Lo lỡ cơ hội từ thị trường carbon do thiếu nguồn nhân lực

Các chuyên gia trao đổi tại tọa đàm

Sáng 16/8, Trường Chính sách công và Phát triển Nông thôn phối hợp với Báo Nông nghiệp Việt Nam và Công ty TNHH hệ sinh thái VOS HOLDINGS tổ chức tọa đàm về tín chỉ carbon và nguồn nhân lực cho thị trường tín chỉ carbon.

Phát biểu tại tọa đàm, TS Nguyễn Trung Đông, Hiệu trưởng Trường Chính sách công và Phát triển nông thôn cho biết, thời gian qua, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách quan trọng để thực hiện cam kết trung hòa carbon vào năm 2050. Trong đó có các chính sách cho phép giao dịch tín chỉ carbon, nhằm khuyến khích và thúc đẩy sự tham gia của các doanh nghiệp và cộng đồng vào công cuộc giảm nhẹ phát thải khí nhà kính.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đang triển khai những dự án thiết thực, như mua bán tín chỉ rừng dựa trên Thỏa thuận ERPA về chi trả giảm phát thải khí nhà kính vùng Bắc Trung bộ, hay Đề án phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp. Đây là những sáng kiến góp phần đáng kể vào mục tiêu giảm phát thải carbon của quốc gia.

Tuy nhiên, theo ông Đông, trong thị trường tín chỉ carbon, mỗi ngành nghề, mỗi lĩnh vực đều có những đặc thù riêng. Vì vậy, việc đào tạo, nâng cao hiểu biết về khả năng hấp thụ và giảm thải carbon của từng loại cây trồng là vô cùng cần thiết.

TS Trần Minh Hải, Phó Hiệu trưởng Trường Chính sách công và Phát triển nông thôn cũng nêu lên thực tế ở Việt Nam hiện nay, số lượng chuyên gia về tín chỉ carbon còn tương đối khiêm tốn. Vấn đề này xuất phát từ việc Việt Nam mới tham gia vào tín chỉ carbon, các nguồn lực, công nghệ liên quan đa số phụ thuộc hoàn toàn vào quốc tế.

Từ góc nhìn của doanh nghiệp chuyên về kiểm nghiệm, giám định, chứng nhận sản phẩm, ông Đặng Thanh Long, Trưởng phòng Đào tạo và Phát triển bền vững Intertek Việt Nam cũng chỉ ra những tác động của cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) của EU đối với các doanh nghiệp Việt Nam. Xét về tổng thể toàn bộ nền kinh tế, tác động của CBAM không lớn, nhưng đối với từng ngành hàng, từng doanh nghiệp, giá trị xuất khẩu giảm đi là con số không nhỏ, làm gia tăng áp lực với các doanh nghiệp.

Trao Biên bản ghi nhớ hợp tác 3 bên về đào tạo nhân lực cho thị trường tín chỉ carbon

Theo ông Long, khi Việt Nam có thị trường tín chỉ carbon, các doanh nghiệp đã trả phí carbon tại Việt Nam nếu xuất khẩu hàng hóa sang châu Âu sẽ được khấu trừ. Như vậy, nếu thị trường carbon vận hành muộn, các doanh nghiệp sẽ bị thiệt. Do đó, các nhà sản xuất ở nước thứ 3 cần tính toán lượng phát thải “nhúng” trong lượng hàng hóa xuất khẩu gồm phát thải trực tiếp và gián tiếp.

Ông Cao Tung Sơn, Giám đốc Trung tâm Quan trắc Tài nguyên và Môi trường (Sở Tài nguyên và Môi trường TPHCM) cũng cho biết, nhu cầu về nguồn nhân lực có chuyên môn cao trong lĩnh vực giảm phát thải carbon đang ngày càng cấp thiết trước xu hướng chuyển đổi mạnh mẽ sang nền kinh tế xanh. Để đạt được những mục tiêu tham vọng về giảm khí thải và phát triển bền vững, TPHCM cần những chuyên gia ở các lĩnh vực như đánh giá và báo cáo phát thải, quản lý năng lượng, công nghệ giảm phát thải, tài chính xanh; chính sách và pháp luật…

Theo ông Sơn, việc đào tạo nguồn nhân lực cho phát thải carbon thấp là một nhiệm vụ cấp bách và mang tính chiến lược. Việc đầu tư vào nguồn nhân lực không chỉ góp phần giảm phát thải carbon mà còn thúc đẩy quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh, bền vững.

GS. TS. Võ Xuân Vinh, Đại học Kinh tế TPHCM nhấn mạnh quan điểm “muốn phát triển xanh, con người phải là trọng tâm”. Theo đó, cần đào tạo, nâng cao trình độ của nguồn nhân lực và các chuyên gia để thực hiện bài bản các bước từ đo đạc, báo cáo đến thẩm định. Đồng thời, các cơ quan, đơn vị cần thúc đẩy, nâng cao nhận thức của người dân.

Ngoài các chương trình đào tạo, các viện đào tạo và nghiên cứu cũng cần tham gia vào mạng lưới đào tạo quốc tế về tín chỉ carbon, với mục tiêu chia sẻ cùng Chính phủ trong triển khai thực hiện các chính sách, cam kết và lộ trình tăng trưởng xanh.

Tại tọa đàm, Đại diện Trường Chính sách công và Phát triển nông thôn, Công ty TNHH Intertek Việt Nam và Công ty TNHH hệ sinh thái VOS HOLDINGS cùng trao Biên bản ghi nhớ hợp tác về đào tạo nhân lực cho thị trường tín chỉ carbon.