Số thu của Hải quan Bắc Ninh giảm mạnh, vì sao?

CBCC Chi cục Hải quan Bắc Ninh - Cục Hải quan Bắc Ninh làm thủ tục cho DN. Ảnh: HỮU LINH

Trong tổng kim ngạch XNK, kim ngạch XK của Bắc Ninh đạt 29,604 tỷ USD, kim ngạch NK đạt 28,568 tỷ USD. Tổng số tờ khai đăng ký làm thủ tục tại Hải quan Bắc Ninh là 414.190 bộ, tăng 30% so với cùng kỳ năm 2013.

Tình hình hoạt động XNK là thế, tuy nhiên, số thu NSNN tại Cục Hải quan Bắc Ninh lại khá thấp. Trung bình thu NSNN mỗi tháng trên địa bàn chỉ thu được 417 tỷ đồng, và số thu cũng giảm dần theo từng tháng cụ thể. Nếu như trong tháng 1 thu được 555 tỷ đồng, thì 3 tháng tiếp theo số thu trung bình tại đơn vị chỉ đạt khoảng 480 tỷ đồng, 4 tháng tiếp theo số thu trung bình chỉ còn là 380 tỷ đồng và tháng 10 dự kiến thu được 472 tỷ đồng.

Trao đổi với phóng viên Báo Hải quan, ông Nguyễn Quốc Tiến- Phó trưởng Phòng Nghiệp vụ Cục Hải quan Bắc Ninh cho biết, hiện có gần 500 DN thường xuyên làm thủ tục qua địa bàn do Chi cục quản lý. Hoạt động của các DN tại đơn vị tương đối ổn định, đa số là DN sản xuất XK, DN chế xuất hoặc DN hoạt động trong lĩnh vực gia công (thuộc đối tượng không phải nộp thuế XNK, thuế GTGT), hầu như không có DN hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh XNK theo hợp đồng mua bán hàng hóa. Vì vậy, mặc dù kim ngạch XNK hàng năm đều tăng, nhưng số thu NSNN tại đơn vị không đáng kể.

Bên cạnh đó, cơ cấu mặt hàng XNK cũng là một trong những yếu tố tác động tới số thu NSNN tại đơn vị. Tuy kim ngạch XNK trên địa bàn lớn nhưng mặt hàng XK chủ yếu là sản phẩm gia dụng bằng thép, màn, áo phao cứu hộ, điện thoại di động, máy tính bảng, sản phẩm may mặc… những mặt hàng này thuế XK đều là 0% nên không đem lại nguồn thu cho đơn vị.

Những mặt hàng NK chủ yếu tại đơn vị là nguyên liệu sản xuất thực phẩm, sản xuất bao bì, sản xuất thức ăn chăn nuôi, linh kiện điện tử, máy móc thiết bị điện thoại di động, nguyên liệu gia công may mặc, phôi thép, sản phẩm hóa chất sơn, sản phẩm vệ tinh, linh kiện sản xuất bình đun nước nóng… phần lớn những mặt hàng này được NK để phục vụ hợp đồng gia công, sản xuất XK của DN chế xuất nên cũng không có thuế NK. Một phần nhỏ trong số này được nhập đầu tư, nhập kinh doanh là loại hình có thuế NK, tuy nhiên cũng chỉ là hàng nguyên liệu, thuế NK cũng không cao.

Ông Nguyễn Quốc Tiến cho biết thêm, tác động lớn nhất ảnh hưởng tới số thu NSNN của Cục Hải quan Bắc Ninh trong 9 tháng qua là việc một số DN lớn hoạt động trên địa bàn chuyển đổi loại hình DN sang DN chế xuất. Tiêu biểu là trường hợp của của Công ty Samsung SEV chuyển đổi sang DN chế xuất dẫn tới nguồn thu từ các mặt hàng XNK của công ty này không còn.

