Phân loại mã số thuế tại thời điểm kiểm tra tờ khai hải quan

Hoạt động PTPL hàng hóa tại Trung tâm PTPL hàng hóa XNK. Ảnh: M.Hùng.

Trong thời đại “Hải quan điện tử” thì việc phân loại tại thời điểm kiểm tra tờ khai hải quan sẽ giảm đi về số lượng, hầu hết được để lại thời điểm thông quan hoặc từ lúc đã có quyết định phân loại trước.

Tổ chức Hải quan thế giới (WCO) khuyến cáo cho các nước thành viên như sau: Thứ nhất, chọn lựa tờ khai hải quan để phân loại dựa trên cơ sở quản lý rủi ro hoặc bằng phương pháp lựa chọn ngẫu nhiên. Thứ hai, tham khảo cơ sở dữ liệu của cơ quan Hải quan. Thứ ba, tư vấn cho người khai hải quan về phân loại của Biểu thuế (chú giải HS, chú giải phần, chú giải chương và chú giải nhóm với các văn bản quản lý chuyên ngành của các bộ) để có hướng dẫn đúng cho DN. Thứ tư, cho phép người khai hải quan sửa đổi sai sót trong phân loại trên tờ khai hải quan.

Để tạo điều kiện cho người khai hải quan sửa chữa và bổ sung hồ sơ hải quan, tại Thông tư 128/2013/TT-BTC đã có hướng dẫn tại điểm 1, Điều 14. Đây chính là điều mà cơ quan Hải quan khuyến khích DN thể hiện việc tuân thủ pháp luật.

Việc phân loại hàng hóa trước đây đều chủ yếu được thể hiện ở các chi cục hải quan (nơi DN làm thủ tục hải quan). Những mặt hàng không thể phân loại bằng trực quan thì gửi ra các cơ quan giám định.

Từ năm 2003, Trung tâm Phân tích phân loại hàng hóa XNK (PTPL) bắt đầu nhận một phần hồ sơ của các chi cục hải quan theo danh mục tiếp nhận mẫu làm được và dần dần đã giành được sự tin tưởng của các đơn vị Hải quan. Tuy nhiên, việc phân loại chủ yếu vẫn do các chi cục Hải quan quyết định. Hiện nay, theo Thông tư 128/2013/TT-BTC đã được phân chia ra 2 cấp độ: Hàng hóa XNK phải gửi đến cơ quan giám định (do các cục hải quan tỉnh, thành phố phân loại) và hàng hóa XNK phải gửi đến Trung tâm PTPL (do Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan ký ban hành Thông báo kết quả phân loại).

Xét về góc độ hiện đại hóa và cải tiến thủ tục hành chính, ý tưởng phân cấp, phân loại nêu trên sẽ gây phức tạp trong khâu thủ tục hải quan như: Phải tăng cường đội ngũ chuyên viên có trình độ về phân loại tại phòng thuế của các Cục Hải quan tỉnh, thành phố (khó khăn về nhân sự); không sử dụng tính năng động của các chi cục Hải quan trong việc sử dụng chứng thư đối chiếu với mẫu được kiểm tra tại chi cục (lãng phí về năng lực); và chuyển hồ sơ kèm chứng thư giám định lên Cục để kiểm tra hồ sơ và ra Thông báo kết quả phân loại (mất thời gian).

Trung tâm PTPL hàng hóa XNK đã đánh giá được tình hình và thể hiện sự phối hợp cùng Cục Thuế XNK bằng cách đề nghị sau khi có kết quả phân tích sẽ đề xuất ngay kết quả phân loại mã số. Cục Thuế XNK sẽ thực hiện nhiệm vụ rà soát lại ý kiến phân loại của Trung tâm PTPL hàng hóa XNK trước khi trình Lãnh đạo Tổng cục Hải quan duyệt ký.

Thiết nghĩ, đây cũng là một biện pháp cho các Cục Hải quan tỉnh, thành phố áp dụng bằng cách yêu cầu các chi cục Hải quan đề xuất mã số trước khi trình lên Cục.

Phạm Hoàng Hưng (Phó GĐ Trung tâm PTPL hàng hóa XNK kiêm GĐ Chi nhánh tại TP.HCM)