Petrolimex đề nghị về quản lý xăng dầu xuất-nhập kho ngoại quan

Công chức Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Chân Mây kiểm tra xăng dầu NK. Ảnh: M.Hùng

Tự làm khó

Công ty liên doanh TNHH kho xăng dầu ngoại quan Vân Phong (kho xăng dầu Vân Phong) là công ty liên doanh có vốn góp 55% của Tập đoàn xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), có tổng sức chứa giai đoạn 1 là 500.000 m³. Hiện nay kho đã được hoàn thiện và đưa vào khai thác sử dụng. Nhưng ngay trong những hợp đồng đầu tiên, để “hút khách” Petrolimex và kho xăng dầu Vân Phong đã có những kiến nghị với cơ quan Hải quan tạo thuận lợi cho khách hàng của kho xăng dầu Vân Phong, cũng như đối tác của khách hàng.

Cụ thể, Công ty Itochu đang gửi khoảng 80.000m³ gas oil 0,05%S ở kho xăng dầu ngoại quan Vân Phong. Công ty Petrolimex Singapore (PLS) đứng ra mua từ Itochu theo điều kiện FOB Vân Phong và bán lại cho khách hàng là Tổng Công ty thương mại kỹ thuật và đầu tư Petec theo điều kiện CIF Hồ Chí Minh.

Theo hợp đồng mua bán, phía Petec có nhu cầu mua loại hàng gas oil 0,25%, trong khi PLS có thể cung cấp loại hàng gửi tại Kho Vân Phong là gas oil 0,05%S (loại có tiêu chuẩn chất lượng cao hơn). Sau khi thống nhất được hợp đồng mua bán với Petec, hàng đã được xếp lên tàu vào ngày 27-7 nhưng chưa được thông quan.

Điều đáng nói là việc các công ty trên chuyển tên hàng từ gas oil 0,05%S sang gas oil 0,25%S để xuất bán là trái với quy định: Hàng hóa xuất kho ngoại quan phải đúng với hàng hóa đã nhập kho.

Tuy nhiên, viện dẫn của Petrolimex (đơn vị chiếm 55% cổ phần tại Công ty Vân Phong), đặc thù của sản phẩm xăng dầu là cùng một loại hàng hóa có thể có các tên gọi khác nhau và hàng có chất lượng cao có thể được dùng thay cho hàng chất lượng thấp. Thực tế kinh doanh của Tập đoàn xăng dầu Việt Nam có một số lô hàng ký mua từ nước ngoài, trên hợp đồng hai bên thống nhất giao dịch loại hàng gas oil 0,25%S. Khi giao hàng, chất lượng thực của lô hàng lại đạt loại gas oil 0,05%S.

Petrolimex cho rằng, việc Công ty Petrolimex Singapore bán hàng gas oil 0,25%S với chất lượng là gas oil 0,05%S cho Công ty Petec từ nguồn hàng của Kho ngoại quan Vân Phong là không vi phạm quy định về quản lý chất lượng hàng hóa, cũng như không ảnh hưởng đến nghĩa vụ nộp thuế cho Nhà nước. Quan trọng hơn, Itochu là công ty nước ngoài đầu tiên gửi hàng tại kho xăng dầu ngoài quan Vân Phong và dự kiến chào hàng cạnh trạnh vào thị trường Việt Nam. Trong trường hợp Công ty Itochu không thể bán hết được lượng hàng trên vào thị trường Việt Nam do vướng mắc về cơ chế sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của Kho xăng dầu ngoại quan Vân Phong, khiến cho các thương nhân khác không dám tiếp tục gửi hàng vào kho.

Do đó, Tập đoàn xăng dầu Việt Nam đề nghị cho phép đối với lô hàng công ty Petrolimex Singapore mua từ Itochu và bán lại cho Petec được phép chuyển loại từ gas oil 0,05%S thành gas oil 0,25%S và thực hiện thủ tục hải quan tại TP.Hồ Chí Minh.

Đối với lượng hàng còn lại Công ty Itochu đang gửi tại kho Vân Phong khi xuất bán vào thị trường Việt Nam được chuyển tên sản phẩm (nếu có nhu cầu) với điều kiện đáp ứng các yêu cầu về tiêu chuẩn, chất lượng quy định của cơ quan quản lý nhà nước cho sản phẩm đó và thực hiện thủ tục hải quan tại Chi cục Hải quan Vân Phong (Cục Hải quan Khánh Hoà) hoặc tại cửa khẩu theo hợp đồng NK ký giữa các bên.

Cơ chế quản lý?

Theo Điều 23 Nghị định 154/2005/NĐ-CP năm 2005 của Chính phủ, chủ hàng chỉ được thực hiện theo các dịch vụ không làm thay đổi bản chất, định danh hàng hóa đã được lưu trong kho ngoại quan. Như vậy, theo như đề xuất của các công ty trên đã làm thay đổi bản chất hàng hóa.

Bên cạnh đó, căn cứ các quy định tại Thông tư 194/2010/TT-BTC năm 2010 của Bộ Tài chính, Nghị định 154 thì thủ tục hải quan nhập khẩu xăng dầu từ kho ngoại quan vào nội địa được thực hiện tại cơ quan Hải quan quản lý kho ngoại quan. Cụ thể đối với trường hợp trên phải làm thủ tục nhập khẩu tại Chi cục Hải quan cảng Vân Phong thuộc Cục Hải quan Khánh Hoà, việc cho phép thực hiện chuyển cảng xăng dầu gửi kho ngoại quan là chưa phù hợp với Khoản 1 Điều 17 Nghị định 154/2005/NĐ-CP.

Chính vì vậy, đề xuất hàng nhập kho ngoại quan có tên khác với hàng khi xuất kho ngoại quan và được làm thủ tục tại chi cục hải quan khác, mà không phải là chi cục hải quan quản lý kho ngoại quan, doanh nghiệp đang tự làm khó mình và khó cả cơ quan quản lý.

Tuy nhiên điều đáng lưu ý là cơ quan Hải quan sẽ có cơ chế quản lý như thế nào đối với kho ngoại quan pha chế xăng dầu và khai thác tên hàng khi xuất kho ngoại quan so với tên hàng nhập khẩu gửi kho ngoại quan. Cũng như, cơ quan Hải quan có đủ khả năng quản lý để hạn chế gian lận thương mại tại kho ngoại quan hay không nếu đặt vấn đề cho phép thực hiện.

Ngọc Linh