Quản lý tốt nợ công tạo dư địa thực hiện chính sách tài khoá mở rộng

Công trình sân bay Long Thành. Ảnh minh họa: Vietnam+

Điểm sáng trong điều hành chính sách tài khóa, chính sách vĩ mô

Trong bối cảnh nền kinh tế có nhiều rủi ro, thách thức từ bên ngoài, trong đó có những vấn đề vượt khỏi khả năng dự báo đã tác động xấu, ảnh hưởng nặng nề đến nền kinh tế trong thời gian qua, các chỉ tiêu an toàn nợ công tiếp tục được kiểm soát chặt chẽ, nằm trong giới hạn trần nợ được Quốc hội phê chuẩn, góp phần bồi đắp dư địa chính sách tài khóa.

Bộ Tài chính cho biết, các chỉ tiêu an toàn nợ được kiểm soát chặt chẽ, nằm trong giới hạn được Quốc hội phê chuẩn, hiệu quả công tác quản lý nợ công, nợ Chính phủ tiếp tục được giữ vững. Đến cuối năm 2023, dư nợ công khoảng 36,6% GDP, dư nợ Chính phủ khoảng 33,8% GDP, nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ khoảng 18,8% thu NSNN.

Theo đánh giá, kết quả quản lý nợ công là điểm sáng trong điều hành chính sách tài khóa và chính sách vĩ mô. Nợ công của Việt Nam được các tổ chức xếp hạng tín nhiệm và tổ chức quốc tế đánh giá là bền vững và tạo dư địa để thực hiện các chính sách tài khóa mở rộng, hợp lý khi cần thiết, đặc biệt là trong đợt bùng phát nghiêm trọng dịch Covid-19 vừa qua.

“Nếu như trong năm 2021, nợ công ở mức 43,1% GDP thì đến đầu 2024 nợ công giảm xuống chỉ còn 37%GDP, đặc biệt là nợ nước ngoài còn 34% GDP, trong khi dư địa Quốc hội giao Chính phủ điều hành là 60% GDP. Nghĩa là chúng ta còn dư địa lớn để huy động nợ công phục vụ các công trình hạ tầng thiết yếu và các công trình hạ tầng kiến tạo cho sự phát triển trong tương lai. Nhưng những công trình đó phải phát huy hiệu quả cao nhất và đóng góp cho sự phát triển của nền kinh tế ở mức tối đa. Quan điểm của chúng tôi là chỉ vay khi trả được nợ và chỉ vay khi chúng ta thực hiện các công trình, dự án hiệu quả nhất để mang lại sự đột phá cho sự phát triển kinh tế đất nước”, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc nhấn mạnh.

Bên cạnh các chỉ tiêu an toàn nợ được kiểm soát chặt chẽ, nằm trong giới hạn được Quốc hội phê chuẩn, thời gian qua, hoạt động cơ cấu nợ cũng được thực hiện tích cực. Theo đó, dư nợ trong nước tăng lên, chiếm khoảng 71% dư nợ Chính phủ, góp phần giảm thiểu rủi ro tỷ giá. Đến nay, nợ trong nước chủ yếu là trái phiếu Chính phủ có kỳ hạn phát hành dài, giảm thiểu rủi ro vay đảo nợ. Kỳ hạn phát hành bình quân trái phiếu Chính phủ dự kiến năm 2023 khoảng 12,4-12,5 năm, đảm bảo mục tiêu kỳ hạn vay từ 9-11 năm theo Nghị quyết của Quốc hội số 23/2021/QH15 về Kế hoạch Tài chính Quốc gia và Vay trả Nợ công 5 năm (giai đoạn 2021-2025). Trong năm qua, lãi suất phát hành trái phiếu Chính phủ được điều hành thận trọng, đảm bảo phối hợp hài hòa với điều hành chính sách tiền tệ. Cụ thể, lãi suất phát hành bình quân cả danh mục trái phiếu Chính phủ dự kiến năm 2023 khoảng 3,3%/năm, giảm 0,18 điểm phần trăm so với năm 2022 trong bối cảnh lãi suất toàn cầu vẫn duy trì xu hướng tăng. Cùng với việc nợ nước ngoài đang giảm dần trong cơ cấu vay của Chính phủ, danh mục nợ nước ngoài hiện hành chủ yếu vẫn là các khoản vay kỳ hạn dài, lãi suất ưu đãi. Điều này góp phần tăng tính bền vững nợ trước biến động tỷ giá của các ngoại tệ mạnh trên toàn cầu.

Xếp hạng tín nhiệm của Việt Nam được đánh giá tích cực

Trong thời gian qua, các tổ chức xếp hạng tín nhiệm đều có những đánh giá tích cực về xếp hạng tín nhiệm của Việt Nam. Điều này đều có dấu ấn từ kết quả củng cố tài khóa và kiểm soát nợ công. Cùng với việc triển khai đồng bộ các giải pháp quản lý nợ công, Bộ Tài chính cũng tích cực đẩy mạnh công tác quảng bá với các nhà đầu tư, triển khai có hiệu quả công tác xếp hạng tín nhiệm quốc gia, góp phần giảm chi phí huy động vốn vay của Chính phủ theo lộ trình cải thiện xếp hạng tín nhiệm quốc gia tới năm 2030.

Theo bà Nguyễn Xuân Thảo, Phó cục trưởng Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại (Bộ Tài chính), cả ba tổ chức xếp hạng tín nhiệm (Moody's, S&P và Fitch) đều có những nhận xét tích cực về kinh tế vĩ mô Việt Nam, đánh giá cao nỗ lực của Chính phủ Việt Nam trong hoạt động điều hành, tập trung vào tăng trưởng kinh tế bền vững. Những điểm nổi bật của nền kinh tế được các tổ chức xếp hạng ghi nhận bao gồm: tiếp tục thu hút nguồn vốn FDI dồi dào; hoạt động xuất nhập khẩu hiệu quả; nợ công giảm. Việc các tổ chức xếp hạng tín nhiệm tiếp tục khẳng định xếp hạng tín nhiệm quốc gia với những dự báo tích cực là điểm sáng, khẳng định sự tin tưởng của các tổ chức xếp hạng tín nhiệm vào triển vọng phục hồi và tăng trưởng của kinh tế Việt Nam trong trung hạn, góp phần quảng bá hình ảnh quốc gia, tiếp tục thu hút các nhà đầu tư quốc tế đến với Việt Nam.

Việc nâng bậc xếp hạng tín nhiệm của Việt Nam là điểm sáng cần ghi nhận, thể hiện sự đánh giá cao của cộng đồng quốc tế về các nỗ lực của Việt Nam trong công tác xếp hạng tín nhiệm cũng như công tác chỉ đạo, điều hành của Chính phủ về kinh tế vĩ mô, tài khóa, nợ công và ngân hàng, tiền tệ. Việc nâng bậc tín nhiệm sẽ tác động tích cực trở lại toàn bộ nền kinh tế và góp phần tạo thuận lợi cho Việt Nam trong công tác huy động vốn trên thị trường để thúc đẩy phát triển kinh tế với mức chi phí, rủi ro phù hợp.