Quản lý rủi ro - yêu cầu bắt buộc trong cải cách kiểm tra chuyên ngành
![]() |
Công chức Hải quan Bình Dương kiểm tra rượu NK Ảnh: Đăng Nguyên |
Phù hợp thông lệ quốc tế
Tại Điều 4.7 của Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (Hiệp định EVFTA) quy định: “Mỗi Bên phải tiến hành các thủ tục kiểm tra và giải phóng hàng cũng như thủ tục kiểm tra sau thông quan trên cơ sở các nguyên tắc đánh giá rủi ro và kiểm tra, hơn là kiểm tra toàn diện từng lô hàng để xác định việc tuân thủ tất cả các yêu cầu nhập khẩu. Các Bên đồng ý thông qua và áp dụng các yêu cầu và thủ tục kiểm soát nhập khẩu, xuất khẩu, quá cảnh và chuyển tải đối với hàng hóa dựa trên các nguyên tắc quản lý rủi ro, được áp dụng để tập trung các biện pháp đánh giá tuân thủ vào các giao dịch cần được chú ý thích đáng”.
Như vậy, việc áp dụng nguyên tắc quản lý rủi ro vào công tác kiểm tra chuyên ngành là yêu cầu bắt buộc để thực hiện cam kết trong EVFTA đối với việc ra quyết định thông quan và giải phóng hàng của cơ quạn hải quan. Nói cách khác, việc thực hiện kiểm tra chuyên ngành đối với tất cả các lô hàng nhập khẩu là không phù hợp với các cam kết của EVFTA. Các tiêu chí để áp dụng quản lý rủi ro đề xuất áp dụng trong đề án tuân thủ theo cam kết này của EVFTA.
Chính vì vậy, Đề án đề xuất áp dụng đầy đủ, thực chất nguyên tắc quản lý rủi ro trong kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu, bao gồm các nội dung:
Đánh giá rủi ro trong khâu nhập khẩu, theo đó, đánh giá theo tiêu chí lựa chọn đối với nhà xuất khẩu, nhà sản xuất ở nước ngoài. Thông qua hoạt động này, cơ quan kiểm tra chuyên ngành sẽ có nguồn thông tin tạo cơ sở dữ liệu lâu dài, đầy đủ để nhận diện được hàng hóa theo các mức độ rủi ro khác nhau từ khi được nhập khẩu vào Việt Nam từ đó có biện pháp quản lý phù hợp, ngăn ngừa từ xa rủi ro;
Đánh giá tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa thuộc diện kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm. Thông qua hoạt động này, cơ quan kiểm tra chuyên ngành căn cứ theo lịch sử kiểm tra chất lượng, an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu để nhận diện được nhà nhập khẩu nào tuân thủ tốt pháp luật, nhà nhập khẩu nào thường xuyên vi phạm pháp luật, có rủi ro cao trong nhập khẩu hàng thuộc diện kiểm tra chuyên ngành để từ đó tạo thuận lợi hoặc tăng cường kiểm tra đối với các nhà nhập khẩu theo các mức độ rủi ro khác nhau;
Xây dựng Danh mục hàng hóa rủi ro của từng lĩnh vực quản lý chuyên ngành: thông qua hoạt động phân tích, đánh giá để nhận diện mặt hàng nào có xuất xứ từ đâu, mặt hàng nào thường xuyên bị vi phạm có rủi ro cao, mặt hàng nào có rủi ro trung bình, rủi ro thấp để tập trung nguồn lực kiểm tra, hoặc miễn kiểm tra mặt hàng rủi ro. Các bộ quản lý ngành, lĩnh vực phối hợp cung cấp cho cơ quan Hải quan các thông tin rủi ro để thực hiện áp dụng quản lý rủi ro “tích hợp” trong kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm.
Kiểm tra ngẫu nhiên 5% để đánh giá tuân thủ
Nguyên tắc quản lý rủi ro sẽ được áp dụng theo hướng thực hiện kiểm tra ngẫu nhiên không quá 5% để đánh giá tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa thuộc diện kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm.
Cơ quan Hải quan sẽ tập trung nguồn lực để kiểm tra, kiểm soát đối với hàng hóa của doanh nghiệp không tuân thủ pháp luật, gian lận thương mại, những lô hàng rủi ro cao có khả năng vi phạm. Đối với các tổ chức, cá nhân chấp hành tốt pháp luật trong hoạt động xuất nhập khẩu, những lô hàng không có rủi ro sẽ được áp dụng phương thức kiểm tra đơn giản, từ đó giảm được thời gian thông quan, giảm chi phí làm thủ tục nhập khẩu.
Nhằm nâng cao tính tuân thủ của doanh nghiệp, đảm bảo vai trò kiểm soát của các cơ quan quản lý nhà nước, Đề án đề xuất áp dụng nguyên tắc quản lý rủi ro trong kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu thông qua việc thực hiện kiểm tra ngẫu nhiên không quá 5% hàng hóa thuộc diện kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm. Theo đó, cơ quan Hải quan thực hiện kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm trong trường hợp có dấu hiệu vi phạm hoặc ngẫu nhiên (không quá 5%) để đánh giá tuân thủ pháp luật của người khai hải quan. Việc thực hiện kiểm tra như trên có vai trò trong việc nâng cao tính tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp do cơ quan Hải quan có thể thực hiện kiểm tra bất kỳ lúc nào mặc dù hàng hóa nhập khẩu thuộc trường hợp miễn kiểm tra, hàng hóa nhập khẩu đã được chuyển đổi sang áp dụng phương thức kiểm tra thông thường hay kiểm tra giảm.
Theo Đề án, nguyên tắc quản lý rủi ro được thực hiện sâu rộng và thực chất thể hiện thông qua việc cơ quan quản lý áp dụng hệ thống các biện pháp, quy trình nghiệp vụ nhằm xác định, đánh giá và phân loại mức độ rủi ro, làm cơ sở bố trí, sắp xếp nguồn lực hợp lý để kiểm tra, giám sát và hỗ trợ các nghiệp vụ khác có hiệu quả. |
Tin liên quan

