Mô hình 20 Chi cục Hải quan mới sẵn sàng hoạt động từ 1/7

Công chức Hải quan sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất kiểm tra hàng nhập khẩu. Ảnh: T.H

Giữ vững sự ổn định để vận hành trơn tru

Ngày 11/6/2025, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định số 2019/QĐ-BTC về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Quyết định số 382/QĐ-BTC ngày 26/2/2025 nhằm hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Cục Hải quan.

Quyết định này là dấu ấn thể hiện rõ tầm nhìn cải cách tổ chức bộ máy hành chính hiện đại và thống nhất.

Đáng chú ý là việc trao quyền chủ động cho Cục trưởng Cục Hải quan quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Chi cục trực thuộc sau khi có ý kiến của Bộ Tài chính; quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức (nếu có) của các Ban thuộc Cục; các đơn vị thuộc Chi cục thuộc Cục, thể hiện một bước tiến đột phá về phân cấp quản lý, phù hợp với xu hướng quản trị công hiện đại.

Quyết định 2019/QĐ-BTC cũng đã bãi bỏ 4 văn bản cũ không còn phù hợp (Quyết định số 966, 968, 958, 955/QĐ-BTC cùng ban hành ngày 5/3/2025), khẳng định rõ quá trình kiện toàn tổ chức – để chuyển sang giai đoạn ổn định và vận hành hiệu quả.

Để đảm bảo tiến độ và hiệu quả trong việc tổ chức, sắp xếp ngành Hải quan, việc lựa chọn nhân sự cũng sẽ được thực hiện kỹ lưỡng, bảo đảm tính chuyên nghiệp, năng lực quản lý và sự phù hợp với yêu cầu đặc thù của từng vùng, từng lĩnh vực, góp phần bảo đảm sự ổn định, chuyên nghiệp và hiệu quả trong hoạt động quản lý nhà nước.

Song song với việc tổ chức lại bộ máy, Bộ Tài chính cũng chỉ đạo ngành Hải quan đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động hải quan, hướng tới mục tiêu xây dựng một ngành Hải quan hiện đại, minh bạch và chuyên nghiệp, tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp, thúc đẩy phát triển kinh tế.

Việc Bộ Tài chính tổ chức lại ngành Hải quan thành 20 Hải quan khu vực theo Quyết định số 2019/BTC ngày 11/6/2025 là bước tiến quan trọng, thể hiện sự quyết tâm thực hiện chủ trương của Bộ Chính trị về xây dựng bộ máy “tinh - gọn - mạnh”, phù hợp vùng, khu vực và địa phương sau sáp nhập.

Mô hình quản lý hàng không tối ưu

Trong các loại hình cửa khẩu, khu vực hàng không luôn được xem là vùng trọng điểm đặc biệt, với tốc độ thông quan cực nhanh, sản lượng hàng hóa có giá trị cao, cùng với lượng hành khách liên tục biến động theo thời gian thực. Đồng thời, đây cũng là nơi tiềm ẩn nhiều nguy cơ xâm nhập các loại hình buôn lậu tinh vi, rửa tiền, vận chuyển hàng hóa phi mậu dịch hoặc các yếu tố nhạy cảm về an ninh quốc gia.

Hải quan Sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất phân luồng, tạo thuận lợi cho khách XNC

Trong bối cảnh đó, việc Bộ Tài chính quyết định tổ chức mô hình Hải quan khu vực hàng không chuyên biệt là một lựa chọn mang tính chiến lược quốc gia nhằm củng cố năng lực phòng ngừa rủi ro, chủ động kiểm soát luồng vận chuyển hàng hóa và hành khách xuyên biên giới, trong khi vẫn duy trì sự thông suốt và thuận lợi nhất cho hoạt động thương mại.

Đặc biệt, tại khu vực phía Nam, việc để một đầu mối Hải quan khu vực (khu vực XV) quản lý nhà nước về hải quan đồng thời cả sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất và sân bay quốc tế Long Thành là phù hợp với thông lệ quốc tế, đặc biệt trong quản lý lĩnh vực hàng không có nhiều đặc thù, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong giai đoạn mới.

Việc lựa chọn một đầu mối kiểm soát cho hai sân bay lớn nhất phía Nam – cũng chính là hai đầu mối xuất nhập cảnh trọng yếu quốc gia – thể hiện tầm nhìn chiến lược rất rõ nét.

Trong đó, việc thành lập và ổn định đơn vị hải quan quản lý ngay trước thời điểm Sân bay quốc tế Long Thành bước vào giai đoạn vận hành thử nghiệm từ năm 2026, thể hiện sự chủ động sẵn sàng của đơn vị quản lý nhà nước về lĩnh vực hải quan.

Qua đó, sẽ giúp chủ động kết nối dữ liệu từ hai sân bay ngay từ những ngày đầu vận hành; duy trì ổn định tổ chức, nhân sự và luồng điều hành trong giai đoạn chuyển giao quan trọng.

Theo đánh giá của nhiều chuyên gia, đây không chỉ là một phương án tổ chức hành chính thông thường, mà là một quyết sách mang tính bảo vệ chủ quyền mềm về kinh tế và an ninh hàng không, thể hiện tinh thần “quản trị có dự liệu”.