Ngành Hải quan: Chặng đường 10 năm cải cách hành chính

	Tổng cục Hải quan được tặng Bằng khen vì thành tích cải cách thủ tục hành chính
	Hải quan khẩn trương triển khai nhiệm vụ cải cách mô hình kiểm tra chuyên ngành
	Ngành Hải quan tiên phong áp dụng chỉ số cải cách hành chính

Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Dương Thái (đứng thứ 2 từ trái qua) đại diện cho Hải quan Việt Nam nhận Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ trao tặng vì có thành tích xuất sắc trong công tác cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011 - 2020.

Bước chuyển lớn trong tự động hóa

Nhằm tạo thuận lợi cho người dân và DN trong quá trình thực hiện thủ tục hải quan, công tác cải cách TTHC, hiện đại hóa, tăng cường ứng dụng CNTT thường xuyên được Tổng cục Hải quan triển khai và mang lại những tác động tích cực. Theo đó, 19/29 điều kiện kinh doanh đã được cắt giảm, đơn giản hóa; hồ sơ, thẩm quyền, thời hạn giải quyết TTHC hải quan đều được quy định đơn giản, rõ ràng, minh bạch.

Bước chuyển lớn phải kể từ năm 2011 đến nay, Hải quan Việt Nam đã nỗ lực cải cách thủ tục và chuẩn hóa công tác quản lý hải quan, đáp ứng yêu cầu hải quan hiện đại, phù hợp với chuẩn mực hải quan quốc tế. Các chế độ quản lý hải quan đã được chuẩn hóa phù hợp với các quy định tại Công ước Kyoto sửa đổi.

Hệ thống thông quan hàng hóa tự động đã góp phần thiết thực cho các DN XNK và công tác quản lý nhà nước về hải quan. Trong đó, kể từ đầu năm 2014 tới nay, tất cả các thủ tục hải quan cốt lõi hoàn toàn thực hiện bằng phương thức tự động thông qua Hệ thống VNACCS/VCIS ở mức độ rất cao tại 100% các đơn vị hải quan trên phạm vi toàn quốc với hơn 99% DN tham gia, xử lý hơn 99,6% tờ khai và thời gian thông quan đối với hàng luồng Xanh chỉ từ 1-3 giây. Thanh toán điện tử được thực hiện với số thu đạt trên 97,8% tổng số thu ngân sách.

Năm 2017, Tổng cục Hải quan triển khai Hệ thống quản lý giám sát hải quan tự động thông qua việc kết nối, trao đổi thông tin với DN kinh doanh cảng, sân bay, kho, bãi, địa điểm chịu sự giám sát hải quan. Bằng việc tích cực ứng dụng thực hiện có hiệu quả, Tổng cục Hải quan luôn quản lý, giám sát và vận hành các hệ thống CNTT tập trung hoạt động ổn định 24/7, đảm bảo an ninh, an toàn, đường truyền thông suốt phục vụ đắc lực cho việc thông quan hàng hóa XNK.

Về thực hiện Cơ chế một cửa quốc gia và Cơ chế một cửa ASEAN, Tổng cục Hải quan đã xây dựng và triển khai thực hiện Cổng thông tin một cửa quốc gia, đáp ứng yêu cầu kết nối với các hệ thống thông tin của các bộ, ngành tham gia vào cơ chế một cửa quốc gia để xử lý các TTHC, kết nối Cổng thông tin một cửa quốc gia với Cổng thông tin của các nước thành viên ASEAN. Năm 2020, Cơ chế một cửa quốc gia đã có 207 TTHC của 13 bộ, ngành được chính thức triển khai, với hơn 3,55 triệu hồ sơ của gần 44 nghìn DN.

