Nâng hiệu quả quản lý vốn, nhưng hoạt động doanh nghiệp phải theo kinh tế thị trường

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tham dự và phát biểu tại Tổ 8. Ảnh: Quốc hội

Tăng vai trò kiểm tra, giám sát quản lý và đầu tư vốn

Theo chương trình Kỳ họp thứ 8, tại phiên họp ngày 23/11/2024, các đại biểu Quốc hội đã tham gia thảo luận tại tổ về dự án Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại DN.

Các ý kiến đều đồng tình với sự cần thiết phải xây dựng Luật thay thế Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại DN hiện hành (Luật 69).

Việc xây dựng và ban hành luật nhằm thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước trong việc nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại DN nhà nước (DNNN); bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật Việt Nam.

Theo đại biểu Nguyễn Thị Xuân (đoàn Đăk Lăk), các quy định tại dự thảo Luật sẽ góp phần nâng cao tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của DNNN, tăng cường vai trò kiểm tra, giám sát của nhà nước trong hoạt động quản lý và đầu tư vốn.

Theo đại biểu, những năm qua DNNN là trụ cột của nền kinh tế, nhưng vẫn còn nhiều tồn tại hạn chế do tác động của cơ chế, cách điều hành còn bất cập, nên một số DN hoạt động chưa hiệu quả. Vì thế, việc xây dựng một đạo luật thay thế luật hiện hành sẽ góp phần đổi mới và nâng cao hoạt động của các DNNN.

Đại biểu Triệu Quang Huy (đoàn Lạng sơn) phát biểu. Ảnh: H.Dịu

Nhưng góp ý thêm về phạm vi điều chỉnh, đại biểu Nguyễn Thị Xuân cho hay, dự thảo Luật quy định Luật này quy định việc quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp, cũng như việc sắp xếp và cơ cấu lại vốn nhà nước đầu tư tại DN.

Đại biểu cho rằng phạm vi này chưa tính đến việc quản lý dòng vốn của nhà nước được doanh nghiệp sử dụng vào các hoạt động khác, nên cần xem xét để đảm bảo tính bao quát của phạm vi thi hành luật.

Còn theo đại biểu Triệu Quang Huy (đoàn Lạng Sơn), theo báo cáo của Chính phủ thì các DN có vốn đầu tư của nhà nước từ 50% vốn trở xuống dự kiến đưa về SCIC quản lý.

Nhưng theo đại biểu, khi đã ban hành luật thì phải đảm bảo nguyên tắc ở đâu có vốn nhà nước thì ở đó phải có sự quản lý của nhà nước phù hợp, kể cả các DN có vốn dưới 50%.

Nên đại biểu đề nghị xem xét bổ sung quy định về quản lý dòng vốn tại các doanh nghiệp này.

Đồng quan điểm, là một thành viên của Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội, nên đại biểu Lê Minh Nam (đoàn Hậu Giang) cũng nhận định, đây là một dự luật khó, nhưng đã có thời gian dài chuẩn bị để làm sao đạt được mục đích trong sửa đổi, thay thế Luật 69 hiện hành.

Vì thế, đại biểu Lê Minh Nam cũng đề nghị mở rộng đối tượng áp dụng đến cả các DN có từ 50% vốn nhà nước trở xuống để đảm bảo tính bao trùm.

Các đại biểu Quốc hội tham gia phiên thảo luận tại tổ. Ảnh: H.Dịu

Bảo đảm không chồng chéo giữa các luật

Ngoài ra, đại biểu Triệu Quang Huy cũng tán thành với quan điểm sửa đổi luật, trong đó có vấn đề về cải cách thủ tục hành chính trong quản lý hoạt động đầu tư vốn nhà nước tại DN gắn với phân công rõ, phân cấp mạnh cho cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước và DN.

Qua đó giúp tách bạch, chức năng, nhiệm vụ của cơ quan quản lý nhà nước và cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn với hoạt động sản xuất kinh doanh của DN.

Nhưng cũng về vấn đề này, đại biểu Phan Đức Hiếu (đoàn Thái Bình) đề nghị chỉ nên quy định về phân công, phân cấp trách nhiệm giữa các cơ quan nhà nước trong thực hiện quyền của chủ sở hữu, không đi sâu vào các hoạt động kinh doanh của DN.

Bên cạnh đó, xác định rõ vai trò, nhiệm vụ của Chính phủ, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại DN và các bộ, ngành có liên quan. Đồng thời nghiên cứu bổ sung một điều khoản về Ủy ban Quản lý vốn nhà nước, xác định rõ chức năng, nhiệm vụ của cơ quan này.

Mặt khác, theo kết quả báo cáo rà soát văn bản quy phạm pháp luật, có tới 33 Bộ luật, Luật liên quan đến quản lý, đầu tư vốn nhà nước tại DN. Trong đó, một số nội dung của một số Luật sẽ được sửa đổi, bổ sung tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV như Luật Ngân sách Nhà nước, Luật Đầu tư, Luật Chứng khoán, Luật Quản lý, sử dụng tài sản công.

Vì vậy, các ý kiến đại biểu cũng đề nghị, cần tiếp tục hoàn thiện, làm rõ mối quan hệ, nguyên tắc áp dụng pháp luật để bảo đảm không mâu thuẫn, chồng chéo giữa Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp với Luật DN và các luật khác.