Tờ khai luồng Đỏ qua Hải quan khu vực IX chỉ chiếm 3,3%
15:29 | 30/06/2025 Hải quan

Áp dụng quản lý rủi ro giúp đơn giản hoá thủ tục hải quan
10:18 | 21/06/2025 Hải quan

Hải quan khu vực III thực hiện thu thập, xử lý thông tin quản lý rủi ro năm 2025
10:15 | 18/05/2025 Hải quan

Hải quan khu vực XX hướng dẫn doanh nghiệp quy định về ưu đãi đầu tư
16:24 | 05/07/2025 Hải quan

Nửa đầu năm, quy mô kim ngạch qua Hải quan khu vực V xấp xỉ 100 tỷ đô
10:59 | 05/07/2025 Hải quan

Hải quan khu vực XIV: Đảm bảo duy trì hoạt động thông suốt
20:00 | 04/07/2025 Hải quan

Hải quan khu vực IV vận hành thông suốt theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp
10:34 | 04/07/2025 Hải quan

Hải quan khu vực V thu ngân sách đạt 7.547 tỷ đồng
10:19 | 04/07/2025 Hải quan

Hải quan khu vực V công bố quyết định bổ nhiệm lãnh đạo
17:53 | 03/07/2025 Hải quan

Hải quan Cẩm Phả tăng cường các hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp
11:13 | 03/07/2025 Hải quan

Hải quan khu vực III tập huấn hướng dẫn sử dụng hệ thống Ecus6
10:46 | 03/07/2025 Hải quan

6 tháng đầu năm, Hải quan thu ngân sách đạt 222.749 tỷ đồng
10:38 | 03/07/2025 Hải quan

Hải quan khu vực VIII phát hiện nhiều sai phạm qua "hậu kiểm"
19:32 | 02/07/2025 Hải quan

Hơn 50.000 tờ khai hải quan trong ngày đầu thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp
20:57 | 01/07/2025 Hải quan

Hải quan khu vực XVI công bố quyết định bổ nhiệm lãnh đạo cấp phòng, đội
20:14 | 01/07/2025 Hải quan

Hải quan khu vực VI ổn định bộ máy theo mô hình mới
19:48 | 01/07/2025 Hải quan
Tin mới

Giá Đô la Mỹ trong nước tiếp tục biến động ngược chiều với giá thế giới

Công nghiệp, dịch vụ và tiêu dùng nội địa dẫn dắt tăng trưởng GDP 6 tháng đầu năm 2025

Cảnh sát biển quyết liệt phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật trên biển

3 kịch bản tác động của thuế đối ứng của Mỹ đối với xuất khẩu Việt Nam

Giá vàng trong nước tháng 6/2025 hạ nhiệt, giảm 1,27% so với tháng 5/2025

(INFORGRAPHICS) - Cơ cấu tổ chức bộ máy mới của ngành Thuế từ ngày 1/7/2025
15:14 | 01/07/2025 Infographics

Bài 3: (LONGFORM): Phân cấp, phân quyền trong quản lý thuế: Tăng hiệu quả, giảm thủ tục vì người dân và doanh nghiệp
15:54 | 30/06/2025 Diễn đàn

(INFOGRAPHICS): Kế hoạch hành động của Cục Thuế để phát triển kinh tế tư nhân
08:59 | 30/06/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): Lưu ý khi làm thủ tục định danh điện tử cho doanh nghiệp, tổ chức
09:00 | 29/06/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): 7 chính sách thuế nổi bật có hiệu lực từ 1/7/2025
09:17 | 27/06/2025 Infographics