Tái thiết kế toàn bộ hệ thống CNTT của ngành Hải quan

	Xây dựng hệ thống CNTT tích hợp, tập trung, đa chiều
	Phê duyệt Đề án triển khai Trung tâm quản lý vận hành hệ thống CNTT hải quan

Phó Cục trưởng Cục công nghệ thông tin và Thống kê hải quan Lê Đức Thành phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: Quang Hùng.

Cụ thể, phát biểu tại Hội nghị sơ kết công tác quý I/2019 của ngành Hải quan, ông Lê Đức Thành cho biết, do yêu cầu quản lý nhà nước về hải quan được mở rộng và thay đổi, nên một số phân hệ cần phải được nâng cấp để đáp ứng yêu cầu quản lý mới. Theo đó, trên cơ sở đặc điểm của hệ thống CNTT ngành Hải quan, căn cứ hiện trạng cũng như những tồn tại hệ thống, Cục CNTT& Thống kê Hải quan đề xuất mô hình kiến trúc hệ thống CNTT của ngành Hải quan đến năm 2020 với một số nội dung cụ thể.

Theo đó, yêu cầu đặt ra với hệ thống mới là hỗ trợ việc chuyển đổi phương thức quản lý hải quan từ quản lý theo từng giao dịch sang quản lý doanh nghiệp; Hoàn thiện các phân hệ đã có với 2 nội dung: Bổ sung, sửa đổi các chức năng để đáp ứng yêu cầu thay đổi của văn bản pháp luật; Sửa đổi chức năng quản lý người sử dụng để tích hợp với chức năng Quản lý người sử dụng tập trung (thuộc phân hệ Tích hợp) với mục tiêu mỗi người sử dụng chỉ có một tài khoản duy nhất, việc chuyển từ phân hệ này sang phân hệ khác không yêu cầu đăng nhập lại hệ thống.

Cùng với đó, hệ thống mới bổ sung các phân hệ mới: Phục vụ các khâu nghiệp vụ chưa được tin học hóa (Quản lý hàng hóa tại cảng biển, cảng hàng không; Quản lý mẫu, phân tích phân loại, ....); Phục vụ các yêu cầu về quản lý hàng hóa, quản lý doanh nghiệp; Phục vụ các yêu cầu về tiếp cận thông tin mọi lúc, mọi nơi bằng mọi phương tiện (Ví dụ như: sử dụng thiết bị di động để lấy thông tin về nợ thuế của doanh nghiệp...).

Xây dựng mới phân hệ tích hợp với 3 chức năng cơ bản gồm: Cung cấp thông tin chi tiết và tổng hợp cho các cán bộ hải quan tại một số khâu nghiệp vụ (không yêu cầu cán bộ phải sử dụng nhiều chương trình để tra cứu thông tin); Cung cấp chức năng Quản lý người sử dụng tập trung (mỗi người sử dụng chỉ có 1 tài khoản duy nhất); Cung cấp chức năng chỉ đăng nhập 1 lần nhưng sử dụng được nhiều phân hệ khác nhau.

Cụ thể, Phó Cục trưởng Cục CNTT và Thống kê hải quan cho biết, để tái thiết kế toàn bộ hệ thống CNTT của ngành Hải quan, bên cạnh các nội dung đã được phê duyệt tại Kế hoạch 5 năm về ứng dụng CNTT của Tổng cục Hải quan giai đoạn 2016- 2020 bổ sung nội dung mới (chưa có trong Kế hoạch 5 năm ứng dụng CNTT giai đoạn 2016 – 2020 của Tổng cục Hải quan, cụ thể tập trung vào các ứng dụng:

Xây dựng ứng dụng di động hỗ trợ thực hiện thủ tục Hải quan mọi lúc - mọi nơi - trên mọi phương tiện: Với mục tiêu trợ giúp thực hiện thủ tục Hải quan mọi lúc – mọi nơi – trên mọi phương tiện, cũng như góp phần đáp ứng mục tiêu mà Thủ tướng Chính phủ đã đề ra về xây dựng chính phủ kiến tạo, xây dựng chính phủ điện tử, chính phủ số, chính phủ của cách mạng công nghiệp 4.0.

Thống nhất được một bộ các tiêu chuẩn chung cho việc xây dựng các ứng dụng di động về kiến trúc hệ thống; giao tiếp và tích hợp giữa các hệ thống; quy trình, cách thức phát triển, quản lý, triển khai và bảo trì toàn bộ vòng đời của các ứng dụng di động; đảm bảo an toàn an ninh hệ thống; phù hợp với định hướng phát triển công nghệ thông tin ngành Hải quan.

Tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân theo dõi hoạt động của cơ quan nhà nước, cũng như theo dõi giám sát kịp thời kết quả giải quyết hồ sơ của các bên liên quan. Các dịch vụ công được minh bạch và dễ dàng tra cứu, đáp ứng thỏa đáng nhu cầu của doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân.