Tỷ lệ cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4 của Tổng cục Hải quan tăng dần qua các năm, đến nay đạt 85% trong số đó có 82,2% dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 và tích hợp thành công 72 TTHC lên Cổng Dịch vụ công quốc gia. Đã có 13 bộ, ngành tham gia kết nối; thực hiện kết nối chính thức Cơ chế một cửa ASEAN để trao đổi thông tin C/O mẫu D điện tử với 9 nước ASEAN.

Với vai trò tích cực, chủ động trong điều phối, Tổng cục Hải quan đã và đang xây dựng mô hình cơ quan Hải quan làm đầu mối thực hiện kiểm tra chuyên ngành trên cơ sở “Đề án cải cách mô hình kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa NK” đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 38/QĐ-TTg ngày 12/1/2021.

Song song với đó, để sắp xếp tổ chức bộ máy theo Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương khóa XII, trong giai đoạn 2015-2020, Tổng cục Hải quan đã thực hiện sắp xếp tổ chức, giảm 12 chi cục hải quan (tương ứng với 7%), giảm 232 đội (tổ).

Đặt mục tiêu cụ thể

Với những nỗ lực đó, nhiều năm qua, cơ quan Hải quan được các cơ quan ban ngành từ Trung ương tới địa phương, cộng đồng DN đánh giá là một trong những đơn vị đi đầu trong công tác cải cách hành chính, giảm chi phí tuân thủ TTHC, tạo thuận lợi cho hoạt động thương mại, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Bước vào năm 2021, cơ quan Hải quan tiếp tục hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về hải quan… Đẩy mạnh ứng dụng CNTT, tái thiết kế tổng thể hệ thống CNTT, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của cơ quan Hải quan, nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ công cho người dân và DN.

Với mục tiêu cải cách TTHC hải quan theo hướng lấy người dân, DN làm trung tâm; lấy sự hài lòng làm thước đo đánh giá chất lượng phục vụ, tạo môi trường kinh doanh bình đẳng, thông thoáng, thuận lợi…, chính là “đòn bẩy” tạo thuận lợi cho DN đạt sự tăng trưởng trong hoạt động sản xuất kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia; góp phần đưa Việt Nam trở thành điểm sáng thu hút làn sóng đầu tư khi thế giới tái định vị chuỗi cung ứng và sản xuất sau đại dịch Covid-19.

Đặc biệt, để thực hiện nhiệm vụ trong giai đoạn 2021-2030, xây dựng Hải quan Việt Nam giai đoạn 2021-2030, Tổng cục Hải quan đặt ra một số mục tiêu cụ thể. Trong đó, tiếp tục xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật hải quan đầy đủ, đồng bộ, hiện đại, ổn định, cụ thể, khả thi, công khai, minh bạch, dễ tiếp cận với chi phí tuân thủ thấp, phù hợp các chuẩn mực quốc tế, đồng thời bảo đảm cơ sở pháp lý đầy đủ cho việc ứng dụng công nghệ của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0.

Thủ tục hải quan đơn giản, hài hòa tuân thủ các chuẩn mực và thông lệ quốc tế, áp dụng đồng bộ phương pháp quản lý hải quan hiện đại tại các khâu trước, trong và sau thông quan. Tham gia tích cực vào quá trình xây dựng pháp luật quản lý chuyên ngành đối với hàng hóa XNK, đồng thời là đầu mối thực hiện kiểm tra chuyên ngành tại cửa khẩu theo quy định của pháp luật.

Tiếp tục xây dựng, đổi mới tổ chức bộ máy hải quan phù hợp với yêu cầu hiện đại, cơ cấu gọn nhẹ, tập trung, giảm đầu mối trung gian, đáp ứng được nhu cầu quản lý của từng địa bàn và yêu cầu tinh giản, sử dụng biên chế hiệu quả.

Hoàn thành xây dựng Hải quan điện tử thông minh, đến năm 2030 hoàn thành xây dựng Hải quan số đảm bảo thống nhất với kiến trúc Chính phủ số trên cơ sở ứng dụng mạnh mẽ công nghệ trong quản lý nhà nước về hải quan.