Tăng cường chống tham nhũng tại các dự án ODA của Nhật Bản

	Ban hành Nghị định về quản lý và sử dụng vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA)
	Nhật Bản cấp 11,891 tỷ yên cho dự án thoát nước và xử lý nước thải TP. Hạ Long
	Kho bạc Nhà nước thực hiện kiểm soát chặt chẽ các dự án ODA và vốn vay ưu đãi

Việt Nam và Nhật Bản vừa thống nhất tăng cường hơn nữa các hoạt động phòng chống tiêu cực tham nhũng tại các dự án ODA. Ảnh: Internet.

Tăng cường tính minh bạch của dự án ODA

Năm 2008 đã phát sinh vụ việc đưa và nhận hối lộ trong dự án vốn vay tại TPHCM, tới năm 2014 phát sinh vụ việc đưa hối lộ tại dự án “Xây dựng đường sắt đô thị thành phố Hà Nội (tuyến số 1). Những vụ việc tiêu cực này gây quan ngại, làm mất niềm tin của người dân hai nước đối với dự án ODA.

Sau khi vụ việc năm 2014 bị phát giác, Việt Nam và Nhật Bản đã thành lập “Ủy ban Đối thoại Việt Nam - Nhật Bản phòng chống tiêu cực trong các dự án ODA” để làm rõ vụ việc và phòng chống tái phát; xác định các biện pháp phòng chống tái phát tiêu cực và tham nhũng.

Bộ KH&ĐT cho biết, hiện hai bên vừa thống nhất tăng cường hơn nữa các hoạt động phòng chống tiêu cực tham nhũng.

Theo đó, về phía Việt Nam, giải pháp đầu tiên là xây dựng và tăng cường cơ chế phòng chống tái phát. Cụ thể, sẽ tăng cường chia sẻ thông tin về dự án ODA trong nội bộ chính phủ Việt Nam. Bộ KH&ĐT chủ trì phối hợp với Bộ Tài chính và Thanh tra Chính phủ tổ chức họp định kỳ để chia sẻ thông tin trong Chính phủ Việt Nam về tình hình thực hiện dự án ODA tại Việt Nam.

Thanh tra Chính phủ làm rõ nhằm nhanh chóng phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến tham nhũng tại các dự án ODA; trường hợp không thuộc thẩm quyền sẽ chuyển vụ việc hoặc hướng dẫn cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến cơ quan có thẩm quyền để yêu cầu giải quyết.

Việc phòng chống tiêu cực tham nhũng cũng được thực hiện thông qua sửa đổi các luật liên quan, tăng cường kiểm tra dựa trên hướng dẫn về kiểm toán ODA; sửa đổi quy định liên quan đến quản lý nguồn vốn ODA; Chính phủ Việt Nam giao một cơ quan phù hợp, đủ năng lực trực tiếp quản lý các dự án xây dựng do Tổng công ty Đường sắt Việt Nam thực hiện.

Chính phủ Việt Nam cũng nhất trí tăng cường theo dõi giám sát dự án, vận dụng nghiêm khắc hơn nữa các biện pháp tăng cường tính minh bạch các thủ tục đấu thầu của các dự án, gồm phòng chống việc tráo đổi bất chính hồ sơ đề xuất; mở rộng sự tham gia của bên thứ 3 vào các thủ tục đánh giá đấu thầu của dự án ODA và tăng cường hậu kiểm. Đồng thời, tác động nhằm xây dựng cơ chế tuân thủ đối với doanh nghiệp.

Loại doanh nghiệp tiêu cực ra khỏi đấu thầu trong một thời gian

Về phía Nhật Bản, quốc gia này sẽ tăng cường vai trò của đầu mối tiếp nhận thông tin tiêu cực tham nhũng. Theo đó, JICA thành lập bộ phận phụ trách phòng chống tiêu cực tham nhũng có sự tham gia của chuyên gia bên ngoài và xử lý các thông tin tiêu cực tham nhũng.

Bên cạnh đó, tăng cường quy định liên quan đến các biện pháp đối với doanh nghiệp liên quan đến tiêu cực, theo đó, sẽ loại các doanh nghiệp liên quan đến tiêu cực ra khỏi đấu thầu trong một thời gian nhất định.

Đồng thời, tăng cường các biện pháp xử lý liên quan đến đưa hối lộ, cụ thể, quy định tăng gấp đôi thời gian thực hiện các biện pháp xử phạt; không chấp thuận doanh nghiệp là đối tượng của biện pháp này tham gia dự án hợp tác vốn của JICA với tư cách là nhà thầu phụ.

Mức tiền phạt đối với hành vi tiêu cực liên quan đến dự án hợp tác kỹ thuật và công tác khảo sát cũng được tăng lên. Theo đó, đối với các Dự án Hợp tác kỹ thuật và Công tác khảo sát mà phía Nhật Bản (JICA) là cơ quan phát thầu, trong hợp đồng quy định thu mức tiền tương đương 10% tổng giá trị hợp đồng như là tiền phạt khi phá bỏ hợp đồng với công ty nhận thầu khi xác nhận công ty nhận thầu có hành vi tiêu cực.

Thêm vào đó, trong thời gian tới, quy định phạt với mức tương đương 20% giá trị hợp đồng trong trường hợp xác nhận được có hành vi đưa hối lộ cho công chức nước ngoài.