Sách do Nhà nước đặt hàng gặp vướng vì quy định mới

	Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam giới thiệu 4 bộ sách giáo khoa mới
	Sách lậu, sách giả có đất “sống" nhà xuất bản sẽ “chết”

Sách Nhà nước đặt hàng đã phát huy tác dụng hiệu quả trong công tác tuyên truyền theo định hướng của Đảng, Nhà nước. Ảnh: N.H

Thông tin trên được đưa ra tại hội thảo “Đặt hàng xuất bản phẩm sử dụng ngân sách Nhà nước” do Sở Thông tin và Truyền thông TPHCM tổ chức ngày 6/12.

Bà Nguyễn Ánh Tuyết, Phó Giám đốc Nhà xuất bản Văn hoá – Văn nghệ cho biết, nguồn kinh phí Nhà nước dành cho các Nhà xuất bản để thực hiện ấn phẩm Nhà nước đặt hàng ngày một tăng, năm sau cao hơn năm trước, số lượng đầu sách và số lượng bán sách cũng tăng, nội dung có sự đầu tư cải tiến mạnh mẽ, chất lượng vì đó cũng tăng theo. Cũng nhờ đó, sách Nhà nước đặt hàng đã phát huy tác dụng hiệu quả trong công tác tuyên truyền theo định hướng của Đảng, Nhà nước về các nội dung cần tính bao quát, tổng thể hay chuyên sâu, đặc biệt là sách phục vụ cho các ngày lễ, ngày kỷ niệm lớn của đất nước.

Bà Đinh Thị Thanh Thuỷ, Giám đốc Nhà xuất bản Tổng hợp cũng nhận định, với việc thực hiện đặt hàng xuất bản phẩm sử dụng ngân sách Nhà nước, các đầu sách có giá trị về chính trị - xã hội, văn hóa, lịch sử,…; có hàm lượng tri thức cao, hơi kén thị hiếu của số đông độc giả, đã được Nhà nước hỗ trợ xuất bản và phát hành đến các tổ chức thật sự có nhu cầu tìm kiếm, nghiên cứu sâu, hoặc khai thác và phổ biến kiến thức.

Theo đó, từ năm 2012 đến nay, qua 8 năm triển khai sách đặt hàng, với khoảng 28,7 tỷ đồng từ ngân sách thành phố, Nhà xuất bản Tổng hợp đã thực hiện in ấn, phát hành đến tận các cơ sở tổng cộng 94 tựa sách với 239.091 bản in.

Tuy nhiên, bắt đầu từ năm 2019, Thông tư 07/2018/TT-BTTTT của Bộ Thông tin và Truyền thông hướng dẫn đặt hàng xuất bản phẩm sử dụng ngân sách nhà nước có hiệu lực thi hành, thay thế Thông tư liên tịch 04/2011/TTLT-BTTTT-BTC của liên Bộ Thông tin Truyền thông và Bộ Tài chính. Trong quá trình triển khai thực tế Thông tư 07, các nhà xuất bản đã gặp một số vướng mắc cần được tháo gỡ.

Cụ thể, bà Thuỷ cho biết, Thông tư 04 quy định cơ quan đặt hàng xuất bản phẩm sử dụng nguồn ngân sách trung ương là cơ quan chủ quản nhà xuất bản trung ương; cơ quan đặt hàng xuất bản phẩm sử dụng nguồn ngân sách địa phương do UBND cấp tỉnh ủy quyền cho sở quản lý ngành hoặc cơ quan chủ quản nhà xuất bản địa phương. Tuy nhiên, Thông tư 07 hiện nay lại giao việc đặt hàng xuất bản phẩm sử dụng nguồn ngân sách địa phương cho UBND cấp tỉnh.

“Điều này là bất khả, bởi khối lượng công việc của UBND TPHCM phải điều hành, quản lý và xử lý quá nhiều. Nếu không có cơ chế ủy quyền cho sở quản lý ngành hoặc cơ quan chủ quản nhà xuất bản của thành phố, thì không cách nào UBND thành phố “ôm” việc đặt hàng và duyệt chi tiết các tựa, số bản in xuất bản phẩm hằng năm” – bà Thuỷ nói.

Bà Nguyễn Ánh Tuyết đặt vấn đề về việc sách Nhà nước đặt hàng có bắt buộc là sách mới hay không. Đây cũng là vấn đề đã gây nhiều tranh cãi thời gian qua. Bởi Thông tư 07 gọi bản thảo là bản mẫu, tức là sách mẫu chứ không có bất kỳ từ ngữ nào gọi là sách mới, bản thảo mới.

Bà Tuyết cho biết, trong quá trình thực hiện các bản thảo mới, Nhà xuất bản Văn hoá – Văn nghệ gặp không ít khó khăn do phải phụ thuộc rất lớn vào tác giả. Nhiều trường hợp nhà xuất bản ký hợp đồng với tác giả thỏa thuận viết 300 trang, nhưng khi hoàn tất bản thảo lại lên tới 600 trang. Điều này gây khó khăn rất lớn cho khâu biên tập khi phải cắt bớt nội dung cho phù hợp với thoả thuận ban đầu. Nhiều trường hợp tác giả còn không thực hiện đúng tiến độ đã thoả thuận…