Với ứng dụng cơ sở dữ liệu quản lý thông tin doanh nghiệp tập trung sẽ ứng dụng công nghệ big data, data analytics để thu thập, phân tích thông tin về doanh nghiệp tham gia trong hoạt động xuất nhập khẩu và các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực hải quan, xây dựng cơ sở dữ liệu quản lý thông tin doanh nghiệp tập trung. Từ đó cung cấp thông tin, tích hợp với các hệ thống/phân hệ của ngành đáp ứng nhu cầu thông tin đa chiều, thống nhất nhằm mục đích quản lý, theo dõi, đánh giá các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực hải quan trong quá trình thực hiện thủ tục hải quan

Xây dựng và triển khai hệ thống quản lý thanh tra, kiểm tra nội bộ, khiếu nại tố cáo và phòng chống tham nhũng: Xây dựng và triển khai ứng dụng thanh tra, kiểm tra nội bộ, khiếu nại tố cáo vào phòng chống tham nhũng để thực hiện quản lý tốt cho quy trình thực hiện nghiệp vụ thanh tra kiểm tra, tiếp nhận nhanh chóng thông tin cần thu thập cho công tác nghiệp vụ, chống gian lận thương mại, buôn lậu, trốn thuế, đẩy mạnh tốt công tác quản lý nhà nước để hải quan trở nên minh bạch, hiệu quả hơn, góp phần phòng chống, hạn chế tình trạng tham nhũng xảy ra, đồng thời giảm được thời gian, chi phí thực hiện các thủ tục hành chính cho DN cũng như tăng cường nguồn thu cho ngân sách nhà nước.

Xây dựng phân hệ tích hợp hỗ trợ cán bộ hải quan tác nghiệp: Với mục tiêu xây dựng lực lượng Hải quan đạt trình độ chuyên nghiệp, chuyên sâu; trang bị các phương tiện, hệ thống công nghệ kỹ thuật hiện đại, hoạt động có hiệu quả nhằm góp phần tạo thuận lợi cho các hoạt động thương mại, hỗ trợ đắc lực cán bộ nghiệp vụ, cụ thể hóa mục tiêu hài hòa hóa thủ tục hải quan, nâng cao năng lực quản lý, xử lý các công tác nghiệp vụ cũng như góp phần đáp ứng mục tiêu mà Thủ tướng Chính phủ đã đề ra về xây dựng chính phủ kiến tạo, xây dựng chính phủ điện tử, chính phủ số, chính phủ của cách mạng công nghiệp 4.0.

Theo đó, tích hợp hệ thống cho phép: Hỗ trợ cán bộ hải quan tác nghiệp theo từng vị trí việc làm được tiếp cận thông tin đã liên kết theo các chiều khác nhau; Tích hợp các giao diện thao tác nghiệp vụ trên các chương trình nghiệp vụ riêng lẻ để phục vụ cán bộ xử lý công việc theo quy trình nghiệp vụ.

Xây dựng phân hệ chuyên gia hỗ trợ tác nghiệp: Với mục tiêu cải cách, hỗ trợ cán bộ Hải quan tác nghiệp dựa trên nền tảng của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, cụ thể: Hiện thực hóa mục tiêu xây dựng lực lượng Hải quan đạt trình độ chuyên nghiệp, chuyên sâu; trang bị các phương tiện, hệ thống công nghệ kỹ thuật hiện đại, hoạt động có hiệu quả nhằm góp phần tạo thuận lợi cho các hoạt động thương mại, hỗ trợ đắc lực cán bộ nghiệp vụ.

Xây dựng hệ chuyên gia là kho tri thức của các cán bộ nghiệp vụ, chuyên gia Hải quan của toàn ngành để áp dụng vào phân tích thông tin nghiệp vụ trong quá trình tác nghiệp trên phạm vi toàn quốc; Xây dựng hệ chuyên gia có khả năng tiếp nhận và học các phản hồi đánh giá về chỉ dẫn nghiệp vụ sau khi áp dụng vào thực tế để nâng cao hiệu quả đánh giá của kho tri thức nghiệp vụ.

Xây dựng hệ chuyên gia có khả năng tự động thực hiện phân tích các chỉ tiêu thông tin đưa ra các chỉ tiêu khóa thông tin làm đầu vào cho quá trình tìm kiếm thông tin phục vụ quá trình tác nghiệp.

Xây dựng phần mềm quản lý việc lấy mẫu, phân tích và giám định hàng hóa tích hợp được với các hệ thống nghiệp vụ khác của ngành Hải quan như: xây dựng phần mềm quản lý việc lấy mẫu, phân tích và giám định hàng hóa tích hợp được với các hệ thống nghiệp vụ khác của ngành Hải quan nhằm mục đích quản lý, thực hiện các quy trình nghiệp vụ sau: Quy trình phân tích, phân loại hàng hóa; Quy trình Kiểm định hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu; Quy trình phân tích để kiểm tra chuyên ngành; Quy trình xử lý khiếu nại kết quả phân tích, phân loại, kiểm định.

Xây dựng hệ thống quản lý hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh quốc tế: Xây dựng phân hệ nhằm tiếp nhận hồ sơ hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu, hàng hóa quá cảnh vận chuyển qua dịch vụ chuyển phát nhanh quốc tế theo hình thức điện tử, đồng thời xây dựng chức năng quản lý, thông quan, giám sát hàng hóa xuất nhập khẩu vận chuyển qua dịch vụ chuyển phát nhanh. Đồng thời, xây dựng chức năng quản lý, thông quan, giám sát hàng hóa trong các trường hợp đặc thù (thư, túi ngoại giao, túi lãnh sự, hàng hóa lạc tuyến CPN quốc tế) và quản lý hải quan tự động tại kho chuyển phát nhanh.