tốt để giải quyết khó khăn về vốn của DN, nhưng chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu cảnh bảo các nhà đầu tư TPDN phải cẩn thận, bởi hiện nhiều nhà đầu tư cá nhân chỉ nhìn vào lãi suất để mua trái phiếu mà không chú ý đến sức khỏe của các DN phát hành.

Theo chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu, nhiều người không có khả năng phân tích báo cáo tài chính, chưa kể còn lầm tưởng TPDN được ngân hàng hỗ trợ phát hành là được ngân hàng bảo lãnh..., trong khi đó, chỉ một số ít TPDN được ngân hàng bảo lãnh.

Ở góc độ khác, PGS.TS Nguyễn Khắc Quốc Bảo (Đại học Kinh tế TPHCM) cho rằng cảnh báo để can gián đầu tư TPDN phát triển quá nóng là tốt, nhưng nếu nói quá thì sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường TPDN. Lý do là vì, chúng ta vẫn phải phát triển TPDN để nền kinh tế không phải lệ thuộc vào nguồn vốn ngân hàng.