Không chỉ có thế, các công ty vệ tinh của Công ty Samsung SEV cũng thay đổi theo, một số công ty chuyển sang DN chế xuất, một số công ty đăng ký tờ khai hải quan theo loại hình XNK tại chỗ vào khu chế xuất, một số công ty đăng ký tờ khai theo loại hình gia công (không thuộc đối tượng chịu thuế XNK và GTGT)… làm cho nguồn thu NSNN từ các DN này giảm đáng kể.

Theo thống kê số liệu thu NSNN của 27 DN có số thu lớn trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh trong 9 tháng năm 2014 đã giảm hơn 150 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2013. Trong đó, các DN vệ tinh của Công ty Samsung SEV giảm khoảng 93 tỷ đồng. Và giảm nhiều nhất trong các DN vệ tinh là 3 DN đã chuyển đổi thành DN chế xuất từ 1-1-2014 là: Công ty TNHH Bujeon Electronic Việt Nam giảm khoảng 48 tỷ đồng, Công ty TNHH Samsung SDI Việt Nam giảm khoảng 6 tỷ đồng và Công ty TNHH in bao bì Yoto Việt Nam giảm khoảng 16,7 tỷ đồng.

Cùng với đó là một loạt công ty khác như Công ty TNHH Intop Việt Nam. Nếu như trong 5 tháng đầu năm 2014 số thu thuế từ công ty này là 69 tỷ đồng (bình quân 14 tỷ/tháng) thì từ 1-6-2014 đến nay do DN NK nguyên liệu theo loại hình sản xuất XK nên số thu thuế chỉ còn 562 triệu đồng.

Hay như trường hợp của Công ty TNHH DK UIL VN. Trong 5 tháng đầu năm số thu thuế từ công ty này là 135 tỷ đồng (bình quân 27 tỷ/tháng), thì từ 1-6-2014 đến nay do DN phát sinh số phải hoàn trong năm ngân sách lớn hiện số thu từ DN này là -12 tỷ đồng (nộp 3 tỷ và hoàn 15 tỷ).

Không chỉ có thế, một số DN lớn trên địa bàn như: Công ty TNHH KTS Vina, Công ty TNHH Nexcon VN, Công ty TNHH Taixin Printing Vina, Công ty TNHH User Interface Technology VN, Công ty TNHH Spica Elastic VN, Công ty TNHH Shinsung Deltron VN, Công ty TNHH Auto Tech… hiện đã chuyển đổi loại hình nhập nguyên liệu để sản xuất hàng XK thành nhập gia công hoặc không làm thủ tục NK tại Bắc Ninh nên số thu từ các DN này vì thế mà giảm đi rất nhiều.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Quốc Tiến, cũng cần nhìn nhận vào thực tế khách quan, đó là số thu trên địa bàn Cục Hải quan Bắc Ninh quản lý trong những năm qua chủ yếu dựa vào nguồn thu thuế GTGT đối với máy móc, thiết bị NK tạo tài sản cố định của các DN đầu tư. Tính đến thời điểm hiện nay, hầu như các khu công nghiệp trên địa bàn đều đã đầu tư xong, vì vậy mà nguồn thu này hầu như không còn.

Một yếu tố khách quan nữa cũng cần kể đến đó là việc giảm thuế NK ưu đãi và ưu đãi đặc biệt theo lộ trình cũng dẫn tới số thu của đơn vị giảm khoảng 14 tỷ đồng.

Phân tích những yếu tố tác động trên, Phó trưởng Phòng nghiệp vụ Cục Hải quan Bắc Ninh nhận định, việc hoàn thành chỉ tiêu giao thu NSNN đối với cục Hải quan Bắc Ninh là rất khó khăn.

Cũng nhận rõ được những khó khăn này, nên Cục Hải quan Bắc Ninh cũng đang nỗ lực thực hiện nhiều biện pháp để hoàn thành chỉ tiêu thu, trong đó tập trung vào các biện pháp: Tăng cường công tác kiểm tra, chống thất thu qua giá, qua mã số hàng hóa, số lượng khai báo… Đặc biệt, Cục đã tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho hoạt động XNK và tháo gỡ kịp thời những khó khăn, vướng mắc cho DN, để hoạt động XNK của được thuận lợi.